06 Eylül 2001 21:00
Anayasa değişiklik teklifi TBMM'de
Anayasa değişikliği teklifi TBMM'ye sunuldu. Değişiklik teklifinde, siyasi tutuklular ile savaş zamanlarında herkese idam cezası verilebileceği belirtiliyor.
Anayasa değişiklik teklifi TBMM'dePartilerarası Uzlaşma Komisyonu'nda kabul edilen ve 37 madden oluşan Anayasa değişikliği teklifi, TBMM Başkanı Ömer İzgi'ye sunuldu.DSP Grup Başkanvekili Aydın Tümen, MHP Grup Başkanvekili Mehmet Şandır ve ANAP Grup Başkanvekilleri Beyhan Aslan ile Nihat Gökbulut teklifi Başkanlığa birlikte götürdüler. İzgi, teklifi aldıktan sonra yaptığı konuşmada, tatilde olan TBMM'yi 17 Eylül 2001 Pazartesi günü olağantüsü toplamak için çağrısını hemen yapacağını söyledi. İzgi, Anayasa Komisyonu'nun önümüzdeki salı günü toplanacağını bildirdi.
Dil yasağıAnayasa değişikliği teklifi, idam cezaları, düşünce özgürlüğü, partilerin kapatılması ve Cumhurbaşkanın yetkileriyle ilgili alanlarda yeni düzenlemeler içeriyor. Anayasa'nın "İdam Cezası" ile ilgili maddesine "Genel müsadere cezası ile savaş, yakın savaş ve terör suçları halleri dışında ölüm cezası verilemez" hükmü eklendi. Teklife eklenen bir geçici madde ile Anayasa değişikliğinden önce siyasi nedenlerden dolayı ölüm cezası alanlar, bu cezanın kaldırılması ile ilgili değişiklikten yararlandırılmayacak.Anayasa'nın "Düşünceyi Açıklama ve Yayma Hürriyeti"ni düzenleyen maddesinden "Düşüncelerin açıklanması ve yayılmasında kanunla yasaklanmış olan herhangi bir dil kullanılamaz" fıkrası çıkarıldı. Ancak bu maddedeki özgürlüklerin Anayasa'nın Başlangıç ve Temel maddelerinin değiştirilmesi yönünde kullanılamaması hükmü getirildi.12 Eylül döneminde çıkarılan yasalar, KHK'ler ile Anayasa Düzeni Hakkında Yasa uyarınca alınan karar ve tasarrufların Anayasa'ya aykırılığının iddia edilmesini yasaklayan hükmün Anayasa'dan çıkartılması konusunda da uzlaşmaya varıldı."Temel Hak ve Hürriyetler, Kişi Hürriyeti ve Güvenliği, Toplantı ve Gösteri Yürüyüşü Düzenleme Hakkı ve Siyasi Faaliyette Bulunma Hakları" ile ilgili maddeler, Ulusal Program ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nde yeralan hükümler doğrultusunda yeniden düzenlendi. Anayasa'nın "Seçme, seçilme, siyasi faaliyette bulunma, siyasi partilerin uyacakları esaslar ve yasama dokunulmazlığı" ile ilgili maddelerinde yapılan düzenleme ile seçime bir yıl kalan sürede seçim yasalarında değişiklik yapılmasının yasaklanması da kabul edildi. Ayrıca Anayasa Mahkemesi'ne temelli kapatma yerine partinin devlet yardımından kısmen veya tamamen yoksun bırakılmasını sağlama yetkisi de verildi. "Kanunların Cumhurbaşkanınca yayınlanması" başlıklı 87. maddede öngörülen değişiklikle Cumhurbaşkanı'na yasaları "Kısmi veto etme yetkisi" tanınıyor.
MGK'nın yapısıAnayasa'nın "Milli Güvenlik Kurulu" ile ilgili maddesi de değiştiriliyor. Buna göre, MGK bünyesine Başbakan Yardımcıları ve Adalet Bakanlarının da katılmasına olanak sağlanırken, kurul kararlarının "Tavsiye" niteliğinde olduğu iddiası yineleniyor. Ayrıca, Anayasa Mahkemesi'nin, Anayasa değişikliklerinde iptal ve parti kapatma kararı alabilmesi için aranan "üçte iki" oy çokluğu "beşte üç" olarak değiştiriliyor. Bu arada, Anayasa değişikliği FP yönetimi tarafından yetersiz bulunurken, DYP ve AKP 37 maddenin aynen gelmesi halinde teklifi destekleyeceklerini söyledi.
Dil yasağıAnayasa değişikliği teklifi, idam cezaları, düşünce özgürlüğü, partilerin kapatılması ve Cumhurbaşkanın yetkileriyle ilgili alanlarda yeni düzenlemeler içeriyor. Anayasa'nın "İdam Cezası" ile ilgili maddesine "Genel müsadere cezası ile savaş, yakın savaş ve terör suçları halleri dışında ölüm cezası verilemez" hükmü eklendi. Teklife eklenen bir geçici madde ile Anayasa değişikliğinden önce siyasi nedenlerden dolayı ölüm cezası alanlar, bu cezanın kaldırılması ile ilgili değişiklikten yararlandırılmayacak.Anayasa'nın "Düşünceyi Açıklama ve Yayma Hürriyeti"ni düzenleyen maddesinden "Düşüncelerin açıklanması ve yayılmasında kanunla yasaklanmış olan herhangi bir dil kullanılamaz" fıkrası çıkarıldı. Ancak bu maddedeki özgürlüklerin Anayasa'nın Başlangıç ve Temel maddelerinin değiştirilmesi yönünde kullanılamaması hükmü getirildi.12 Eylül döneminde çıkarılan yasalar, KHK'ler ile Anayasa Düzeni Hakkında Yasa uyarınca alınan karar ve tasarrufların Anayasa'ya aykırılığının iddia edilmesini yasaklayan hükmün Anayasa'dan çıkartılması konusunda da uzlaşmaya varıldı."Temel Hak ve Hürriyetler, Kişi Hürriyeti ve Güvenliği, Toplantı ve Gösteri Yürüyüşü Düzenleme Hakkı ve Siyasi Faaliyette Bulunma Hakları" ile ilgili maddeler, Ulusal Program ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nde yeralan hükümler doğrultusunda yeniden düzenlendi. Anayasa'nın "Seçme, seçilme, siyasi faaliyette bulunma, siyasi partilerin uyacakları esaslar ve yasama dokunulmazlığı" ile ilgili maddelerinde yapılan düzenleme ile seçime bir yıl kalan sürede seçim yasalarında değişiklik yapılmasının yasaklanması da kabul edildi. Ayrıca Anayasa Mahkemesi'ne temelli kapatma yerine partinin devlet yardımından kısmen veya tamamen yoksun bırakılmasını sağlama yetkisi de verildi. "Kanunların Cumhurbaşkanınca yayınlanması" başlıklı 87. maddede öngörülen değişiklikle Cumhurbaşkanı'na yasaları "Kısmi veto etme yetkisi" tanınıyor.
MGK'nın yapısıAnayasa'nın "Milli Güvenlik Kurulu" ile ilgili maddesi de değiştiriliyor. Buna göre, MGK bünyesine Başbakan Yardımcıları ve Adalet Bakanlarının da katılmasına olanak sağlanırken, kurul kararlarının "Tavsiye" niteliğinde olduğu iddiası yineleniyor. Ayrıca, Anayasa Mahkemesi'nin, Anayasa değişikliklerinde iptal ve parti kapatma kararı alabilmesi için aranan "üçte iki" oy çokluğu "beşte üç" olarak değiştiriliyor. Bu arada, Anayasa değişikliği FP yönetimi tarafından yetersiz bulunurken, DYP ve AKP 37 maddenin aynen gelmesi halinde teklifi destekleyeceklerini söyledi.
EVRENSEL EGE
Ege'den daha fazla haber, röportaj, mektup, analiz ve köşe yazısı...
