01 Eylül 2001 21:00
Aşkabat'tan Bakü'ye nota
Hazar'daki tartışmalı petrol sahaları gerginliği, Türkmenistan'ın müdahalesiyle yeniden alevlendi. Türkmen hükümeti, Azerbaycan'dan, iki petrol yatağındaki araştırmalarını durdurmasını istedi.
Aşkabat'tan Bakü'ye notaHazar kaynakları üzerindeki bölüşüm kavgası, bölgede yeni gerginlikler yaratıyor. İran-Azerbaycan geriliminin etkisi henüz dinmemişken, bu kez Türkmenistan, Azerbaycan'ın politikalarına karşı çıktı. Türkmenistan Dışişleri Bakanlığı, Azerbaycan Dışişleri'ne bir nota vererek, Azerbaycan'ın, Hazar'ın tartışmalı sularında "yasadışı petrol ve doğalgaz arama faaliyetlerine giriştiği"ni belirtti.
Tartışmalı yataklarYeni Musavat gazetesinin haberine göre notada şöyle denildi: "Azerbaycan, Hazar'daki enerji yataklarının tartışmalı konumunun çözülmesi ile ilgili olarak, yapıcı tekliflerimize yanıt vermemiş ve bu yatakların işlenmesini sürdürmüştür. Türkmenistan, Azerbaycan'ın bu tutumunun yasadışı ve diğer Hazar kıyısı devletlerin çıkarlarına aykırı olduğunu düşünmektedir. Hazar'ın adaletli bir biçimde paylaşılmasını savunduğunu söyleyen Azerbaycan, diğer yandan ise diğer devletlerin görüşünü dikkate almadan ve haklarını çiğneyerek, Hazar'ın belli bölümlerinde kendi hukukunun öncelikli olduğunu ileri sürmektedir. Buna, Osman (Şirag) ve Hazar (Azeri) yatakları da dahildir. Azerbaycan, adı geçen bu bölgelerde yasadışı faaliyet yürütmektedir."
Şeytan üçgeniAşkabad hükümetinin notasında, Şirag petrol yatağına yapılan vurgu dikkat çekici. Bu önemli petrol yatağı, 23 Temmuz'da İran ile Azerbaycan arasındaki gerginliğin nedenlerinden biriydi. Türkmen notası, bu yatak üzerinde üç devletin birden hak iddia ettiğini gözler önüne seriyor. Nota, Azeri hükümetinde büyük endişe ve tepki yaratırken, diğer bölge devletlerini de hareketlendirdi. En dikkate değer tepki, Rus hükümetinden geldi. Türkmenistan'ı kendi yanına çekmeye çalışan Moskova, beklenmedik bir hamleyle, Azerbaycan'dan yana tavır aldı.
Rus temsilcinin çıkışıAzerbaycan başkenti Bakü'de temaslarda bulunan Rusya'nın Hazar Özel Temsilcisi Viktor Kalyuzni, notanın "yapıcı olmayan ve olumsuz bir yaklaşımın ürünü olduğunu" söyledi.Azerbaycan lideri Haydar Aliyev ile görüştükten sonra basına bir açıklama yapan Kalyuzni, Türkmenistan'ın "yeterince esnek olmayan bir tutum içinde olduğunu" kaydetti. Aynı zamanda dışişleri bakan yardımcısı olan Rus temsilci, Şirag ve Azeri adlı petrol yataklarının Türkmenistan'a ait olduğu iddialarının "ciddiye alınmaması gerektiğini" dile getirdi.Üç devletin birden hak iddia ettiği bu iki yatağın, önümüzdeki dört yıl içinde 16 milyar dolarlık gelir getirmesi bekleniyor.Rusya, Kazakistan ve Azerbaycan, Türkmenistan'ın çıkışı nedeniyle birbirlerine yakınlaşmış bulunuyor. Türkmen hükümeti ise, giderek İran saflarına yaklaşıyor.
Tartışmalı yataklarYeni Musavat gazetesinin haberine göre notada şöyle denildi: "Azerbaycan, Hazar'daki enerji yataklarının tartışmalı konumunun çözülmesi ile ilgili olarak, yapıcı tekliflerimize yanıt vermemiş ve bu yatakların işlenmesini sürdürmüştür. Türkmenistan, Azerbaycan'ın bu tutumunun yasadışı ve diğer Hazar kıyısı devletlerin çıkarlarına aykırı olduğunu düşünmektedir. Hazar'ın adaletli bir biçimde paylaşılmasını savunduğunu söyleyen Azerbaycan, diğer yandan ise diğer devletlerin görüşünü dikkate almadan ve haklarını çiğneyerek, Hazar'ın belli bölümlerinde kendi hukukunun öncelikli olduğunu ileri sürmektedir. Buna, Osman (Şirag) ve Hazar (Azeri) yatakları da dahildir. Azerbaycan, adı geçen bu bölgelerde yasadışı faaliyet yürütmektedir."
Şeytan üçgeniAşkabad hükümetinin notasında, Şirag petrol yatağına yapılan vurgu dikkat çekici. Bu önemli petrol yatağı, 23 Temmuz'da İran ile Azerbaycan arasındaki gerginliğin nedenlerinden biriydi. Türkmen notası, bu yatak üzerinde üç devletin birden hak iddia ettiğini gözler önüne seriyor. Nota, Azeri hükümetinde büyük endişe ve tepki yaratırken, diğer bölge devletlerini de hareketlendirdi. En dikkate değer tepki, Rus hükümetinden geldi. Türkmenistan'ı kendi yanına çekmeye çalışan Moskova, beklenmedik bir hamleyle, Azerbaycan'dan yana tavır aldı.
Rus temsilcinin çıkışıAzerbaycan başkenti Bakü'de temaslarda bulunan Rusya'nın Hazar Özel Temsilcisi Viktor Kalyuzni, notanın "yapıcı olmayan ve olumsuz bir yaklaşımın ürünü olduğunu" söyledi.Azerbaycan lideri Haydar Aliyev ile görüştükten sonra basına bir açıklama yapan Kalyuzni, Türkmenistan'ın "yeterince esnek olmayan bir tutum içinde olduğunu" kaydetti. Aynı zamanda dışişleri bakan yardımcısı olan Rus temsilci, Şirag ve Azeri adlı petrol yataklarının Türkmenistan'a ait olduğu iddialarının "ciddiye alınmaması gerektiğini" dile getirdi.Üç devletin birden hak iddia ettiği bu iki yatağın, önümüzdeki dört yıl içinde 16 milyar dolarlık gelir getirmesi bekleniyor.Rusya, Kazakistan ve Azerbaycan, Türkmenistan'ın çıkışı nedeniyle birbirlerine yakınlaşmış bulunuyor. Türkmen hükümeti ise, giderek İran saflarına yaklaşıyor.
YAZARLAR
Pınar Öğünç
BAĞLANTILAR-9 | Ticaretten afetlere, güvenlikten tiny house'a konteyner çağı
T. Gül Köksal
Kent hakkı bağlamında çocuklar
Ayşen Şahin
Mahsus selamlar
İzzettin Önder
Servet vergisi
Şenay Aydemir
Atış Serbest!
Adnan Özyalçıner
Geride kalan
İsmail Gökhan Bayram
İşlevini arayan alet: Yapay zekâ
Evrensel Bilgin
Gordion Düğümü
EVRENSEL EGE
Ege'den daha fazla haber, röportaj, mektup, analiz ve köşe yazısı...
