28 Ağustos 2001 21:00

Tarihle oynuyorlar

İngiliz yazar Robert Harris, Hollywood'u "kültür emperyalizmi" sayesinde dünya tarihinin dönüm noktalarını "sulugöz romans" filmlerine çevirmekle eleştirdi.

Paylaş

Tarihle oynuyorlarİngiliz yazar Robert Harris, geçtiğimiz günlerde Edinburgh Film Festivali'nde yaptığı konuşmada, Hollywood'u "kültür emperyalizmi" sayesinde "sürü psikolojisi"ni kullanarak dünya tarihinin dönüm noktalarını "sulugöz romans" filmlerine çevirmekle eleştirdi. İkinci Dünya Savaşı'nda Bletchley Park'taki şifre çözücüleri anlatan "Enigma" adlı gerilim romanı, yakın zamanda Kate Winslet, Dougray Scott ve Saffron Burrows'un rol aldığı bir filme dönüştürülen Harris, Amerika'nın "her daim önde gelebilmek" için tarihi yeniden yazma refleksinin aldatıcı etkilerinin tehlikelerinden söz etti. Harris yaptığı konuşmada "Bu kültür emperyalizminin bir türü. Durumun ne olduğu, hikâyenin nerede geçtiği gibi unsurlar hiçbir önem taşımıyor. Önemli olan tek şey, Amerikalıların 'iyi çocuk' görünümünde dünyayı kurtarıp her şeyin merkezine yerleşmeleri" dedi. Harris, "Seyircinin hayal gücü üzerinde kurulmaya çalışılan bu hakimiyetin ucu bucağı yok. Beni en çok endişelendiren şu; bu davranış öyle içgüdüsel bir hal aldı ki, İngiliz ve Avrupa filmlerinde de aynı yersiz Amerikan öğelerine rastlamaya başladık. Asıl tehlikeli olan da bu" diye konuştu.

Gore Vidal'dan destekHarris'in kaygıları, Edinburgh Kitap Festivali'ne katılan Amerikalı yazar ve senarist Gore Vidal tarafından da tekrarlandı. Vidal'e göre Amerika'nın "hükmederken aynı zamanda masumiyetini de bütünüyle koruma" arzusu "tarihin ve ondan çıkarılan derslerin" itibarını zedelerken, Amerikalıların kendilerini "vazgeçilmez ulus" olarak görmelerini sağlıyor.Büyük bütçeli birçok Hollywood yapımında tarihin bir araç gibi kullanılıyor olması kızgınlık yaratıyor. Harris, "Hollywood kurbanı" olan kitabı "Fatherland"in filminde yaşadığı hayal kırıklığının tam tersine, Enigma'nın, oyun yazarı Tom Stoppard tarafından uyarlanmış halinden memnun kalmış. Film, İkinci Dünya Savaşı'nın dönüm noktalarından biri olan, Almanlar tarafından gizli haberleşmede kullanılan Enigma'nın ele geçirilmesini ve şifrelerin çözümünü konu ediniyor. "Fatherland'de, stüdyo patronları, hedef kitle olarak seçilen 16-21 yaş arasındaki Amerikan gençliğini dans ve müzik numaraları ile ele geçirmeyi planlamışlardı. Ancak sonradan anladılar ki, bu kitlenin, kimin kazandığını bilmek bir yana, bu dünyada bir 'İkinci Dünya Savaşı' yaşandığından bile haberleri yok." diyerek hayal kırıklığını açıkladı Harris. "Enigma ise, şükürler olsun ki, öyle olmadı. Birincisi öyle bir hedef kitleyi esir almıyor, ikincisi İngiliz bir yapım ve son olarak da takip edebilmek için belli bir entellektüel birikim gerektiriyor."

ÖNCEKİ HABER

MHP'nin 'gerginlik' politikası

SONRAKİ HABER

Barış mitingine yasak