28 Ağustos 2001 21:00

İşçi at hissen artsın!

Avrupalı tekeller borsadaki kayıplarını işten atmalarla engelleme peşindeler. Yeni dönemde işçi kıyımı planlayan tekellerin listesi de her geçen gün artıyor.

Paylaş
İşçi at hissen artsın!Umut YaşarAvrupa ekonomisinde beklenen durgunluk, büyük tekellerin kriz tedbirlerini artırdı. Özellikle borsadaki değeri düşen şirketler tedbirler almaya başladı. Bu tedbirlerin başında da küçülme geliyor. Yani binlerce kişi işsiz kalırken ve binlercesi de işini kaybetme tehlikesi ile karşı karşıya. Son tahminlere göre 2002 yılında işsiz sayısı 4 milyonun üzerine çıkacak. Üstelik bu sadece resmi tahmin...Siemens, Bayer, Opel, HP, Philips gibi uluslararası tekeller dünya çapında bir işçi kıyımı politikası yürütüyor. Bu tekeller önümüzdeki yıl Avrupa'da baş göstermesi beklenen durgunluğu en az zararla atlatmanın yolu olarak yoğun işten atmalar yapıyor. Özellikle büyük tekeller depolarını doldurduktan sonra yoğun bir işçi kıyımına gidiyorlar. Bu açıdan en çarpıcı örneği Bayer oluşturuyor.

Bayer bir örnekLipobay marka kolesterol düşürücü ilacın piyasadan çekilmesi gündeme gelmeden önce Bayer şefleri, "verimlilik oranının yeniden kabul edilebilir bir düzeye ulaşması için dünya çapında 2005 yılına kadar 5000 işçiyi ayırmak zorunda kaldıklarını" açıklamışlardı. Bu açıklama öncesinde bir takım büyük bankaların yanı sıra, yatırım fonlarının iktisatçıları Bayer'in New York borsasındaki beklentilere cevap vermediği konusunda eleştirmişlerdi. Bayer "sadece" bu eleştirilere "doğal" bir "reaksiyon" gösteriyordu. Kısa bir süre sonrasında ise lipobay marka kolesterol düşürücü ilacın kullanımından dolayı 52 insanın öldüğü haberi "ortaya" çıktı. Tekellerin kâr amacıyla neleri göze aldıkları biliniyor. Ancak "52 vakanın" birden ortaya çıkmasının ardında hangi tekellerin ve spekülatörlerin yattığı da ilginç. Birkaç gün içinde borsada olağanüstü değer kaybeden Bayer, ilaç bölümünün satımını gündeme getirdiği gibi birkaç dev kimya tekeli ise "yaralanan hemcinslerini parçalayıp afiyetle yiyen kurtlar" gibi başına üşüştüler. Bugün artık 5000 işçininin değil onbinlerce Bayer emekçisinin ve bu tekele bağlı çalışan yan sanayideki emekçilerin işgüvenceleri ortadan kalkmış durumda.

Kârları artıyorYine Almanya merkezli olan uluslararası kimya tekeli BASF, geride bıraktığımız 10 yıl içinde tam 15 bin emekçiyi işten attı. Bu süreç içinde BASF tekeli yıllık kâr oranını 3'e katladı! Bu yılın ilk altı ayında 1.5 milyar mark kâr eden BASF yaz aylarında ise ikinci altı ay için hedeflenen kâr oranına ulaşamayacağı için borsada değer kaybetti ve spekülatörlerin "eleştirilerinin" hedefi haline geldi. Bunun üzerine BASF yönetimi aldığı bir kararla 1900 işçinin işine son verileceğini açıkladığı gün borsa rahatladı ve tekelin hisseleri yükseldi.Dünyaca ünlü tekeler arasında yer alan bilgisayar ve yan mamülleri üreticisi Hawlet Packard (HP) da geçtiğimiz temmuz ayında 60 binden fazla çalışanı arasında yaptığı bir sanal ankette iki soruya cevap istemişti: "İşten atılmayı mı tercih edersiniz?" yoksa "Ücretlerden feragatı mı?" HP çalışanlarının çoğunluğu ücretlerden yüzde 15 ve dört aylık çalışmadan doğan izin hakkından feragat ettiler, işyerlerini güvenceye alma umuduyla. HP'den yeni bir açıklama geldi, "Bu fedakârlığınıza rağmen 6000 kişi gidecek, başka yolu yok!" 60 bin işçinin ücretlerinin önemli bir bölümünü gasp eden HP aynı zamanda "fazlalık" olan ve tekelin "borsa hedeflerini" tehlikeye atan "yükü" de sırtından atıyor.

İşsizlik çığ gibiAlmanya'nın saygın iktisatçılarından Wolfgang Wiegard, ABD'deki konjonktürel gelişmenin henüz olumlu bir tahmin yapılmasına fırsat vermediğini söylüyor. Wiegard, "2002 yılı ortalamasında işsizliğin 3,7 milyon olacağından hareket ediyorduk. Son gelişmeler dahilinde, bunun en iyi ihtimalle 3,8 milyon olmasını bekliyoruz" diyor. Çeşitli sendikalardan "Beliner Zeitung" gazetesine verilen bilgide ise kitlesel işsizliğin Ocak 2002'de 4.2 milyon olması bekleniyor.
ÖNCEKİ HABER

Patronlar ne istiyor?

SONRAKİ HABER

Euro büyük bir hata

Sefer Selvi Karikatürleri
Evrensel Gazetesi Birinci Sayfa
Evrensel Ege Sayfaları
EVRENSEL EGE

Ege'den daha fazla haber, röportaj, mektup, analiz ve köşe yazısı...