15 Ağustos 2001 21:00
Lobi yine işbaşında
Enerjide Hazine garantisinin kaldırılması, enerji lobilerini harekete geçirdi. Daha önce süre uzatımını sağlayan, KDV'yi indiren şirketler, şimdi de garantiyi tekrar istiyor.
Lobi yine işbaşındaYap-İşlet-Devret (YİD) ve işletme hakkı devri yoluyla enerji santrallarının ve dağıtım şebekelerinin özelleştirilmesinde kararlı olan hükümet, özelleştirmenin hızlandırılması için çalışmaları yürütüyor. Enerjide özelleştirmenin önündeki pürüzleri gidermek için devreye Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Zeki Çakan ile Devlet Bakanı Kemal Derviş girdi. Cumhur Ersümer'in bakanlığı döneminde Hazine garantisi verilen 29 YİD'de, aradan geçen 7 aya rağmen bir ilerleme olmadı. 17 rüzgar, 7 hidroelektrik, 4 doğalgaz ve bir adet jeotermal enerji santralinin yapımını üstlenen özel işletmelere Hazine garantisi verildi, ancak bugüne kadar santralların yapımı konusunda adım atılmadı. Dönemin Enerji Bakanı Cumhur Ersümer'in, "ihtiyaç olmasa bile üretimlerin alınacağına dair" garanti vermesi nedeniyle zaman zaman DPT bürokratları ile Ersümer arasında tartışma yaşanmış, DPT bu şekilde bir garantinin yanlış olduğunu dile getirmişti.
Çakan garanti istediŞubat krizinden sonra ise Hazine bu garantiyi vermeyeceğini açıklayınca söz konusu firmalar Enerji Bakanlığı'nı sıkıştırmaya başladılar. Derviş ile Zeki Çakan arasındaki toplantıda Çakan garanti istedi, Derviş ile kaynak olmadığını, "TEDAŞ'ın ihtiyacı kadar" garanti verebileceklerini söyledi. Devlet Bakan Kemal Derviş, 29 YİD'in elenmesinde ve 1 Ocak 2002 tarihinde biteceklere garanti verilmesinde ısrar ederken, Zeki Çakan ise garantinin süresinin bu kadar kısa tutulmamasını ve tüm projelere verilmesini istedi. Derviş ise TEAŞ'ın 1 katrilyon, TEDAŞ'ın 1,5 katrilyon ve BOTAŞ'ın 700 trilyona ulaşan görev zararlarını hatırlattı.Toplantıda ele alınan başka bir konu da 8 termik santral ve 5 dağıtım bölgesinin işletme hakkı devirleri oldu. Özellikle medya patronlarının ağırlıkta olduğu dağıtım bölgelerinin işletme hakkı devir ihaleleri için son süre 31 Ekim 20001 tarihi. Bu tarihe kadar sonuçlanmaması halinde ihaleler iptal edilecek olup, bu kez Dünya Bankası'nın da istediği şekilde devir değil, varlıklarının satışı gündeme gelecek.
Süre uzatılmıştıDağıtım bölgelerinin ihale süreleri daha önce 31 Mart 2001 idi. Ancak çıkarılan Elektrik Piyasası Kanunu ile bu süre 30 Haziran 2001'e ertelendi. RTÜK Yasası'nın tartışıldığı döneme denk gelen bu süre de yine medya patronlarının isteği ile özellikle ANAP kanadının çabalarıyla son olarak 31 Ekim 2001 tarihine ertelendi. Ancak RTÜK Yasası'nın iptal edilmiş olması medya patronlarının oyunlarını yine bozdu. Medya patronlarına serbestçe devlet ihalelerine girme yolunu açan RTÜK Yasası'nın, Meclis açılır açılmaz gündeme gelmesi ve söz konusu 31 Ekim'den önce RTÜK'ün yasalaşması gerekiyor. Son olarak işletme devir ihalelerindeki yüzde 18 olan KDV oranı yüzde 1'e indirilerek medya patronlarına kıyak sağlanmıştı. Hükümetin ANAP kanadı şimdi bu kıyağı daha da artırma peşinde. İki bakanın bürokratlarla, üç saati aşkın süren toplantısı sonunda somut bir sonuç çıkmadı. Ancak her iki kurumun da bürokratları, uzmanları konuyu araştırıp, en geç 15 gün içerisinde bir sonuca bağlanması bekleniyor.
Çakan garanti istediŞubat krizinden sonra ise Hazine bu garantiyi vermeyeceğini açıklayınca söz konusu firmalar Enerji Bakanlığı'nı sıkıştırmaya başladılar. Derviş ile Zeki Çakan arasındaki toplantıda Çakan garanti istedi, Derviş ile kaynak olmadığını, "TEDAŞ'ın ihtiyacı kadar" garanti verebileceklerini söyledi. Devlet Bakan Kemal Derviş, 29 YİD'in elenmesinde ve 1 Ocak 2002 tarihinde biteceklere garanti verilmesinde ısrar ederken, Zeki Çakan ise garantinin süresinin bu kadar kısa tutulmamasını ve tüm projelere verilmesini istedi. Derviş ise TEAŞ'ın 1 katrilyon, TEDAŞ'ın 1,5 katrilyon ve BOTAŞ'ın 700 trilyona ulaşan görev zararlarını hatırlattı.Toplantıda ele alınan başka bir konu da 8 termik santral ve 5 dağıtım bölgesinin işletme hakkı devirleri oldu. Özellikle medya patronlarının ağırlıkta olduğu dağıtım bölgelerinin işletme hakkı devir ihaleleri için son süre 31 Ekim 20001 tarihi. Bu tarihe kadar sonuçlanmaması halinde ihaleler iptal edilecek olup, bu kez Dünya Bankası'nın da istediği şekilde devir değil, varlıklarının satışı gündeme gelecek.
Süre uzatılmıştıDağıtım bölgelerinin ihale süreleri daha önce 31 Mart 2001 idi. Ancak çıkarılan Elektrik Piyasası Kanunu ile bu süre 30 Haziran 2001'e ertelendi. RTÜK Yasası'nın tartışıldığı döneme denk gelen bu süre de yine medya patronlarının isteği ile özellikle ANAP kanadının çabalarıyla son olarak 31 Ekim 2001 tarihine ertelendi. Ancak RTÜK Yasası'nın iptal edilmiş olması medya patronlarının oyunlarını yine bozdu. Medya patronlarına serbestçe devlet ihalelerine girme yolunu açan RTÜK Yasası'nın, Meclis açılır açılmaz gündeme gelmesi ve söz konusu 31 Ekim'den önce RTÜK'ün yasalaşması gerekiyor. Son olarak işletme devir ihalelerindeki yüzde 18 olan KDV oranı yüzde 1'e indirilerek medya patronlarına kıyak sağlanmıştı. Hükümetin ANAP kanadı şimdi bu kıyağı daha da artırma peşinde. İki bakanın bürokratlarla, üç saati aşkın süren toplantısı sonunda somut bir sonuç çıkmadı. Ancak her iki kurumun da bürokratları, uzmanları konuyu araştırıp, en geç 15 gün içerisinde bir sonuca bağlanması bekleniyor.
EVRENSEL EGE
Ege'den daha fazla haber, röportaj, mektup, analiz ve köşe yazısı...
