Megawati'yi kucaklamak

Megawati'yi kucaklamakUzun süredir siyasi, ekonomik ve dini çalkantıların devam ettiği Endonezya, ABD'nin de ilgi odaklarından biri. Diktatör Suharto'nun iktidara gelişinden bu yana Endonezya yönetimiyle güçlü ilişkileri bulunan ABD, Suharto'nun devrilmesinden sonra art arda gelen iktidar değişikliklerinin son halkası olan Megawati Sukarnoputri ile de yakın ilişkiler geliştirecek gibi görünüyor. Megawati'nin iktidara gelmesinde en önemli rolü ise ordu oynadı. Muhalefet gösterilerinin ve dini çatışmaların devam ettiği ülkede orduyu arkasına alarak başa geçen Megawati'nin kurmaya çalışacağı yeni düzenin en önemli iki destekçisinin Suharto'nun devrilmesinden sonra onun partisi Golkar'ı da gözden çıkaran ABD ve IMF olacağı ise son gelişmelerle iyice su yüzüne çıktı.Endonezya yönetiminde daimi söz sahibi olan orduyla soğuk savaşın ilk yıllarından beri işbirliği içinde olan ABD Savunma Bakanlığı (Pentagon) en az on yıl öncesine kadar Endonezyalı askerleri eğitmekte ve silahlı kuvvetlere gereç sağlamaktaydı. Doğu Timor'un Endonezya'dan bağımsızlığını almak için sesini yükseltmesinden sonra bu bölgede Endonezya ordusu tarafından başlatılan katliamlar ise Pentagon'un geçici de olsa askeri ilişkileri açıktan yürütmesine engel oldu.

Bush kolları sıvadıMegawati Sukarnoputri'nin iktidara gelişinden sonra, iki ülke arasındaki askeri bağların yeniden kurulacağını açıktan dile getiren George W. Bush yönetimi, Endonezya'da istikrarın yeniden sağlanmasına 'yardımcı olmak istediğini' dile getirdi. 200 milyon nüfusuyla geniş bir takımadalar bölgesi üzerine kurulmuş olan Endonezya, ABD yönetimi açısından tüm Güneydoğu Asya'nın kontrol altında tutulması için önemli bir kilit noktası oluşturuyor. ABD yönetiminin sözcüleri bu büyük bölgedeki ekonomik çöküntünün ve siyasi belirsizliğin Endonezya'ya verilecek önemin arttırılmasında etkili olduğunu belirtirken, ABD Ticari Temsilcisi Robert B. Zoellick'in Endonezya ziyareti bu tavrı doğrular nitelikteydi. Önceki gün Cakarta'ya inen Zoellick'in Endonezyalı yetkililerle ticaret dışında da birçok konuyu ele aldığı belirtiliyor. Ziyareti sırasında Megawati'yi eylül ayının başlarında Beyaz Saray'a da davet eden Zoellick, "Bush yönetimi sizi kucaklayacaktır" şeklinde konuştu.

Amiral, Cakarta yolcusuPentagon'un belirlediği yeni politikaların en önemli adımı ise önümüzdeki ay atılacak. Birleşmiş Devletler Donanması'nın Pasifik Komutanlığı'nı yürüten Amiral Dennis C. Blair'ı Endonezya'ya göndermeyi planlayan Pentagon yetkilileri, askeri alandaki yeni işbirliğini de somut hale getirmiş olacak.Yeni planların oluşturulmasında Bush yönetimine kılavuzluk eden isim ise Cakarta'da büyükelçilik yapmış olan bugünkü Savunma Bakanı Yardımcısı Paul D. Wolfowitz.ABD Kongresi'nde Endonezya Ordusu'nun insan hakları ihlallerindeki kanlı sicilini hatırlatarak yeni askeri ilişkilerin kurulmasına kuşkuyla bakan isimlerin uyarılarının ne kadar dikkate alınacağını ise zaman gösterecek.Avustralya'nın eski Dışişleri Bakanı olan ve bugün Uluslararası Kriz Grubu isimli kuruluşun başkanlığını yürüten Gareth Evan, Avustralya'nın Endonezyalı askerlere verdiği profesyonel eğitimin sadece "daha profesyonel insan hakları ihlalleri yaşanmasına neden olduğuna" dikkat çekerken Bush yönetiminin üst düzey yöneticileri iktidarın Abdurrahman Vahid'ten Megawati'ye geçtiği kriz döneminde ordunun taraf tutmadığını iddia derek, "Ordu demokrasiye geçişte doğru ve saygılı hareket etmiştir. Şimdi yeniden ilişkiye geçme zamanı olduğunu düşünüyoruz" ifadesini kullanıyorlar.

Kongre süreci başladıGeorge Bush'un yardımcıları, Endonezya ordusundaki genç subayların ABD ordusu tarafından eğitilebilmesi için Kongre'ye başvurulduğunu bildirdiler. Bu denli hızlı harekete geçilmesine karşı çıkan Demokrat Partili Senator Patrick J. Leahy ise işbirliğinin ilk adımının, "operasyonel ortaklık, arama ve kurtarma, öldürücü olmayan silah satışı ve üst düzey toplantıları kapsadığını" açıklayarak "işlerin aceleye getirilmesinden" şikayet etti.İnsan Hakları Gözlem Örgütü'nün Sözcülerinden Michael Jendrzejczyk de Megawati'nin demokrasi ve insan hakları konusunda istekliliğini ispatlamadan böyle bir işbirliğinin erken olacağını dile getirerek, Aceh ve Doğu Timor gibi bölgelerde devam eden ihlalleri hatırlattı.

'Erken bir şans'Kongre'nin koyduğu sınırların dışına çıkılmayacağını savunan Bush hükümeti yetkilileri, "ABD'nin siyasetteki resmi rolü Vahid'in iktidar olduğu dönemde yok olan sistemli, askeri bir profesyonellik modeli yakalama konusunda erken bir şans yakalamak için zamanında davranması gerektiğini" söylüyorlar.