09 Ağustos 2001 21:00
Korsan bankalar
HSBC ve Citibank spekülasyonların baş aktörleri. Biri batık avcısı, diğeri karapara soruşturmalarıyla ünlü. Şimdi ikisi de Türkiye'de. Hükümet de onlara inanılmaz bir görev verdi. Finans piyasaları artık onlardan sorulacak!
Korsan bankalarTürkiye "mali korsanların" üssü haline geliyor. Güney Kore, Brezilya, Arjantin ve ardından da Türkiye'nin uğradığı spekülatif saldırılarda başrolü oynayan Citibank ve HSBC'ye inanılmaz bir ayrıcalık tanındı. Bu bankalara Bakan Kemal Derviş tarafından "piyasa yapıcısı" ünvanı verildi. Oysa HSBC Güney Asya krizinin sorumlusu olarak gösteriliyordu. Citibank ise İsviçre'de karapara soruşturması kapsamına alınırken Japonya'daki faaliyetleri durduruldu. Başbakan Bülent Ecevit geçtiğimiz ay "Krizi spekülatörler yönlendiriyor" demişti. Ve beş yabancı bankanın krizden milyarlarca dolar vurgun vurduğu basında yer almaya başladı. Bu bankalar içinde özellikle HSBC ve Citibank'ın adları dikkat çekmişti.
Sicilleri temiz değilGeçmişleri pek de temiz olmayan bu bankaların özelliği, ekonomik krize düşen ülkelerde yaptıkları spekülasyonlar ile büyük vurgunlar vurmaları. İşleri bununla da bitmiyor. Ardından aynı ülkeye bu kez "açık kimlikleri" ile gelerek kriz nedeniyle batmış, iflas etmiş şirketleri, bankaları, finans kuruluşlarını "kelepir" fiyata satın alıyorlar. Nitekim HSBC Demirbank'ı satın alırken, Citibank İnterbank ve Sümerbank'ın peşinde.
Piyasa yapıcılığıBirçok ülkede faaliyeti durdurulan, karapara soruşturmalarına uğrayan iki büyük "mali korsan" Türkiye'de hükümet tarafından el üstünde tutuluyor. Devlet Bakanı Kemal Derviş'in, 10 banka temsilcisi ile yaptığı toplantının ardından bu iki bankanın da aralarında bulunduğu 10 bankaya "piyasa yapıcılığı" ünvanı verildi. Yani bu bankalar Merkez Bankası ile birlikte para piyasasındaki hareketleri belirleyecekler. Bu bankalar faiz oranlarından döviz kuruna, bono piyasasından tahvillere kadar "finans piyasaları"na müdahale edecekler. Böyle bir "üstün görev", spekülasyonları ile nam salmış HSBC ve Citibank için bulunmaz bir fırsat oluşturuyor. Ocak-Haziran 2001 dönemindeki iç borçlanma ihalelerinde bu bankaların yaptıkları hatırlanırsa "piyasaları nasıl kendileri için yapacakları" açıkça ortaya çıkıyor. Böylesine önemli bir işlev yüklenen HSBC ve Citibank'ın birçok ülkede ise faaliyetlerine kısıtlamalar getiriliyor. Son olarak Japonya'da bankacılık faaliyetlerini düzenleyen Mali Servis Ajansı, usulsüz işlemlerden dolayı Citibank Japonya'nın faaliyetlerini bir haftalığına durdurduğunu açıkladı. Ajanstan yapılan açıklamada, Citibank'ın, bilançolarında mali kayıplarını gizlemelerine yardımcı olmak için müşterilerine usulsüz menkul kıymet aktarımı yaptığının belirlendiği bildirildi. Citibank da bu suçlamaları kabul etmiş durumda. Şimdi "mali korsanlar"ın Türkiye macerası başlıyor. Hükümet ve Kemal Derviş de bizzat bu korsanların yolunu açıyor.
Sicilleri temiz değilGeçmişleri pek de temiz olmayan bu bankaların özelliği, ekonomik krize düşen ülkelerde yaptıkları spekülasyonlar ile büyük vurgunlar vurmaları. İşleri bununla da bitmiyor. Ardından aynı ülkeye bu kez "açık kimlikleri" ile gelerek kriz nedeniyle batmış, iflas etmiş şirketleri, bankaları, finans kuruluşlarını "kelepir" fiyata satın alıyorlar. Nitekim HSBC Demirbank'ı satın alırken, Citibank İnterbank ve Sümerbank'ın peşinde.
Piyasa yapıcılığıBirçok ülkede faaliyeti durdurulan, karapara soruşturmalarına uğrayan iki büyük "mali korsan" Türkiye'de hükümet tarafından el üstünde tutuluyor. Devlet Bakanı Kemal Derviş'in, 10 banka temsilcisi ile yaptığı toplantının ardından bu iki bankanın da aralarında bulunduğu 10 bankaya "piyasa yapıcılığı" ünvanı verildi. Yani bu bankalar Merkez Bankası ile birlikte para piyasasındaki hareketleri belirleyecekler. Bu bankalar faiz oranlarından döviz kuruna, bono piyasasından tahvillere kadar "finans piyasaları"na müdahale edecekler. Böyle bir "üstün görev", spekülasyonları ile nam salmış HSBC ve Citibank için bulunmaz bir fırsat oluşturuyor. Ocak-Haziran 2001 dönemindeki iç borçlanma ihalelerinde bu bankaların yaptıkları hatırlanırsa "piyasaları nasıl kendileri için yapacakları" açıkça ortaya çıkıyor. Böylesine önemli bir işlev yüklenen HSBC ve Citibank'ın birçok ülkede ise faaliyetlerine kısıtlamalar getiriliyor. Son olarak Japonya'da bankacılık faaliyetlerini düzenleyen Mali Servis Ajansı, usulsüz işlemlerden dolayı Citibank Japonya'nın faaliyetlerini bir haftalığına durdurduğunu açıkladı. Ajanstan yapılan açıklamada, Citibank'ın, bilançolarında mali kayıplarını gizlemelerine yardımcı olmak için müşterilerine usulsüz menkul kıymet aktarımı yaptığının belirlendiği bildirildi. Citibank da bu suçlamaları kabul etmiş durumda. Şimdi "mali korsanlar"ın Türkiye macerası başlıyor. Hükümet ve Kemal Derviş de bizzat bu korsanların yolunu açıyor.
YAZARLAR
A. Cihan Soylu
‘Boş tencere’ iktidarın neresinde?
Şebnem Korur Fincancı
Tehlike nedir?
Sultan Özer
Yeni anayasa tartışmaları, AKP’ye can suyu olur mu?
Hediye Levent
Erdoğan'ın Irak ziyaretinin 3 sebebi ve değişim rüzgarı!
Arif Nacaroğlu
Özgürlükçü Anayasa
Erkan Aydoğanoğlu
1 Mayıs ve sonrası
Mehmet Özyazanlar
Galatasaray kaparak, Fenerbahçe kaptırmayarak…
EVRENSEL EGE
Ege'den daha fazla haber, röportaj, mektup, analiz ve köşe yazısı...
