31 Temmuz 2001 21:00

Kölelik sözleşmesi

Harrani Tekstil'de işe alınacaklara iki ay boyunca eğitim veriliyor. Bu süre içinde ise ücret ödenmiyor.

Paylaş
Kölelik sözleşmesiDerya KaraçobanDiyarbakır'da Kombassan'a bağlı Harrani Tekstil Fabrikası'nda işçiler, "eğitim" adı altında iki ay boyunca ücretsiz çalıştırılıyor. Çoğunlukla kadın işçilerin çalıştığı fabrikada, işçiler asgari ücretin ancak yarısını alabiliyorlar. "Eğitim programı", Harrani Tekstilde Çalışma Protokolü başlıklı formda yer alan bir madde. Harrani Tekstil Personel Yönetmeliği 6. Madde Şartları arabaşlığının altında (a) şıkkı olarak yer alan bu maddede "İşe alınacak personel 2 aylık eğitime tabi tutulur" deniliyor. Tekstil fabrikasının çalışma protokolündeki şartları bununla sınırlı değil. Ancak, diğer tüm maddelerin "eğitim programı"na bağlı olması dikkat çekici. Çünkü, iki ay boyunca "eğitim"e tabi tutulan işçilerin işe alınıp alınmayacağına patron karar veriyor. Bu sürenin sömürü olduğunu gözler önüne seren nokta ise, eğitim süresince işçiye ücret ödenmeyeceğinin maddeleştirilmiş olması.

Zorunlu çalışmaEğitim sürecinin tamamlanması işçinin sömürü koşullarından kurtulmasını sağlamıyor. Aksine, bu süreçten sonra "yeni kölelik" koşulları getiriliyor. Eğitim süresinden "başarıyla" çıkmış işçinin fabrikada 1.5 yıl çalışması zorunluluğu getiriliyor. İşçinin çalışmaması halinde ise, eğitim dönemi boyunca yapılan masrafların tümünün işçiye ödetileceği şartı da çalışma protokolüne konulmuş durumda. Üstelik, işçinin ödeyeceği bu paranın o günkü cari kur üzerinden dolara çevrileceğine de dikkat çekiliyor. Eğitim süresince kendini yenileyemeyen veya başarısız görünen işçilerin, iki aylık eğitim dönemini beklemeden işine son verileceği belirtiliyor. Ancak, bu "yenileme ve başarı" kıstaslarının ne olduğu konusunda herhangi bir açıklama bulunmuyor. Harrani Tekstil'in Çalışma Protokolü'nün arasında personelin yemek ve servis giderlerinin fabrika tarafından karşılanacağı belirtiliyor. Ancak, bu da bir şarta bağlanmış. Harrani Tekstil, eğitimin fabrikada verilmesi durumunda servis ve yemek giderlerini karşılayacağını açıklarken, Kız Meslek Lisesi ya da başka kurumlarca eğitim verilmesi halinde bu giderleri fabrikanın ödemeyeceğini çalışma protokolünde maddeleştirmiş. Fabrika, eğitime tabi tutulacak ve işe alınacak olan personelin 16 yaşından küçük olmamasını bir şart olarak protokole koymuş. Ancak, burada 16 yaşından küçük işçilerin de çalıştırıldığına dair iddialar var. Aynı iddialar arasında, patronların, bu çalışanları "kursiyer" olarak gösterip, Valiliğe bildirerek, Valilik tarafından destek amaçlı para aldıkları da söyleniyor.

Çalışma koşullara kötüHarrani Tekstil'de çalışan işçiler ise çalışma koşullarının çok ağır olduğunu ifade ediyorlar. İşten atmaların yoğun olarak yaşandığını ifade eden işçiler, 11 saatte yakın çalıştıklarına, fabrikada kendi aralarındaki "birliği bölmeye" yönelik yaratılan rekabete de dikkat çekiyorlar. İşçiler, kriz bahanesiyle üç ay ücretlerinin ödenmediğini ancak, 70 tane makine alındığını söylerken, akşamları saat 21.30'a kadar mesaiye bırakıldıklarını anlatıyorlar. Verilen yemeklerin çok kötü olduğunu belirten işçiler, havalandırma sistemlerinin olmadığını belirtiyorlar.
ÖNCEKİ HABER

Duygunun yüksekliği ve derinliği

SONRAKİ HABER

AİHM'den Erbakan aleyhine karar

Sefer Selvi Karikatürleri
Evrensel Gazetesi Birinci Sayfa
Evrensel Ege Sayfaları
EVRENSEL EGE

Ege'den daha fazla haber, röportaj, mektup, analiz ve köşe yazısı...