Göstermelik kurullara güven yok

Göstermelik kurullara güven yokSerpil Kurtay "İnsan haklarının korunmasını sağlamak ve ihlalleri önlemek için gerekli inceleme ve araştırmaları yapmak" iddiasıyla kurulan İnsan Hakları İl Kurulları'na, Doğu Anadolu Bölgesi'ndeki 7 ilde şimdiye kadar hiçbir başvuru yapılmadı. Diğer illerde ise çok az sayıda başvuru bulunuyor. Yetkililerin, başvuru olmamasını, "insan hakları ihlalleri olmamasına" bağlaması ise gerçeği yansıtmıyor.

AB makyajı tutmadıTürkiye, Avrupa Birliği'ne (AB) aday üyeliği ile birlikte, insan hakları konusunda göstermelik adımlar attı. İlk olarak yeni kurumlar oluşturulması gündeme geldi. 6 Kasım 2000 tarihinde yayımlanan yönetmelikle İnsan Hakları İl Kurulları oluşturulmaya başlandı. İllerde vali yardımcısının başkanlığında oluşturulan kurulların kurulma gerekçesi ise, "İnsan haklarının korunmasını sağlamak ve ihlalleri önlemek için gerekli inceleme ve araştırmaları yapmak." Ancak, bugüne kadar bu amaca hizmet eden ve sorunları çözmeye yönelik önemli bir çalışmaya imza atılmadı. Bunun aksine, kurullar sorunları kapatma yoluna gitti. Kurulduğu ilk günlerde olumlu karşılanan kurullar, daha sonra tepki çekmeye başladı. Kurullardan birer birer çekilen kitle örgütleri, sorunun asıl kaynağının "kurullarda yer alan ve idare eden insanlar" olduğunu söyleyerek kurulları eleştirdiler. İnsan Hakları Koordinatör Üst Kurulu tarafından illerde düzenlenen toplantılarda ise insan hakları savunucuları hedef gösterilmişti. İlk olarak Tunceli'de düzenlenen toplantıda konuşan Malatya Valisi, "insan haklarının terör örgütlerinin işine yaradığını" iddia ederek "İki insan hakları derneği var. Biri terörü ve bölücülüğü, öteki de irticayı destekliyor" demişti. Malatya Valisi'nin sözlerini değerlendiren İHD Elazığ Şube Başkanı Cafer Demir, "Devlet bakanı bizi toplantıya çağırıyor, öte taraftan devletin başka bir kurumu teröre destek olmakla itham ediyor" demişti. Diyarbakır'da yapılan toplantıya ise 1993 yılında evleri yakılarak göçe zorlanan Lice'nin Şenlik köyü Akçapınar mezrası sakinleri alınmamıştı.

Bölgede başvuru yokİnsan Hakları İl Kurulları'na başvurular da "yetkililerin beklediği düzeyde" olmadı. Örneğin kurulduğu günden beri Erzurum, Erzincan, Kars, Ağrı, Bingöl, Muş ve Tunceli'de bir kişi bile İnsan Hakları İl Kurulları'nın kapısını çalmadı. Bölgede ilk başvuru Diyarbakır'dan 2 kişinin köye dönüş başvurusuyla gerçekleşti. Şırnak'ta da 2 kişi kurul yetkililerinden sorununu çözmesini isterken Mardin'de 5 başvuru yapıldı. Başvuru olmaması ya da az başvuru olması ile ilgili yetkililerin yorumları ise oldukça ilginç. Kendilerine çok az sayıda başvuru yapıldığını söyleyen Ağrı Vali Yardımcısı ve İnsan Hakları Kurulu Başkanı Haluk Sezen, "İnsan Hakları Kurulu'na yapılan başvuru sayısının çok az olması, insan hakları ihlali olmadığının göstergesidir" dedi. Erzincan Vali Yardımcısı Faruk Işık, Ardahan Vali Vekili Bekir Atmaca ile Tunceli İnsan Hakları Kurulu yetkilileri de şimdiye kadar tek bir şikâyet olmamasının sevindirici olduğunu iddia etti. Erzurum İnsan Hakları Kurulu Başkanı ve Vali Yardımcısı Cengiz Gevrek'in anlattıkları ise, kurulların amacını halka anlatmak noktasında hiçbir adım atılmadığını göstermesi bakımından da önem taşıyor. İl kuruluna şimdiye kadar bir hemşirenin başvuruda bulunduğunu söyleyen Gevrek, ancak bunun da kurulu ilgilendiren konular dışında olduğu için Sağlık Müdürlüğü'ne sevk edildiğini belirtti. Muş'ta da başvuru yapılmadığını bildiren İnsan Hakları Kurulu Başkanı Vali Yardımcısı Rıza Dolan, Kars İnsan Hakları Kurulu Başkanı Vali Yardımcısı Hasan Kürklü gibi kurulun eğitime yönelik çalışmalar yaptığını iddia ederek "eğitim gerekçesi"ne sığınıyorlar. TBMM İnsan Hakları Komisyonu Başkan Vekili Emre Kocaoğlu ise, Türkiye genelinde kurulan İnsan Hakları Kurulları'na şikayet yapılmamasının, vatandaşın yeterince bilgi sahibi olmaması ve bu kurullarda görevli sivil toplum kuruluşlarının işbirliğine yanaşmamasından kaynaklandığını savunuyor.