Clara Zetkin evi

Clara Zetkin evi
Sennur Sezer
Clara Zetkin adı beni hep heyecanlandırır. Yaşamın olduğu her yerde mücadelenin de olduğuna inanan bu kadının adı geçti, Almanya'da. Bir söyleşi, "Clara Zetkin Haus"ta yani "Clara Zetkin Evi"nde gerçekleşecekti. Stutgart'ı şöyle bir dolaşmış ama böyle bir adı duymamıştım. Biraz kasvetli bir ev müze bekliyordum. Orman içi, bir villaya ulaştık. Hayal kırıklığına da uğradım. Bir yeme-içme dükkânının biraz büyüğü müydü burası. Duvardaki Clara Zetkin fotoğrafı biraz kırık mı bakıyordu çevreye. Buradaki kültürel-siyasal toplantılar işin lokanta yanını dengelemek için miydi? Bir iki gün sonra bu mekânın öyküsünü öğrendim. Olay emekçiler için ucuz dinlenme yerleri kurmak düşüyle başlamıştı.
Dinlenme alanları yaratma
19 Nisan 1909'da Stuttgart'taki sendika şubesinde yapılan bir toplantıda dar gelirlilerin tatili için şu karar alındı: "Başta işçiler olmak üzere, dar gelirlilere dinlenme olanakları sunan bir alan yaratma görevini üstlenecek bir dernek kurulmalıdır. Misafirlerin temiz hava almalarını ve gezinti yapmalarını sağlamak için bu alanlar mümkün olduğunca ormanlık arazilerde tesis edilmelidir. Günümüzde ormanlık alanlarda işletilen lokantalarda yeme-içme zorunluluğu vardır. Ayrıca buraları işletenler, çok çocuklu ailelerin bu işletmelere gelip sadece aile reisinin bir şeyler yiyip içmesini hoş karşılamamaktadır. Ancak tesis edilmesi gerektiğini belirttiğimiz dinlenme alanları, bütün aile fertlerine açık havada bir arada olma ve evlerinden yanlarında getirdiklerini yeme olanağı sunacaktır. Kimse bira veya şarap vb. için harcama yapmak zorunda kalmayacaktır. Çocuklar, durmaksızın sessiz olmaları konusunda uyarılma tedirginliği yaşamadan gönüllerince oynayabileceklerdir. Ayrıca bu alanda gençlerin spor yapmaları için gerekli tesislere de yer verilecektir. Böylece onların hafta sonlarını birahanelerde ya da zararlı kitaplar okuyarak geçirmeleri engellenecektir."
İşçiler için dinlenme evleri
Bu karar hayata geçmiş. 20. yüzyılın sonlarında başlayan "doğa dostları" hareketi işçi sınıfının yoğun olduğu Stuttgart ve çevresinde dinlenme tesisleri kurarak işçi sınıfına, özellikle işçi gençliğe ulaştı. Hareketin başlatıcısı Viyanalı sosyalist öğretmen Scmiedl'di. Bugün "Clara Zetkin Evi" adını taşıyan tesis de Waldheim Sillenbuch adlı dernekle kuruldu.
Bu derneğin kurucuları arasında Clara Zetkin de vardı. Kurucular, tesisin mülkiyetinin de işçilerin elinde olması gerektiğine inandıklarından 73 hektarlık bir ormanlık alan satın aldılar. Bir bina da lokanta yapılmak üzere alındı. İşçi sınıfının dayanışmasıyla önce Waldeim Sillenbuch, sonra çevredeki benzer tesisler işçi çocuklarına açılır. Bu derneklere üye olmak çok ucuzdur. Bu tesisler işçi dinlenme ve eğitim tesisleri kimliği de taşır. Komünist Gençlik Birliği'nin Pfingsten Gençlik Buluşmalarından biri Waldheim Sillenbuch'ta yapılır.
Hitler'in gelişi ve sonrası
Hitler iktidara geldiğinde tüm Doğa Dostları Dernekleri'ni kapatır. Mallarına el koyar. Dernek yöneticileri kamplara gönderilir, tesisler Nazi Partisi yöneticisi hazırlayan okullara dönüşür. II. Dünya Savaşı'ndan sonra dernekler yeniden açılırsa da hareket işçi sınıfından kopar. Yalnızca Waldheim Sillenbuch, kuruluş amacına bağlı kalır. Merkeze yeni politik gruplar yanında satranç dernekleri, müzik grupları üye olur. Ve tesisin onarımı '50'li yılların ortasını bulur. 1964'te yapılan tüzük değişikliği ile derneğin amaçları arasına "barışın korunması, halkların dostluğunun sağlanması, demokrasi ve sosyalizm için çabalar" da eklenir. Böylece Waldheim Sillenbuch, politik etkenlekleri kısıtlayan öteki doğa dostu derneklerden ayrı olarak politik eğitime ve eylemlere ağırlık verir. Tesis 1972'de, kuruluşuna katılan ve 30 yıl Sillenbuch'ta yaşayan Clara Zetkin'in 115. doğum günü onuruna adını Clara Zetkin Evi olarak değiştirir.
1909 yılında kurulan Waldheim Sillenbuch/Clara Zetkin Evi bugün doksan yaşını aşmış. Bu bir masala benziyor. Her masaldan bir ders çıkarılır genellikle... Bizim bu masaldan alacağımız dersler var mı? Yoksa...