Derviş'in programı kendi kendini yiyor

Derviş'in programı kendi kendini yiyor
Dünya Bankası ve IMF tarafından 'ekonomiyi düzeltmesi' için Türkiye'ye gönderilen Ekonomiden Sorumlu Devlet Bakanı Kemal Derviş'in büyük bir iddia ile ortaya çıkardığı "Türkiye'nin Güçlü Ekonomiye Geçiş Programı" kendi kendini yemeye başladı. Programın en önemli kaynakları arasında gösterilen ve yapıldığı gün "piyasaları" canlandıran yüksek faizli iç borç ihalesi geri ödeme gününde yeni bir krizin habercisi sayılıyor. 21 Mart'ta düzenlenen ve kamuoyunda "Derviş Bonosu" olarak bilinen ihalede yapılan borçlanmaya 7 katrilyon liralık teklif gelmişti. Bu tekliflerin 4.6 katrilyonluk kısmını ihraç eden Hazine, bugün 4.6 katrilyon liralık bononun iç borç geri ödemesi için 2.5 katrilyon liralık yeni bir ihale açıyor.
Hazine 98 gün vadeli olarak sattığı 4.6 katrilyon liralık "Derviş Bonosu" için yıllık yüzde 193.71 faiz ödeyecek. Bu durumda ihale yapıldığı gün 7 katrilyonluk teklif ile ihaleye hücum eden bankaların üç aylık net getirisi yüzde 33.6 olacak. Yani bankalar bonolara yatırdıkları her 1 milyar için 335 milyon 600 bin lira faiz geliri elde edecekler. Bu durumda Derviş'in "Haziran ayında büyüme başlamazsa herkes yanar" sözleri hayat bulmuş olacak. Çünkü imalat sanayiinde kapasite kullanım oranının düştüğü, turizm dışında hiçbir sektörde kıpırdanma olmadığı, TOBB üyelerinin dahi beklentilerinin kalmadığı ve ihracatın devalüasyona rağmen artmadığı ortada.
Borç borçla kapanmadı
Derviş'in IMF, Dünya Bankası ve uluslararası finans kuruluşlarından kaynak bulmak amacı ile gündeme getirdiği programın temel özelliği olarak borçların ertelenmesi ve borcun borçla kapatılması olarak öne çıkıyordu. "Derviş Bonoları"nın ihracı ve iç borçların takas operasyonu ile ertelenmesi programın "büyük başarıları" olarak şişirilirken, bono ödemelerinin "kriz alametlerinin" arttığı bir zamana gelmesi endişeleri artırdı.
Çünkü daha bir kaç ay önce "büyük başarı" olarak nitelendirilen yüksek faizli iç borçlanma ihalelerinin Hazine'ye yeni yükler getirmekten başka bir işe yaramadığı ortaya çıktı.
Hazine bugün haziran ayının son ihalesini düzenliyor. Bu ihale ile "Derviş Bonoları"nın ilk geri ödemesi yapılacak. Hazine Müsteşarlığı, bugün yapılacak 4 ay (133 gün) vadeli bono ihalesinde, minimum net 2 katrilyon 500 trilyon lira borçlanma öngörüyor. İhraç tarihi 27 Haziran Çarşamba olarak belirlenen bonoların geri ödemesi ise 7 Kasım 2000'de yapılacak.
İhalede de tek fiyat sistemi uygulanacak. Tek fiyat ihale sisteminde yatırımcılar, ihaleye katıldıkları fiyat (faiz) ne olursa olsun ihalede senet almaya hak kazandıkları takdirde, bu senetleri Hazine'ce ihalede kabul edilen en düşük fiyat (en yüksek faiz) üzerinden alacak.
Bu arada Hazine, haziran ayı borçlanma programı çerçevesinde, yarın yapılacak ihalede daha önce 2.9 katrilyon liralık borçlanma öngörürken, takas ihalesi sonrası yaşanan rahatlamayla, minimum net borçlanma tutarını 2.5 katrilyon liraya çekmişti.
27 Haziran'da geri ödeme var
Hazine ayrıca 27 Haziran Çarşamba günü, bu ayın en büyük iç borç geri ödemesini gerçekleştirecek. Verilere göre Hazine, 4 katrilyon 650.9 trilyon lira iç borç geri ödemesinde bulunacak. Hazine'nin bu ay yaptığı iç borç geri ödemesi, 7 katrilyon 87 trilyon 60.4 milyar lirası ana para, 2 katrilyon 229 trilyon 467.5 milyar lirası da faiz olmak üzere, toplam 9 katrilyon 316 trilyon 527.9 milyar lirayı buluyor.
Dış borç ödemeleri de geldi
Öte yandan Hazine dış borç ödemelerini de sürdürüyor. Hazine, bu hafta 187.4 milyon dolar dış borç ödemesi gerçekleştirecek. Yılbaşından bu yana yapılan dış borç ödemeleri toplamı ise 5 milyar 317.8 milyon doları buldu. Müsteşarlık verilerine göre, Hazine haftanın en büyük dış borç ödemesini, 90 milyon dolarla bugün gerçekleştirdi. Hazine'nin yarın 28.2 milyon dolar, 27 Haziran'da 36.4 milyon dolar, 28 Haziran'da 23.2 milyon dolar ve 29 Haziran tarihinde 9.5 milyon dolar ödemesi bulunuyor. Hazine'nin bu haftaki ödemesi de dikkate alındığında, yapacağı dış borç ödemeleri 5.5 milyar doları geçecek. src=/resim/b1.gif width=5>
Başa dön