Sokaklarda 'küresel ısınma'

Sokaklarda 'küresel ısınma'
ABD Başkanı George W. Bush'un Avrupa gezisinde tansiyon giderek artıyor. Gezinin önceki günkü durağı olan İsveç'in Göteborg şehrinde gündem, "küresel ısınma" sorunu oldu. ABD'nin, küresel ısınmaya karşı çeşitli tedbirler öneren Kyoto Anlaşması'ndan çekilmesiyle başlayan gerginlik, doruğa tırmandı. Göteborg sokaklarında toplanan binlerce küreselleşme karşıtı ve çevreci ise, Bush'u protesto etti.
Anlaşamamakta anlaştılar
İsveç Başbakanı Goran Persson liderliğinde yapılan zirve görüşmeleri, Avrupa ile AB'nin "anlaşamamakta anlaşması" ile sona erdi. Bu fiyasko kamuoyuna duyurulduğunda, sokaklardaki tepki daha da şiddetlendi. 15 bine yakın gösterici, "Zehirli Teksaslı" olarak tanımladıkları Bush'u sloganlarla protesto etti. İsveç polisinin eylemleri saldırılarla önleme çabası ise işe yaramadı.
ABD'nin resmen ilan ettiği çevre karşıtı tutum, Avrupalı emperyalistlerin ellerindeki kozları güçlendirmiş bulunuyor. "Küresel ısınma" nedeniyle ABD sanayisinin çevre önlemleri almasını dayatan Avrupalı tekeller, böylelikle kendilerini "çevre dostu" gösterme fırsatı buldular.
Küresel ısınmanın nedeni
Dünya ikliminde artık hissedilebilir hale gelen olumsuz değişimler, büyük ölçüde, sanayi kaynaklı karbondioksit salınımına bağlı. Atmosferi etkileyen bu salınımın dörtte biri, tek başına ABD tarafından gerçekleştiriliyor. Bu nedenle ABD, dünyayı kirleten en önemli güç durumunda.
ABD yönetimi, anlaşmayı imzalamak için, karbondioksit salınımı çok daha alt düzeylerde olan Hindistan ve Çin gibi ülkelerin de onayını şart koşuyor.
Buna karşılık, "çevreci" görünen AB de, Amerika'nın tutumunu gerekçe göstererek, Kyoto'yu yürürlüğe koymuş değil.
'Herkes kendi yoluna'
Görüşmelerin sonunda Bush, İsviçre Başbakanı Persson ve Avrupa Komisyonu Başkanı Romano Prodi, "çıkmaza düştüklerini" kabul etti. Persson, ABD Başkanı ile düzenlediği ortak basın toplantısında, "AB, Kyoto Anlaşması'na uyacaktır, ABD ise kendi politikasını sürdürecek" dedi.
Bu şartlar altında Kyoto tartışması, önümüzdeki ay Bonn'da yapılacak olan İklim Konferansı'na taşınacak. AB liderleri, bu konferansta ABD'ye en azından bazı noktalarda boyun eğdirmeyi hedefliyor.
Kyoto macerası
1997'de imzalanan Kyoto Anlaşması, sanayileşmiş ülkelerin, karbondioksit salınımını 2012 yılına dek, "1990'lardaki düzeyden yüzde 5.2 daha geri bir noktaya" azaltmalarını öngörüyor. Eski ABD Başkanı Bill Clinton tarafından imzalanan anlaşma, senato tarafından onaylanmamış, Bush'un iktidara gelmesiyle de tamamen rafa kaldırılmıştı.
Bush'un küresel ısınmayı göz ardı etmesi, aslında ABD'li tekellerin önümüzdeki dönem uygulayacağı politikaların bir yansıması. Bush tarafından ilan edilen yeni enerji politikası; geleneksel fosil yakıtlarına ağırlık verirken, yenilenebilir enerji kaynaklarına ayrılan fonları kısıyor. Ormanların ve koruma altındaki alanların tahrip edilmesini öngören bu politika, büyük ölçüde, kömür ve petrol şirketleri tarafından dikte ediliyor.
Şiddetli protesto
Önceki gece ve dün Göteborg sokaklarına dökülen küreselleşme karşıtlarının hedefi de, ABD yönetiminin bu politikası oldu. Bir yüksekokulu işgal eden göstericiler, polisin saldırısı ile gözaltına alındılar. Gece meydana gelen çatışmalarda iki polis aracı yakıldı. Protestocular, zirve toplantısının yapıldığı bina etrafına dikilen iki sıra metal çiti aşamadılar. Şehir trafiği felç olurken, sokaklarda "Yanki Go Home" sloganları yankılandı. Gösteriler dün de devam etti.
Çevreciler tepkili
Çevreci kuruluşlar, Bush'un tutumuna yönelik sert açıklamalarda bulundular. Dünya Dostları örgütünden Kate Hampton, "Bush'un, iklim değişimi konusunda bilimsel uyarıları ve dünya kamuoyunun fikrini görmezden gelme tutumu utanç verici. ABD'nin bencil tavrının bedelini bütün dünya ödeyecek. Ve giderek istikrarsızlaşan bir iklimin sonuçlarını yaşayacak olan milyonlar, Başkan'a küfretmek için iyi bir gerekçeye sahip olacaklar" dedi. Greenpeace'den Michel Raquet de, "Bush, dünyanın iklimi kurtarma çabalarına aldırmadığını göstermiştir" diye konuştu.
AB zirvesi, İsveç'in dönem başkanlığını sona erdirecek. Göteborg sokaklarında, sadece Bush'un çevre düşmanı tutumu protesto edilmedi. Ayrı bir eylem düzenleyen binlerce İranlı mülteci, ülkelerindeki molla terörüne dikkat çekti. Diğer eylemlerde ABD'nin Füze Savunma Kalkanı ve İsrail destekçisi tutumu da protesto edildi.
Avrupa gezisinin üçüncü durağı olan Göteborg'dan ayrılan Bush, Polonya'ya geçti. Dün Cumhurbaşkanı Aleksander Kwasniewski ve Başbakan Jerzy Buzek ile görüşen ABD Başkanı, bugün ise Slovenya'da Rusya lideri Vladimir Putin ile bir araya gelecek.