13 Haziran 2001 21:00
Tahkim komisyondan geçti
Türkiye'de büyük tepki toplayan ve yabancı sermayeye büyük avantajlar getiren uluslararası tahkimin uygulanmasını düzenleyen tahkim yasa tasarısı, TBMM Anayasa Komisyonu'nda kabul edildi.
Tahkim komisyondan geçti
Türkiye'de büyük tepki toplayan ve yabancı sermayeye büyük avantajlar getiren uluslararası tahkimin uygulanmasını düzenleyen tahkim yasa tasarısı, TBMM Anayasa Komisyonu'nda kabul edildi. Anayasa Komisyonu Başkanı Turhan Tayan görüşmelere başlarken, pazartesi günü komisyona gönderilen tasarının İçtüzük'te öngörülen 48 saatlik süre geçmeden ele alınmak zorunda kalındığını söyledi.
TBMM Başkanlığı'nın cuma günü Adalet Komisyonu'nda görüşülecek tasarı için kendilerine 4 günlük süre verdiğini ifade eden Tayan, "Biz de İçtüzük'ün 48 saat geçmeden ele alınması yönünde sağladığı imkânı kullanarak süratle gündem düzenledik" dedi.
FP Kahramanmaraş Milletvekili Mustafa Kamalak, tasarıyı inceleme olanağı bile bulamadığını bildirerek, 48 saatlik sürenin beklenmemesini eleştirdi. FP Ankara Milletvekili Cemil Çiçek de Meclis'in gündeminin hükümet tarafından değil, IMF tarafından belirlendiğini kaydederek, bunun Meclis'i küçük düşürdüğünü söyledi.
Muhalefet milletvekilleri, tasarıdaki "yabancılık" unsurunun Anayasa'ya aykırı olduğunu ifade ederken, DSP Ankara Milletvekili Tayfun İçli de Türkiye'de yerleşim yeri olmayan davalılar için İstanbul Asliye Mahkemesi'nin görevlendirilmesini eleştirdi. İçli, daha önceki düzenlemelerde bu gibi durumlarda Ankara mahkemelerinin görevlendirdiğini anımsattı. Tasarı, cuma günü "asli komisyon" olarak belirlenen Adalet Komisyonu'nda görüşülecek.
Tasarı ne getiriyor?
Tasarı, Anayasa'nın 125. maddesinde öngörülen "yabancılık unsurunun bulunduğu kamu hizmetleriyle ilgili imtiyaz şartlaşma ve sözleşmelerinden doğan uyuşmazlıkların" tahkim yoluyla çözülmesine ilişkin düzenlemeler içeriyor. Buna göre, tarafların işyeri veya sürekli oturdukları yerlerin ayrı devletlerde olması, tahkim anlaşmasının dayanağını oluşturan sözleşmeye taraf şirket ortaklarından en az birinin ilgili mevzuat uyarınca yabancı sermaye getirmesi, hukuki ilişkinin bir ülkeden diğerine sermaye veya mal geçişini sağlaması, "yabancılık unsuru" sayılacak.
Tarafların doğabilecek uyuşmazlıkların tümünün veya bazılarının tahkim yoluyla çözülmesi konusunda "tahkim anlaşması" yapması koşulunu getiren tasarı, bunun asıl sözleşmeyle veya ayrı bir sözleşmeyle yapılabilmesine de olanak sağlıyor. Tahkim anlaşmasının konusunu oluşturan bir uyuşmazlıkta dava açılmış ise karşı taraf tahkim itirazında bulunabilecek. src=/resim/b1.gif width=5>
Başa dön
Tütün ithalatı patlayacak
Tütün işçileri ve üreticileri ile ailelerinden oluşan yaklaşık 4 milyon insanı yakından ilgilendiren tütün yasa tasarısı Sanayi, Ticaret, Enerji, Bilgi ve Teknoloji Komisyonu'ndan geçerken, tek tartışma konusu, MHP'lilerin kadrolaşma isteklerini gündeme getirdikleri önergeler oldu.
TZOB temsilcisinin de üst kurulda temsil talebini yinelediği tasarı yaklaşık dört saat gibi kısa bir sürede geçti.
Komisyon üyesi olmayan MHP Tokat Milletvekili Reşat Doğru'nun, sayıları 50'yi ancak bulan tütün eksperlerinin, mühendislerin özlük haklarından yararlanmalarını sağlamaya yönelik önergesi DSP'lilerle MHP'liler arasında uzun süren tartışmalara yol açtı. Tasarı bugün Plan ve Bütçe Komisyonu'nda görüşülerek Meclis Genel Kurulu'na gönderilecek. DYP Milletvekili İlhan Aytekin, IMF temsilcisinin 1.5 milyar dolar için öngördüğü dört şarttan birinin tütün olduğunu hatırlattı. Hükümetin uygulamacı firma gibi çalıştığını belirten, Aytekin, köylünün alternatif ürün olarak önüne ne getirildiğinin belli olmadığını, çıkarılacak yasanın tütün sektörünün felaketi olacağını söyledi.
Meclis IMF'nin noteri
FP Bayburt Milletvekili Suat Pamukçu da 1.5 milyar dolarlık kredi için 600 bin üreticinin feda edildiğini söyledi. DYP Milletvekili İlyas Yılmazyıldız ise bir bakanın başını yiyen tasarının inceleme imkânı verilmeden çıkarılmak istendiğini, ithalatın sınırsız serbest bırakıldığını, Türkiye'nin tütün tekellerinin pazarı hale getirilmek istendiğini dile getirdi.
Bakan Karakoyunlu da tütün yasasının IMF dayatması değil, programın ihtiyaçları olduğunu öne sürdü.
Milyonlarca insanı yakından ilgilendiren tasarı, MHP'lilerin kadrolaşma çabalarını sağlayacak önergeler dışında tartışmasız geçti. MHP Manisa Milletvekili Ali Serdengeçti, Tütün Üst Kurulu'nda tütün üreticilerinin de temsil edilmesi yönünde bir önerge verildi. Sadece MHP'li milletvekillerinin bulunduğu sırada verilen önerge, MHP'nin ağırlıkta olduğu Tütün Üreticileri Kooperatifleri Birliği'nin temsiline olanak sağladı. Henüz bu birliklerin mevcut olmamasına da çözüm getirilen önergede, "birlikler kurulana kadar yine MHP'de olan Sanayi ve Ticaret Bakanlığı'nın temsil edilmesi" hükmü yer aldı. Önergenin bugün Plan ve Bütçe Komisyonu görüşmelerinde değiştirilmesi veya dikkate alınmaması bekleniyor. DSP'lilerle MHP'lilerin uzun tartışmasına yol açan önerge ise komisyon üyesi olmayan MHP Tokat Milletvekili Reşat Doğru'nun, tütün eksperlerinin mühendislerin özlük haklarından yararlanmasını sağlayacak düzenleme oldu. Komisyonun MHP'li başkanı Hasan Kaya'nın MHP'ye yakınlığı ile bilinen Tütün Eksperleri Derneği Başkanı Faruk Gülpınar'a sık sık söz verdiği tartışmalar sırasında, Bakan Karakoyunlu ve DSP'li Ahmet Arkan böyle bir önergenin kabul edilemez olduğunu, özlük haklarıyla ilgili düzenlemenin bu kanuna uygun olmadığını, Anayasa'dan dönebileceği uyarısında bulundular. Kardeşinin Tokat'ta tütün eksperi olduğu söylenen Reşat Doğru'nun ısrarları nedeniyle önerge üç kez oylandı ve sonunda reddedildi.
Türkiye'de büyük tepki toplayan ve yabancı sermayeye büyük avantajlar getiren uluslararası tahkimin uygulanmasını düzenleyen tahkim yasa tasarısı, TBMM Anayasa Komisyonu'nda kabul edildi. Anayasa Komisyonu Başkanı Turhan Tayan görüşmelere başlarken, pazartesi günü komisyona gönderilen tasarının İçtüzük'te öngörülen 48 saatlik süre geçmeden ele alınmak zorunda kalındığını söyledi.
TBMM Başkanlığı'nın cuma günü Adalet Komisyonu'nda görüşülecek tasarı için kendilerine 4 günlük süre verdiğini ifade eden Tayan, "Biz de İçtüzük'ün 48 saat geçmeden ele alınması yönünde sağladığı imkânı kullanarak süratle gündem düzenledik" dedi.
FP Kahramanmaraş Milletvekili Mustafa Kamalak, tasarıyı inceleme olanağı bile bulamadığını bildirerek, 48 saatlik sürenin beklenmemesini eleştirdi. FP Ankara Milletvekili Cemil Çiçek de Meclis'in gündeminin hükümet tarafından değil, IMF tarafından belirlendiğini kaydederek, bunun Meclis'i küçük düşürdüğünü söyledi.
Muhalefet milletvekilleri, tasarıdaki "yabancılık" unsurunun Anayasa'ya aykırı olduğunu ifade ederken, DSP Ankara Milletvekili Tayfun İçli de Türkiye'de yerleşim yeri olmayan davalılar için İstanbul Asliye Mahkemesi'nin görevlendirilmesini eleştirdi. İçli, daha önceki düzenlemelerde bu gibi durumlarda Ankara mahkemelerinin görevlendirdiğini anımsattı. Tasarı, cuma günü "asli komisyon" olarak belirlenen Adalet Komisyonu'nda görüşülecek.
Tasarı ne getiriyor?
Tasarı, Anayasa'nın 125. maddesinde öngörülen "yabancılık unsurunun bulunduğu kamu hizmetleriyle ilgili imtiyaz şartlaşma ve sözleşmelerinden doğan uyuşmazlıkların" tahkim yoluyla çözülmesine ilişkin düzenlemeler içeriyor. Buna göre, tarafların işyeri veya sürekli oturdukları yerlerin ayrı devletlerde olması, tahkim anlaşmasının dayanağını oluşturan sözleşmeye taraf şirket ortaklarından en az birinin ilgili mevzuat uyarınca yabancı sermaye getirmesi, hukuki ilişkinin bir ülkeden diğerine sermaye veya mal geçişini sağlaması, "yabancılık unsuru" sayılacak.
Tarafların doğabilecek uyuşmazlıkların tümünün veya bazılarının tahkim yoluyla çözülmesi konusunda "tahkim anlaşması" yapması koşulunu getiren tasarı, bunun asıl sözleşmeyle veya ayrı bir sözleşmeyle yapılabilmesine de olanak sağlıyor. Tahkim anlaşmasının konusunu oluşturan bir uyuşmazlıkta dava açılmış ise karşı taraf tahkim itirazında bulunabilecek. src=/resim/b1.gif width=5>
Başa dönTütün ithalatı patlayacak
Tütün işçileri ve üreticileri ile ailelerinden oluşan yaklaşık 4 milyon insanı yakından ilgilendiren tütün yasa tasarısı Sanayi, Ticaret, Enerji, Bilgi ve Teknoloji Komisyonu'ndan geçerken, tek tartışma konusu, MHP'lilerin kadrolaşma isteklerini gündeme getirdikleri önergeler oldu.
TZOB temsilcisinin de üst kurulda temsil talebini yinelediği tasarı yaklaşık dört saat gibi kısa bir sürede geçti.
Komisyon üyesi olmayan MHP Tokat Milletvekili Reşat Doğru'nun, sayıları 50'yi ancak bulan tütün eksperlerinin, mühendislerin özlük haklarından yararlanmalarını sağlamaya yönelik önergesi DSP'lilerle MHP'liler arasında uzun süren tartışmalara yol açtı. Tasarı bugün Plan ve Bütçe Komisyonu'nda görüşülerek Meclis Genel Kurulu'na gönderilecek. DYP Milletvekili İlhan Aytekin, IMF temsilcisinin 1.5 milyar dolar için öngördüğü dört şarttan birinin tütün olduğunu hatırlattı. Hükümetin uygulamacı firma gibi çalıştığını belirten, Aytekin, köylünün alternatif ürün olarak önüne ne getirildiğinin belli olmadığını, çıkarılacak yasanın tütün sektörünün felaketi olacağını söyledi.
Meclis IMF'nin noteri
FP Bayburt Milletvekili Suat Pamukçu da 1.5 milyar dolarlık kredi için 600 bin üreticinin feda edildiğini söyledi. DYP Milletvekili İlyas Yılmazyıldız ise bir bakanın başını yiyen tasarının inceleme imkânı verilmeden çıkarılmak istendiğini, ithalatın sınırsız serbest bırakıldığını, Türkiye'nin tütün tekellerinin pazarı hale getirilmek istendiğini dile getirdi.
Bakan Karakoyunlu da tütün yasasının IMF dayatması değil, programın ihtiyaçları olduğunu öne sürdü.
Milyonlarca insanı yakından ilgilendiren tasarı, MHP'lilerin kadrolaşma çabalarını sağlayacak önergeler dışında tartışmasız geçti. MHP Manisa Milletvekili Ali Serdengeçti, Tütün Üst Kurulu'nda tütün üreticilerinin de temsil edilmesi yönünde bir önerge verildi. Sadece MHP'li milletvekillerinin bulunduğu sırada verilen önerge, MHP'nin ağırlıkta olduğu Tütün Üreticileri Kooperatifleri Birliği'nin temsiline olanak sağladı. Henüz bu birliklerin mevcut olmamasına da çözüm getirilen önergede, "birlikler kurulana kadar yine MHP'de olan Sanayi ve Ticaret Bakanlığı'nın temsil edilmesi" hükmü yer aldı. Önergenin bugün Plan ve Bütçe Komisyonu görüşmelerinde değiştirilmesi veya dikkate alınmaması bekleniyor. DSP'lilerle MHP'lilerin uzun tartışmasına yol açan önerge ise komisyon üyesi olmayan MHP Tokat Milletvekili Reşat Doğru'nun, tütün eksperlerinin mühendislerin özlük haklarından yararlanmasını sağlayacak düzenleme oldu. Komisyonun MHP'li başkanı Hasan Kaya'nın MHP'ye yakınlığı ile bilinen Tütün Eksperleri Derneği Başkanı Faruk Gülpınar'a sık sık söz verdiği tartışmalar sırasında, Bakan Karakoyunlu ve DSP'li Ahmet Arkan böyle bir önergenin kabul edilemez olduğunu, özlük haklarıyla ilgili düzenlemenin bu kanuna uygun olmadığını, Anayasa'dan dönebileceği uyarısında bulundular. Kardeşinin Tokat'ta tütün eksperi olduğu söylenen Reşat Doğru'nun ısrarları nedeniyle önerge üç kez oylandı ve sonunda reddedildi.
YAZARLAR
A. Cihan Soylu
‘Boş tencere’ iktidarın neresinde?
Şebnem Korur Fincancı
Tehlike nedir?
Sultan Özer
Yeni anayasa tartışmaları, AKP’ye can suyu olur mu?
Hediye Levent
Erdoğan'ın Irak ziyaretinin 3 sebebi ve değişim rüzgarı!
Arif Nacaroğlu
Özgürlükçü Anayasa
Erkan Aydoğanoğlu
1 Mayıs ve sonrası
Mehmet Özyazanlar
Galatasaray kaparak, Fenerbahçe kaptırmayarak…
EVRENSEL EGE
Ege'den daha fazla haber, röportaj, mektup, analiz ve köşe yazısı...
