11 Haziran 2001 21:00
Önlemler etkisiz!
Her yıl yaz aylarında binlerce hektar orman alanını yok eden yangınlara karşı sadece söndürmeye yönelik önlem alınıyor.
Önlemler etkisiz!Nur Karabacak
Sıcaklıkların artmasıyla her yaz binlerce hektarlık ormanlık alanın yok olmasına neden olan orman yangınları da başladı. Her yıl ancak yangınlar başladıktan sonra alınan tedbirler ise binlerce dönümlük ormanlık alanların yok olmasını ve trilyonları bulan zararı önlemiyor.
Uzmanlar ise Türkiye'de alınan tedbirlerin yetersiz olduğunu, her yıl milyonlarca dolar verilerek kiralanan uçakların, helikopterlerin Türkiye'de çok sınırlı alanlarda etkili bir şekilde kullanılabileceğine ve bu paraların gereksiz yere verildiğine işaret ediyorlar.
Yangın ile mücadelede Türkiye'de dozerler, trayler, zaman zaman da milyonlarca dolar verilerek kiralanan uçak ve helikopterler, ağırlıklı olarak ise insan gücü kullanılıyor. Ancak her yıl tekrarlanan bu önlemler genelde çıkan yangını söndürmeye yönelik olduğu için her yıl ortalama 2 bin kadar orman yangının çıkmasını engellemiyor. Orman Bakanlığı geçtiğimiz yıl helikopter kirası için 6 milyon dolar öderken, bu yıl için de 16 helikopter kiraladı. Bakanlık kiralanan helikopter başına saatte ortalama 2 bin 300 dolar ödeyecek.
Söndürenler eğitimsiz
Kırsal Çevre ve Ormancılık Sorunları Araştırma Derneği Başkanı Doç. Dr. Yücel Çağlar, yangın söndüren insanların genelde işsiz, bu konuda eğitim almamış insanlar olduğunu belirterek, "Yangın söndüren topal insanlar bile gördüm. Mevcut yapıda hayatında yangın görmemiş insanların çalıştırılması mümkün. Örneğin siyasi yollarla insanlara torpil ile iş veriliyor. Kulanıllan aletler ise yeterince ergonomik değil. Bu keşmekeş içinde Türkiye daha uzun yıllar orman yangınları ile yüz yüze kalacaktır" diye konuştu.
Orman yangınları ile mücadelenin, yangınların sayısını azaltacak şekilde olması gerektiğini dile getiren Çağlar, "Bunun da yollarından biri, yangına dayanıklı ağaç türleri ile orman kurulması. Bu konuya yeterince kaynak ayrılmadığı ve ayrılmayacağı açık. Türkiye'de etkili bir yangın yönetim düzeni kurulmamıştır. Çok büyük bir tehdit var. Türkiye'nin ekolojik koşulları yangına zaten doğal olarak yatkındır" dedi.
Ormansızlaşmaya doğru gidiliyor
Yavaş yavaş ormansızlaşmaya doğru gidildiğine dikkat çeken Yücel Çağlar, alınacak tedbirleri şu şekilde sıraladı: "Yangına dirençli yapılar oluşturmak, bakım çalışmalarını yoğunlaştırmak, orman halk ilişkilerine yeni bir boyut getirmek gerekiyor. Çünkü, halkımız kentlisiyle köylüsüyle ormanlara yabancılaşmıştır. Üniversite, Orman Bakanlığı ve araştırma enstitülerinin işbirliği ile orman yangınları konusunda dar ve geniş kapsamlı araştırmalar yapılmalıdır. Orman alanlarında uygulanması amaçlanan programların hepsinde sel baskını, erozyon, yangın göz önüne alınmalıdır."
Türkiye teknoloji çöplüğüne dönüştürüldü
Doç. Dr. Tuncay Neyişçi ise Orman Mühendisliği dergisinde yayınlanan yazısında, orman yangınları konusunda gelişmekte olan ülkelerin gelişmiş ülkelerin teknolojilerini bilinçsiz ve çoğu kez gereksiz yere satın aldıklarını belirtiyor. Ortam, donanım ve altyapı hazırlanmadan ithal edilen yüksek teknolojinin istenilen etkinlikte kullanılmadığını belirten Neşiyçi, Türkiye dahil birçok gelişmekte olan ülkenin bu tür yüksek teknoloji çöplüğüne dönüştürüldüğünün altını çiziyor.
Doç. Dr. Neyişçi, yazısında şöyle diyor; "Marmaris 1996 yangınında 3 km mesafeden su taşıyarak soğutulmaya çalışılması yanında, yangın işçilerinin kullandığı el aletlerinin saplarının ergonomik kurallara hiç uygun olmayışı bu çelişkiyi net bir biçimde ortaya koymaktadır. Helikopterlerin gereksiz yere yaptığı sadece iki uçuşun bedeliyle, bu yangında tüm el aletlerinin ergonomik uygunluğunu sağlamak mümkün olabilirdi".
EVRENSEL EGE
Ege'den daha fazla haber, röportaj, mektup, analiz ve köşe yazısı...
