02 Haziran 2001 21:00
Irak vanaları kapatıyor
ABD-İngiltere cephesi ile diğer BM Güvenlik Konseyi üyeleri arasında Irak'a yönelik ambargonun niteliği konusundaki anlaşmazlık sürerken, Irak yönetimi sert tepki göstererek petrol ihracatını durdurma kararı aldı.
Irak vanaları kapatıyor
Batılı emperyalistlerin Irak üzerindeki baskıyı artırmayı amaçlayan "akıllı yaptırım" planları, Irak'tan büyük tepki gördü. Irak, 4 Haziran Pazartesi sabahı Türkiye Saati İle 07:00'den itibaren Akdeniz ve Basra Körfezi'ndeki terminallerinden petrol ihracatını durduracağını açıkladı.
Irak haber ajansı INA'nın Petrol Bakanlığı Sözcüsü'ne dayanarak bildirdiğine göre, karar, BM Güvenlik Konseyi'nin petrol karşılığı gıda programını 1 ay uzatma kararının hemen ardından alındı. Irak Petrol Bakanlığı Sözcüsü, "Irak, Güvenlik Konseyi'nin petrol karşılığı gıda programı mutabakat zaptının ilkelerine uymaması üzerine petrol irhacını durdurma kararı almıştır" dedi. Kararın uygulanması durumunda, Türkiye'nin de aralarında bulunduğu Irak'a komşu ülkeler, büyük bir gelir kaybına uğrayacaklar. Vanaların kapanması, dünya petrol fiyatlarını da artıracak.
Sadece bir ay uzatma
BM Güvenlik Konseyi, 1996 yılından bu yana Irak'a uygulanan petrol karşılığı gıda programını bir ay süreyle uzatmıştı. Programın 3 Temmuz'a kadar uzatılmasını öngören tasarı, Konsey'in, bu süre içerisinde Irak'a satılan mallar, yapılan ihracat ve Irak ile ekonomik işbirliği konularında "yeni düzenlemelere gitme" niyetini de vurguluyor.
Bağdat hükümeti, "1 ay uzatma gibi oyalama taktiği üzerine yeni petrol ihracatı sözleşmelerini askıya alacağını" iki gün önce açıklamıştı.
El Irak gazetesi, petrol karşılığı gıda anlaşmasının 6 ay değil de 1 ay süreyle uzatılmasının "bu tuzağı kuranların felaketi olacağını" öne sürdü.
Diplomasi maratonu başlıyor
Normalde program, altı aylık dilimler halinde uygulanıyordu. Son uzatmanın sadece bir ay olması, ABD yönetiminin "akıllı yaptırım" baskısından kaynaklanıyor.
ABD'ye yakın kaynakların bildirdiğine göre, bu bir aylık süre içinde, daha önce tartışmalara yol açan ABD-İngiliz ortak karar tasarısı görüşülecek. Konsey bünyesinde yeni bir anlaşmazlık çıkmadığı takdirde, Washington ve Londra'nın birlikte hazırladıkları tasarının 3 Temmuz tarihine kadar kabul edilmesi ve 4 Temmuz tarihinden itibaren 190 gün süreyle yürürlükte kalması planlanıyor.
Türkiye zarar görecek
Irak halkına bir "lütuf" gibi sunulan "akıllı yaptırım" tasarısı, Konsey'in, Saddam Hüseyin yönetiminin, sınır ticareti ve diğer yollardan sağladığına inanılan ekstra gelirlerini de BM denetimi altına alma amacı taşıyor.
Nitekim önceki gün kabul edilen tasarının (2/b) maddesi, "Irak'a, BM emanet hesabı dışında akan gelirlere engel olunacağını" açık şekilde dile getiriyor. Madde, söz konusu gelirlerin Irak'ın petrol ve petrol ürünü satışından kaynaklandığına da dikkat çekiyor.
Aynı maddede, Irak'a yönelik "Konsey tarafından yasaklanmış ya da satışına izin verilmeyen maddeler üzerindeki kontrollerin sıkılaştırılacağı" da belirtiliyor. Bu madde, Türkiye gibi sınır ülkelerinin ticaret gelirleri üzerinde yeni baskıların da habercisi.
Halk viski alabilecek!
Öte yandan, 3 Temmuz'a kadar kabul edilmesi planlanan yeni ABD-İngiliz tasarısıyla ithalatı serbest bırakılacak malların aslında Irak halkının satın alma kapasitesi dışında kalan mallar olmasına dikkat çekiliyor. Bu durum, Irak halkının "akıllı" yaptırımlardan hiçbir şekilde yararlanamayacağının da bir göstergesi. BM kaynakları, Irak halkının ithal malı viski ya da bisiklet gibi şeylere değil, günlük yaşamını sürdürecek mallara ihtiyaç duyduğuna dikkat çekiyorlar.
Batılı emperyalistlerin Irak üzerindeki baskıyı artırmayı amaçlayan "akıllı yaptırım" planları, Irak'tan büyük tepki gördü. Irak, 4 Haziran Pazartesi sabahı Türkiye Saati İle 07:00'den itibaren Akdeniz ve Basra Körfezi'ndeki terminallerinden petrol ihracatını durduracağını açıkladı.
Irak haber ajansı INA'nın Petrol Bakanlığı Sözcüsü'ne dayanarak bildirdiğine göre, karar, BM Güvenlik Konseyi'nin petrol karşılığı gıda programını 1 ay uzatma kararının hemen ardından alındı. Irak Petrol Bakanlığı Sözcüsü, "Irak, Güvenlik Konseyi'nin petrol karşılığı gıda programı mutabakat zaptının ilkelerine uymaması üzerine petrol irhacını durdurma kararı almıştır" dedi. Kararın uygulanması durumunda, Türkiye'nin de aralarında bulunduğu Irak'a komşu ülkeler, büyük bir gelir kaybına uğrayacaklar. Vanaların kapanması, dünya petrol fiyatlarını da artıracak.
Sadece bir ay uzatma
BM Güvenlik Konseyi, 1996 yılından bu yana Irak'a uygulanan petrol karşılığı gıda programını bir ay süreyle uzatmıştı. Programın 3 Temmuz'a kadar uzatılmasını öngören tasarı, Konsey'in, bu süre içerisinde Irak'a satılan mallar, yapılan ihracat ve Irak ile ekonomik işbirliği konularında "yeni düzenlemelere gitme" niyetini de vurguluyor.
Bağdat hükümeti, "1 ay uzatma gibi oyalama taktiği üzerine yeni petrol ihracatı sözleşmelerini askıya alacağını" iki gün önce açıklamıştı.
El Irak gazetesi, petrol karşılığı gıda anlaşmasının 6 ay değil de 1 ay süreyle uzatılmasının "bu tuzağı kuranların felaketi olacağını" öne sürdü.
Diplomasi maratonu başlıyor
Normalde program, altı aylık dilimler halinde uygulanıyordu. Son uzatmanın sadece bir ay olması, ABD yönetiminin "akıllı yaptırım" baskısından kaynaklanıyor.
ABD'ye yakın kaynakların bildirdiğine göre, bu bir aylık süre içinde, daha önce tartışmalara yol açan ABD-İngiliz ortak karar tasarısı görüşülecek. Konsey bünyesinde yeni bir anlaşmazlık çıkmadığı takdirde, Washington ve Londra'nın birlikte hazırladıkları tasarının 3 Temmuz tarihine kadar kabul edilmesi ve 4 Temmuz tarihinden itibaren 190 gün süreyle yürürlükte kalması planlanıyor.
Türkiye zarar görecek
Irak halkına bir "lütuf" gibi sunulan "akıllı yaptırım" tasarısı, Konsey'in, Saddam Hüseyin yönetiminin, sınır ticareti ve diğer yollardan sağladığına inanılan ekstra gelirlerini de BM denetimi altına alma amacı taşıyor.
Nitekim önceki gün kabul edilen tasarının (2/b) maddesi, "Irak'a, BM emanet hesabı dışında akan gelirlere engel olunacağını" açık şekilde dile getiriyor. Madde, söz konusu gelirlerin Irak'ın petrol ve petrol ürünü satışından kaynaklandığına da dikkat çekiyor.
Aynı maddede, Irak'a yönelik "Konsey tarafından yasaklanmış ya da satışına izin verilmeyen maddeler üzerindeki kontrollerin sıkılaştırılacağı" da belirtiliyor. Bu madde, Türkiye gibi sınır ülkelerinin ticaret gelirleri üzerinde yeni baskıların da habercisi.
Halk viski alabilecek!
Öte yandan, 3 Temmuz'a kadar kabul edilmesi planlanan yeni ABD-İngiliz tasarısıyla ithalatı serbest bırakılacak malların aslında Irak halkının satın alma kapasitesi dışında kalan mallar olmasına dikkat çekiliyor. Bu durum, Irak halkının "akıllı" yaptırımlardan hiçbir şekilde yararlanamayacağının da bir göstergesi. BM kaynakları, Irak halkının ithal malı viski ya da bisiklet gibi şeylere değil, günlük yaşamını sürdürecek mallara ihtiyaç duyduğuna dikkat çekiyorlar.
YAZARLAR
A. Cihan Soylu
‘Boş tencere’ iktidarın neresinde?
Şebnem Korur Fincancı
Tehlike nedir?
Sultan Özer
Yeni anayasa tartışmaları, AKP’ye can suyu olur mu?
Hediye Levent
Erdoğan'ın Irak ziyaretinin 3 sebebi ve değişim rüzgarı!
Arif Nacaroğlu
Özgürlükçü Anayasa
Erkan Aydoğanoğlu
1 Mayıs ve sonrası
Mehmet Özyazanlar
Galatasaray kaparak, Fenerbahçe kaptırmayarak…
EVRENSEL EGE
Ege'den daha fazla haber, röportaj, mektup, analiz ve köşe yazısı...
