25 Mayıs 2001 21:00

Hükümet bu yüke razı!

Ecevit hükümeti, Irak'a yönelik ambargo ile ilgili görüşmelerde 'Türkiye'ye ekonomik açıdan ek yük getirilmemesini' talep etti. Böylece Türkiye, ambargonun neden olduğu mevcut yüke razı olduğunu ifade etmiş oldu.

Paylaş

Hükümet bu yüke razı!
Irak'a uygulanan emperyalist ambargonun makyajlanması amacıyla ABD ve İngiltere tarafından hazırlanan karar tasarısı üzerindeki müzakereler kapalı kapılar ardında sürüyor. Komşusuna yönelik ambargodan en çok zarar gören ülke olan Türkiye'nin hükümetinin dile getirdiği talep ve beklentiler ise, ABD tarafından çizilen sınırın ötesine geçemedi.
Yine göze giremediler
Dışişleri yetkililerinin en önemli talebinin, yaptırımlar rejiminde yapılacak değişikliklerin "Türkiye'ye ekonomik açıdan ek yük getirmemesi" olduğu öğrenildi. Böylece Türkiye, mevcut ekonomik yükün altında ezilmeye razı olduğunu ifade etmiş oldu. Ancak ABD, bu talebi de karşılamaya niyetli değil.
'Kaçakçı değiliz' savunması
Türkiye ayrıca, ABD ve İngiltere'yi, tankerler aracılığıyla yapılan küçük çaplı petrol taşımacılığının "kaçakçılık" kapsamına değil "sınır ticareti" kapsamına girdiği yönünde ikna etmeye çalıştı. Güvenlik Konseyi'nin daimi üyesi olan iki emperyalist ise, bu ticareti "kayıt altına alma" gerekçesiyle daha da sınırlandırmak istiyor.
Bu durum karşısında Dışişleri yetkilileri, ABD-İngiltere patentli tasarının Türkiye açısından "avantajlı" olduğunu öne sürme yolunu tercih etti.
Ticaret denetime tabi!
Yetkililer, yeni yaptırım rejimi sayesinde sağlanacak sözde "avantajları" şöyle sıraladılar:
1. Irak'ın Türkiye'ye satacağı petrolün bedeli, bir Türk bankasında BM adına açılacak emanet hesabında toplanacak.
2. Türkiye'nin Irak'tan satın alacağı petrolün fiyatı iki ülke tarafından müzakereyle saptanacak.
Bu maddelerden ilki, iki komşu ülke olan Irak ile Türkiye arasındaki ticaretin, BM'nin oluşturacağı bir üst kurum tarafından an be an "denetlenmesini" getiriyor. Bu madde, ulusal egemenlik ilkesinin de açık bir ihlali.
Nitekim, Irak'ın BM Daimi Temsilcisi Muhammed Alduri, "ülkesinin, komşuları olan Türkiye, Suriye ve Ürdün'le olan ticaretinin niteliğini değiştirmeyi amaçlayan her türlü karara karşı olduğunu" bildirdi.
İki komşu ülke karşı karşıya getirildi
Irak'ın tutumu ortadayken, ABD ambargosuna açık destek veren Türkiye'nin, bundan böyle bu ülkeyle nasıl sınır ticareti yapacağı da ayrı bir sorun.
Kararın kabul edilmesiyle, Türkiye ile Irak arasındaki sınır ticareti büyük ölçüde duracak. Bu da, "Habur ekonomisi"nin sona ermesiyle sonuçlanabilecek. Oysa Türkiye, ABD baskısı nedeniyle tasarıya destek veriyor.
Üç talep
Bu arada Ankara, karar tasarısında, Türkiye'den ayrı bir paragraf halinde söz edilmesine, diğer bir deyişle "tecrit edilmesine" karşı çıktı. Türkiye'nin bu talebinin Konsey üyelerince dikkate alınacağı ifade ediliyor. Türkiye'nin diğer talepleri de şöyle:
1) Uygulamaya konacak olan yeni rejim, ekonomik açıdan Türkiye'ye ek yük getirmemelidir.
2) Uygulamanın başarısının Irak'ın işbirliğine bağlı olduğu gözden uzak tutulmamalıdır.
3) Müzakerelerin her aşamasında Türkiye'ye bilgi verilmeli ve görüş alış-verişinde bulunulmalıdır.
1 Haziran kritik tarih
İngiltere'nin hazırlayarak Konsey üyelerine sunduğu karar tasarısının en geç 3 Haziran gece yarısına kadar kabul edilmesi gerekiyor. Ancak tasarıyı destekleyen ABD ve İngiltere, Konsey dönem başkanlığı 1 Haziran'da el değiştirmeden önce tasarıyı geçirmeye çalışıyorlar. Konsey dönem başkanlığını haziran ayında Bangladeş devralacak.
Bu arada, diplomatik kaynaklar, oylama sırasında tasarının veto edilmesi olasılığını "çok zayıf" olarak nitelendirdiler. Aynı kaynaklar, Rusya ve Çin'in çekimser kalabileceğine ancak tasarının büyük ihtimalle geçeceğine dikkat çektiler.

ÖNCEKİ HABER

Her yerde şiddet!

SONRAKİ HABER

Kıyımın bahanesi kriz