Bush'tan patronlara vergi kıyağı

Bush'tan patronlara vergi kıyağı
Amerikan tekellerinin desteğiyle başkanlık koltuğuna taşınan George W. Bush'un vergi indirim paketi, Senato tarafından onaylandı. 2011 yılına dek uygulanacak olan paket, büyük bir bölümü sermayeden olmak üzere, tam 1.35 trilyon dolarlık (yaklaşık 1500 katrilyon lira) vergi indirimi öngörüyor. Bu devasa indirimin gerekçesi ise, sermayenin "ekonomik durgunluktan kurtulmasına" yardımcı olmak. Paket, sermayeye yüklenen vergilerin giderek sıfırlanmasına ve bütün vergilerin işçi ve emekçilerin sırtına yüklenmesine doğru ilerleyen uluslararası eğilimin son ve en önemli halkası niteliğinde.
ABD Senatosu'nda yapılan oylamada, 50 Cumhuriyetçi ve 12 Demokrat senatör, indirimden yana oy kullandı. Tasarıya karşı kullanılan oy sayısı ise 38 oldu. Bazı Demokrat senatörlerin, paketin zenginlerin çıkarına olduğuna ilişkin itirazları üzerine, Senato oylaması iki gün gecikmişti.
Reagan'ı aratmadı
Bush'un vergi indirimi, 1981 yılında Ronald Reagan tarafından gerçekleştirilen indirimden bu yana, ABD tarihinde sermayeye yapılan en büyük kaynak aktarımı niteliğinde. Cumhuriyetçiler, indirimin, "namuslu vergi mükelleflerini ödüllendirdiğini" ve "sallantıda olan ekonomiyi rayına oturtacağını" iddia ediyor. Paketin özü, gelir vergisi indiriminden ibaret. Ancak orta sınıfların da desteğinin sağlanması amacıyla, çift gelirli ailelerde evlilik kesintisinin sona erdirilmesi, 500 dolarlık çocuk vergisi kredisinin iki katına çıkarılması ve emlak vergisinin kademeli olarak tamamen kaldırılması da söz konusu. Pakete, kolej vergilerinde 5000 dolara varan bir indirim de dahil. Senato, her vergi mükellefinin gelirinin ilk dilimi için yüzde 10'luk bir indirimi de kabul etti. Bu indirim, 1 Ocak 2001 tarihinden itibaren geçerli olarak, geriye işleyecek.
İki yılda 100 milyar dolar
Tasarıya göre, bu yıl ve gelecek yıl 100 milyar dolarlık vergi kesintisi yapılması öngörülüyor.
Ancak vergi kesintisine ilişkin tasarı, daha önce kongrenin alt kanadı olan Temsilciler Meclisi'nde 1.6 trilyon dolar olarak kabul edilmişti. Bu durumda tasarının, Temsilciler Meclisi ve Senato'nun kabul ettiği versiyonlarının uzlaştırılması gerekiyor. Kongre, iki rakamı uzlaştırmak için hemen çalışmalara başlayacak.
İlaç gibi gelmiş!
Önemli her kararda belirleyici olan 100 sandalyeli Senato'da 50-50'lik denge çerçevesinde politikalarını sürdürmeye çalışan ABD Başkanı Bush, senatonun tasarıyı kabul etmesini memnuniyetle karşıladığını bildirdi Bush, tasarısının kabul edilmesinin, kendisine "ilaç gibi geldiğini" söyledi.
Gelir uçurumu açılacak
Bush'un bu sözlerle nitelediği yasa tasarısının, zenginler ile yoksullar arasındaki gelir uçurumunu daha da genişletmesine kesin gözüyle bakılıyor. Uzmanlar tarafından yapılan hesaplamalara göre, ülkenin en çok kazanan 400 patronunun geliri, 1995-98 arasında iki kat artarak yıllık 110 milyon dolara fırladı. Aynı dönemde, bu dilim için federal vergi oranı, yüzde 30'dan yüzde 22'ye düştü. Ancak bu arada, geri kalan kesimlerin sırtındaki vergi yükü yüzde 14.6'ya yükseldi.
Bush'un indirim paketi, bu dengesizliği daha da artıracak. Michigan Üniversitesi'nden iktisatçı Joel Slemrod, paketin özelliğini şu sözlerle tarif ediyor: "Geliriniz ne kadar yüksekse, bu indirimden o kadar çok faydalanacaksınız."
Dengesizliği savunuyorlar
Vergi uzmanları da, paketin gelir dağılımı dengesini daha da bozacağı görüşünde. Hesaplamalara göre yasa ile yapılacak toplam vergi indiriminin yüzde 35'i, yani yılda 57.6 milyar doları, en zengin yüzde 1'lik dilime tanınıyor. Vergi Adaleti Merkezi adlı kurum, söz konusu yüzde 1'lik dilimin, yıllık geliri 373 bin dolar ve daha fazla olan zenginleri kapsadığını kaydediyor. İlginç olan şu ki, Bush yönetimi bu dengesizliği açıkça kabul ediyor. Beyaz Saray, "adil olanın böyle bir uygulama" olduğunu söyleyerek, gelir vergisinin büyük çoğunluğunu zenginlerin ödediğini, bu nedenle indirimden en çok zenginlerin yararlanması gerektiğini açıkça savunabiliyor.
Emlak vergisi kalkacak
Paketin en önemli unsurlarından biri ise, emlak vergisinin 2011 yılına dek kademeli olarak indirilmesi ve 2011'de tamamen kaldırılması. Bu uygulamadan, en çok zenginlerin faydalanacağı bir sır değil. Sorumlu Refah adlı örgütten Betsy Leondar-Wright, bu uygulamaya tamamen karşı olduklarını belirtiyor. Wright, "Emlak vergisi, ülkede bir aristokrasi oluşmasına karşı mütevazi bir siper gibiydi. Bu siperin kaldırılmasına karşıyız" diye konuşuyor. Bir diğer uzman olan Robert Greenstein ise, halihazırda, milli gelirin en büyük diliminin, küçük bir azınlık tarafından paylaşıldığını ve yeni indirimin, bu azınlığın servetini daha da artıracağını vurguluyor.
Son on yıl içinde, bu azınlığın ödediği verginin sürekli düşmesinin önemli bir nedeni, hisse senedi piyasalarındaki yükseliş. Zenginler, normal gelir üzerinden yüzde 39.6, hisse senedi kârları üzerinden ise sadece yüzde 20 vergi ödüyorlar. Bu nedenle, son on yıl içinde "normal" gelirler azalırken, finansal gelirler büyük bir patlama kaydetti.