07 Mayıs 2001 21:00

Türk-İran ilişkilerine ABD gölgesi düştü

Ecevit hükümeti, İran'dan Suriye'ye yönelik uçak seferlerinin Türk hava sahası üzerinden yapılmasını yasakladı.

Paylaş

Türk-İran ilişkilerine ABD gölgesi düştü
ABD'nin, IMF aracılığıyla Türkiye'ye vereceği kredi karşılığında ne gibi "siyasi taleplerde" bulunduğu tartışma konusu olmaya devam ediyor. Ancak Amerikan Los Angeles Times gazetesinde yayınlanan bir haber, Türk hükümetinin, ABD baskısı nedeniyle, Ortadoğu'daki komşularıyla ilişkilerini zedeleyecek bir karar aldığını gösteriyor. Buna göre Türkiye, İran'ın Suriye'ye yönelik uçak seferlerini yasakladı.
İlginç zamanlama
Gazetenin haberine göre hükümet, İran'ın hava sefer haklarını geçtiğimiz sonbaharda iptal etti. Bu zamanlamanın nedeni ise, ekim ayı sonunda benzer bir gerginliğin yaşanmış olması.
Kararın varlığı, Türk yetkililer tarafından ancak geçtiğimiz hafta kabul edildi.
İran, uçuş yasağı nedeniyle Ortadoğu'da önemli manevra alanı kaybına uğrayacak. Suriye'ye yönelik seferleri Irak'tan gerçekleştirmesi, Kuzey ve Güney Irak'taki "uçuşa yasak bölgeler" nedeniyle olanaksız.
'Büyük bir zafer'
Adı verilmeyen bir ABD yetkilisi, "Türkiye'nin yasak koymasını sağlamamız, bizim için siyasi anlamda büyük bir zafer oldu. Türkler, artık İran'ın terörizmine göz yummayacak" diye konuştu. Bu sözler, sınır komşusu olan Türkiye ve İran arasındaki ilişkilerin yeni gerginliklere gebe olduğunu gösteriyor.
Los Angeles Times haberinde, ABD'nin diğer bölge ülkelerine de baskı yaptığı, ancak Türkiye'de olduğu gibi "kesin zafer" elde edemediği kaydediliyor.
Silah nakli suçlaması
ABD'li yetkililer, İran'ın Suriye üzerinden Hizbullah gibi gruplara silah sevkettiğini öne sürüyorlar. Bu iddiaya göre İran, yasak nedeniyle Suriye'ye kara, deniz ve dolaylı hava rotalarından silah sevketmeye başladı.
İran, Filistin'e dayatılan Amerikan "barışı"ndan dışlanmasına karşılık olarak, Filistinli şeriatçı gruplara destek veriyor. İsrail'e taviz vermeye yanaşmıyor görünen Hizbullah, İslami Cihad ve Hamas örgütleri, bu tutumları nedeniyle giderek daha fazla destek topluyorlar. Bu grupların İsrailli sivilleri hedef alan saldırıları, ABD güdümlü "barış"ın sürekli dinamitlenmesine yol açıyor.
Havada sinir savaşı
Türkiye ile İran arasında, yine aynı baskı nedeniyle daha önce de benzer gerginlikler yaşanmıştı. Geçtiğimiz ekim ayı sonunda, Tahran'dan Şam'a giden bir İran yolcu uçağı, Türk jetleri tarafından Diyarbakır'a inmeye zorlanmış ve uçakta arama yapılmıştı.
Hem İran, hem Türkiye kaynaklarına göre uçak, İsrail'in talebi üzerine indirilmiş ve aranmıştı. Bir Katar televizyonunda verilen haberde, uçağın aranması talebinin, bizzat dönemin İsrail Başbakanı Ehud Barak'tan geldiği dile getiriliyordu.
Olay üzerine İran, Türkiye'yi yasadışı davranmakla suçladı. İran açıklamasında, "Türkiye, üçüncü ülkelerin iki ülke ilişkilerinin seyrine müdahale etmesine ve İran aleyhine düşmanca etki yapmasına izin vermemelidir" deniliyordu.
Ancak Türkiye, bu olayın ardından, İran-Suriye arasındaki uçak seferlerini toptan yasaklayarak durumu daha da gerginleştirmiş oldu.

ÖNCEKİ HABER

Bir yoksulluk öyküsü...

SONRAKİ HABER

Hortuma 'sır' perdesi