18 Nisan 2001 21:00
Borç batağı 426 milyar doları yuttu
Yirmi yıl önce 10 milyar dolar olan dış borçlar bugün 114 milyar doları, iç borçlar ise 50 milyar doları aşmış durumda. Her yıl katlanarak artan borçlar nedeni ile bir süre sonra Gayri Safi milli Hasıla'nın büyük bir bölümü sadece borç faizi ödemelerine ayrılacak.
Borç batağı 426 milyar doları yuttu
Türkiye son 20 yılda 426.7 milyar dolar borç anapara ve faizi ödedi. Hükümet ise krizi aşmak bahanesiyle yeni borçlar alabilmek için birbiri ardına ekonomik programlar hazırlıyor. Yirmi yıl önce 10 milyar dolar olan dış borçlar bugün 114 milyar doları, iç borçlar ise 50 milyar doları aşmış durumda. Her yıl katlanarak artan borçlar nedeni ile bir süre sonra Gayri Safi milli Hasıla'nın büyük bir bölümü sadece borç faizi ödemelerine ayrılacak.
Dokuz Eylül Üniversitesi (DEÜ) İktisadi İdari Bilimler Fakültesi İktisat Bölümü Öğretim Üyesi Yard. Doç. Yaşar Uysal, Türkiye'nin son 20 yılda 426.7 milyar dolar anapara ve faiz ödemesi yaptığını söyledi. Uysal'ın İzmir Ticaret Borsası'nın 3 ayda bir yayınlanan dergisinde yer alan araştırmasında, Türkiye'nin 1980-2001 yılları arasında artan kamu açıklarını kapatmak amacı ile iç ve dış borçlanmaya başvurduğu belirtildi.
Özellikle 1987 yılından sonra iç borçlanmanın arttığını kaydeden Uysal, şu bilgileri verdi: "1980 yılında 9.7 milyar dolar olan iç borç stoku 1999 yılı sonunda 63.6 milyar dolara yükseldi. Aynı dönemde dolar bazında anapara ödemeleri 101.8 kat, faiz ödemeleri ise 87.4 kat artış gösterdi. 1990'lı yıllarda iç borç borçlanmada yolun sonuna gelinmesi ve dış borçlanma maliyetinin içeriden borçlanmaya oranla daha ucuz olması nedeniyle dış borçlanmanın önemi arttı. 1980 yılında 15.7 milyar dolar olan dış borç stoku, 1999 yılı sonunda 101.7 milyar dolara ulaştı. Buna bağlı olarak faiz ödemelerinde de artış yaşandı ve yıllık 1 milyar dolar dolayındaki dış borç faiz ödemeleri, 1999 yılı sonunda 5 milyar doları aştı. Böylece Türkiye son 20 yılda 426.7 milyar dolar anapara ve faiz ödemesi yaptı."
Kaynaklar amaç dışı kullanıldı
Her devletin faiz gideri bulunduğuna işaret eden Yaşar Uysal, Türkiye'nin de faiz ödemesinin doğal olduğunu ifade ederek, "Ancak dünya genelinde gerek içerden, gerekse dışarıdan Türkiye kadar yüksek reel faizlerle borçlanan ve dolayısıyla kamusal kaynakları bu kadar amaç dışı kullanan başka bir ülke bulmak güçtür" diye konuştu.
Neler yapılabilirdi?
Türkiye'nin 20 yılda ödediği faiz gelirleriyle nelerin yapılabileceğini farklı örneklerle anlatan Uysal, şunları kaydetti: "Bu parayla Keban barajı büyüklüğünde 20 baraj, 500 et entegre tesisi, Aliağa'daki ile eşdeğer büyüklükte 5 petro-kimya kompleksi, 5 rafineri, 10 bin adet okul, 1000 hastane, 500 adet 5 yıldızlı otel, 50 adet İzmir metrosu büyüklüğünde metro, 5 nükleer santral yapılabilir, kalan parayla da 1000 adet savaş uçağı, 15 milyon adet bilgisayar alabilir ve 5 milyon öğrenciye de 1 yıl burs verilebilirdi."
Bu tablolardan sonra Türkiye'de kamu dengelerinin yeniden düzenlenmesinin kaçınılmaz olduğunu dile getiren Yaşar Uysal, kamu harcamalarının kısılması gerektiğini vurguladı. Uysal, bunun için de askeri ve güvenlik harcamalarının mümkün olduğunca düşürülmesi gerektiğini belirtti. Yaşar Uysal, kamu gelirlerini artırmak için, kayıtdışı ekonomiyi engelleyecek yeni yöntemlerin geliştirilmesi, vergi af yetkisinin parlamentodan alınması, vergi idareleri ve denetim mekanizmalarının yeniden düzenlenmesi ve gümrüklerin ihtisas gümrükleri şeklinde yeniden düzenlenmesi gerektiğini sözlerine ekledi. src=/resim/b1.gif width=5>
Başa dön
Türkiye son 20 yılda 426.7 milyar dolar borç anapara ve faizi ödedi. Hükümet ise krizi aşmak bahanesiyle yeni borçlar alabilmek için birbiri ardına ekonomik programlar hazırlıyor. Yirmi yıl önce 10 milyar dolar olan dış borçlar bugün 114 milyar doları, iç borçlar ise 50 milyar doları aşmış durumda. Her yıl katlanarak artan borçlar nedeni ile bir süre sonra Gayri Safi milli Hasıla'nın büyük bir bölümü sadece borç faizi ödemelerine ayrılacak.
Dokuz Eylül Üniversitesi (DEÜ) İktisadi İdari Bilimler Fakültesi İktisat Bölümü Öğretim Üyesi Yard. Doç. Yaşar Uysal, Türkiye'nin son 20 yılda 426.7 milyar dolar anapara ve faiz ödemesi yaptığını söyledi. Uysal'ın İzmir Ticaret Borsası'nın 3 ayda bir yayınlanan dergisinde yer alan araştırmasında, Türkiye'nin 1980-2001 yılları arasında artan kamu açıklarını kapatmak amacı ile iç ve dış borçlanmaya başvurduğu belirtildi.
Özellikle 1987 yılından sonra iç borçlanmanın arttığını kaydeden Uysal, şu bilgileri verdi: "1980 yılında 9.7 milyar dolar olan iç borç stoku 1999 yılı sonunda 63.6 milyar dolara yükseldi. Aynı dönemde dolar bazında anapara ödemeleri 101.8 kat, faiz ödemeleri ise 87.4 kat artış gösterdi. 1990'lı yıllarda iç borç borçlanmada yolun sonuna gelinmesi ve dış borçlanma maliyetinin içeriden borçlanmaya oranla daha ucuz olması nedeniyle dış borçlanmanın önemi arttı. 1980 yılında 15.7 milyar dolar olan dış borç stoku, 1999 yılı sonunda 101.7 milyar dolara ulaştı. Buna bağlı olarak faiz ödemelerinde de artış yaşandı ve yıllık 1 milyar dolar dolayındaki dış borç faiz ödemeleri, 1999 yılı sonunda 5 milyar doları aştı. Böylece Türkiye son 20 yılda 426.7 milyar dolar anapara ve faiz ödemesi yaptı."
Kaynaklar amaç dışı kullanıldı
Her devletin faiz gideri bulunduğuna işaret eden Yaşar Uysal, Türkiye'nin de faiz ödemesinin doğal olduğunu ifade ederek, "Ancak dünya genelinde gerek içerden, gerekse dışarıdan Türkiye kadar yüksek reel faizlerle borçlanan ve dolayısıyla kamusal kaynakları bu kadar amaç dışı kullanan başka bir ülke bulmak güçtür" diye konuştu.
Neler yapılabilirdi?
Türkiye'nin 20 yılda ödediği faiz gelirleriyle nelerin yapılabileceğini farklı örneklerle anlatan Uysal, şunları kaydetti: "Bu parayla Keban barajı büyüklüğünde 20 baraj, 500 et entegre tesisi, Aliağa'daki ile eşdeğer büyüklükte 5 petro-kimya kompleksi, 5 rafineri, 10 bin adet okul, 1000 hastane, 500 adet 5 yıldızlı otel, 50 adet İzmir metrosu büyüklüğünde metro, 5 nükleer santral yapılabilir, kalan parayla da 1000 adet savaş uçağı, 15 milyon adet bilgisayar alabilir ve 5 milyon öğrenciye de 1 yıl burs verilebilirdi."
Bu tablolardan sonra Türkiye'de kamu dengelerinin yeniden düzenlenmesinin kaçınılmaz olduğunu dile getiren Yaşar Uysal, kamu harcamalarının kısılması gerektiğini vurguladı. Uysal, bunun için de askeri ve güvenlik harcamalarının mümkün olduğunca düşürülmesi gerektiğini belirtti. Yaşar Uysal, kamu gelirlerini artırmak için, kayıtdışı ekonomiyi engelleyecek yeni yöntemlerin geliştirilmesi, vergi af yetkisinin parlamentodan alınması, vergi idareleri ve denetim mekanizmalarının yeniden düzenlenmesi ve gümrüklerin ihtisas gümrükleri şeklinde yeniden düzenlenmesi gerektiğini sözlerine ekledi. src=/resim/b1.gif width=5>
Başa dön YAZARLAR
A. Cihan Soylu
‘Boş tencere’ iktidarın neresinde?
Şebnem Korur Fincancı
Tehlike nedir?
Sultan Özer
Yeni anayasa tartışmaları, AKP’ye can suyu olur mu?
Hediye Levent
Erdoğan'ın Irak ziyaretinin 3 sebebi ve değişim rüzgarı!
Arif Nacaroğlu
Özgürlükçü Anayasa
Erkan Aydoğanoğlu
1 Mayıs ve sonrası
Mehmet Özyazanlar
Galatasaray kaparak, Fenerbahçe kaptırmayarak…
EVRENSEL EGE
Ege'den daha fazla haber, röportaj, mektup, analiz ve köşe yazısı...
