İtalyan sinemasının ayak izi

İtalyan sinemasının ayak izi
20. Uluslararası İstanbul Film Festivali, İtalyan sinemasının ustalarından Marcello Mastroianni'yi 14 filminden oluşan kapsamlı bir retrospektifle anıyor. Mastroianni, yarım yüzyılı aşan meslek hayatının ardından, 1996 yılında aramızdan ayrılmıştı.
Nazi kampında kaldı
28 Eylül 1924'te İtalya'da, Roma'ya 50 kilometre mesafedeki Fontana Lori'de doğan Mastroianni, okuldan ayrıldıktan sonra babasının marangoz dükkânında çalıştı. Savaş sırasında kapatıldığı Nazi çalışma kampından kaçınca bir süre Venedik'te bir çatı katında saklandı. Önce ekonomi ve ticaret, ardından Roma Üniversitesi'nde tiyatro eğitimi aldı, daha sonra bir tiyatro grubuna girdi.
Figüran olarak başladı
1940'ların başlarında bazı filmlerde figüran olarak yer alan Mastroianni, 1947'de ilk filmi "I Miserabili / Sefiller"de oynadıktan bir yıl sonra "Angelica" oyununda yer aldı ve dikkatleri üzerine çekti. Luchino Visconti'nin Quirino tiyatrosuna katılması için davet aldı. Bu arada film çevirmeyi de sürdürdü, bir dizi filmde oynadı. İlk kez, Visconti'nin "Le notti bianche / Beyaz Geceler"iyle (1957) beğeni topladı.
Fellini'yle çalıştı
1960 yılında Fellini'nin "La Dolce Vita / Tatlı Hayat"ı uluslararası üne kavuştu. Bu filmden sonra uzun yıllar Fellini ile birlikte çalıştı.
Fellini'nin yanısıra, Luchino Visconti, Michelangelo Antonioni ve Vittorio De Sica gibi usta yönetmenlerle de çalışan Mastroianni, savaş sonrası İtalyan sinemasının en önemli isimlerinden birisi olarak kabul ediliyor. Hem komedyen, hem dramatik aktör olarak çizdiği geniş yelpazeyle alışılmadık zenginlikte bir kişilik yarattı.
Mastroianni, "Divorzio all'Italiana / İtalyan Usulü Boşanma"dan (1962) Visconti'nin yönettiği Albert Camus uyarlaması "Lo Straniero / Yabancı"ya kadar bir çok filmde görev aldı. Sonraki yıllarda ise ise "Allonsanfan", "Gabriela"ve "Oci Ciornie / Siyah Gözler" gibi önemli sinema yapıtlarında rol alan oyuncu ilk Hollywood filmi "Used People"ı 1993 yılında çekti. Son Hollywood filmi de, 1994 yılında Sophia Loren'le birlikta rol aldıkları, Robert Altman'ın "Hazır Giyim / Prêt-à-Porter"si oldu.
Marcello Mastroianni elli yılı aşan meslek hayatında, 100'ü aşkın film çevirdi. Beyazperdede en başarılı rol ortağı, 13 filmde birlikte oynadığı, döneminin aynı derecede büyük starı Sophia Loren oldu. Aktör, aralarında iki İngiliz Akademisi Ödülü, iki New York Film Eleştirmenleri Ödülü, iki Cannes Film Festivali Ödülü'nün de bulunduğu birçok ödül aldı.
Son filmlerinden biri olan "Un, Deux, Trois Soleil / Aya Maya Kumpanya" ile Venedik Film Festivali'nde En İyi Erkek Oyuncu seçildi. Üç kez Oscar'a aday oldu. 1998'de Avrupa Film Akademisi ona Felix Yaşam Boyu Başarı Ödülü'nü sundu. İki yıl sonra da Venedik Film Festivali'nin verdiği özel Altın Aslan'ı Fellini'nin elinden aldı.
14 filmi gösterilecek
Mastroianni, 19 Aralık 1996'da, Paris'te kanserden öldü. 72 yaşındaydı, ardında benzersiz bir meslek hayatı bırakmıştı. Üç gün sonra Roma'da toprağa verildi.
Cenazesinde politikacılar ve oyuncular konuşmalar yaptı ve binlerce kişi töreni Venedik Meydanı'ndaki dev bir ekrandan izledi. İstanbul Kültür ve Sanat Vakfı'nın 14 - 29 Nisan tarihleri arasında düzenlediği 20. Uluslararası İstanbul Film Festivali, "Düşlerin Mayası" adlı bölümünde Marcello Mastroianni'yi çeşitli dönemlerinden 14 filmle anıyor.