Deprem yoksulu vuruyor

Deprem yoksulu vuruyor
Jeofizik Mühendisleri Odası (JFMO) Genel Başkanı Prof. Dr. Ahmet Ercan, olası bir depremin İstanbul'da hangi semtleri nasıl etkileyeceğinin aşağı yukarı belli olduğunu ifade ederek, buralarda yaşayan insanları şimdiden sağlam konutlara kavuşturma giderinin 7.2 milyar dolar olacağını söyledi.
Prof. Dr. Ercan yaptığı açıklamada, Marmara Denizi'nde meydana gelebilecek, 6.3-7.4 büyüklükleri arasındaki depremin kötü yerlerde yapılmış kötü yapıları "ayıklayacağını" belirterek, kıyıdan 15-20 kilometre uzakta, deniz içinde olabilecek depremin etki kuşağının 90 kilometreden az olmayacağını kaydetti. "Bu durumda, özellikle salınıma duyarlı Karadeniz kıyılarında arsa ve orman talanına gerek yok. Açıkçası, İstanbul'da kaçacak yer yoktur" diyen Prof. Dr. Ercan, ancak vuruş gücünün, zeminin özelliğine göre farklı etki göstereceğini söyledi. Prof. Dr. Ercan, "Öyleyse ne yapmalı? Bütün imkânlarımız kullanılarak, İstanbul'da hangi semtlerin depremi nasıl duyumsayacağının haritası çıkartılmıştır. Buna dayanarak hangi semt ve belediye alanlarında kötü yapıların ayıklanacağı aşağı yukarı bellidir" dedi.
Yapıların yüzde 70'i kaçak
Riskli bölgelerin, özellikle yoksul insanların, tek veya çok katlı derme çatma binalarda yaşadığı yerler olduğunu kaydeden Prof. Dr. Ahmet Ercan, bu yerlerdeki konutların yüzde 70'inin kaçak, sadece yüzde 8'inin inşaat projesine sahip olduğunu ve sadece yüzde 1'inin jeofizik yer araştırmasının bulunduğunu kaydetti.
Beklenen tutar 100 milyar dolar
Prof. Ercan, şöyle devam etti: "İstanbul'un büyük kesimi sağlam yerlerde yapılaşmıştır. Buralardaki yapılar sarsıntıyı duyacak ancak yapılar yaşlarına göre, konumlarına, rezonanslarına ve projelerinin doğruluğuna göre değişen dokuncalar görecek ancak göçmeyecektir. Ne var ki, kötü yerlerde yapılmış derme çatma yapılarda oluşacak dokunca, yıkım ve göçmelerin beklenen tutarı 100 milyar dolar civarında olacaktır. 17 Ağustos depreminde 20 bin kişi ölmüştür. Buradaki kentlerin deprem öncesi nüfusu yaklaşık 2 milyon kişiydi. Yani her yüz kişiden 1'i ölmüştür. Bu orantıya göre, İstanbul'da olası bir depremde, en kötü koşulda insan yitimi 75-110 bin kişi, yaralı sayısı 300-400 bin olabilir. Bu korkunç görüntü gözardı edilemez."
Yoksul halk önlemini alamaz
İnsan ölümlerinin maliyetinin de, 60-120 milyar dolar olacağını bildiren Prof. Dr. Ercan, "Bir konutun maliyeti 2 bin dolardır. Depremde orta ve az hasar gören yapılar da gözönünde bulundurulursa, mağdur insan sayısı 3.6 milyon olacaktır. En kötü olasılıkla, bu insanları sağlam konutlara kavuşturma gideri 7.2 milyar dolar olacaktır. Oysa bu işlem yapılmazsa, beklenen gider 60-120 milyar dolardır" dedi.
Prof. Dr. Ercan, "depremlerle yaşamayı öğrenmeliyiz" gibi sözlerle artık zaman geçirmemek gerektiğini vurgulayarak, Türkiye insanının artık depremi çok iyi öğrendiğini ancak kendi önlemini alabilecek maddi gelire sahip olmağını söyledi. "İnsanlar bunu öğrendi. Peki, kulübesi için ne yapması gerekiyor?" diye soran Prof. Dr. Ercan, "Ulusal gelirden payı yılda 2 bin 850 dolar olan insanımız geçim sıkıntısı içinde kıvranırken, sağlam yerde, sağlam konuta geçecek ne umudu, ne de yatırım yapacak parası vardır. Hükümetlerimiz, buna bir çözüm bulmalıdır" uyarısında bulundu.
Prof. Dr. Ercan, diğer bütün sorunlarda olduğu gibi depremin tek çaresinin ekonomiyi düzeltmek olduğunu kaydederek, "Deprem salt yoksulu vurur. Yoksul derme çatma yapılarda, gelir düzeyi yüksek kişiler ise jeofizik ve inşaat projesi yapılmış binalarda oturur. Depremden etkilenmeyi azaltmak için halkın deprem bilincine erişmesi yetmez. Önemli olan, yöneticilerin halkın gelir düzeyini yükseltmesidir. Deprem sadece bizim gibi yoksul ülkelerde kırandır. Oysa gelişmiş ülkelerde, güvenli yapılaşma ile etkileri azaltılan doğal bir olaydır. Deprem dokuncalarını azaltmanın yolu, ekonomiyi düzeltmeye dayanır. Tek çözüm bu olur" açıklamasında bulundu. Deprem çalışmalarına ayrılan bütçenin yetersizliğinden de yakınan Prof. Dr. Ercan, "Deprem araştırmalarına ayrılan pay sadece 1 milyon dolardır. Oysa ülkemizde, bir futbolcuya 15 milyon dolar, sigara tüketimine 4.5 milyar dolar harcanabilmektedir" şeklinde konuştu.