20 Şubat 2001 22:00

IMF ayazı!

IMF programının uygulanmasıyla 7 kömür madeni kapatılan Rusya'nın Vladivostok kenti, kömürsüz kaldı. 86 bin insan, eksi 60 derece soğuğu battaniyelerine sarılarak atlatmaya çalışıyor.

Paylaş
IMF ayazı!
Amelia Gentleman - The Guardian
Viktoria Garazhenko'nun 5 kişilik ailesi küçük bir odaya sıkışıp kalmış, yatakları hastane koğuşlarındaki gibi tıkış tıkış. İki soba, soğuğu yenmekten çok uzak; güçsüz ısı dalgaları yayıyor; o da elektrik olduğu zamanlarda... Çocuklar, kürkten çizmeleri içinde tepiniyor, bedenleri kat kat elbiselerle sarılmış. Geceleri de paltolarıyla yatıyorlar.
Pencere camlarını kabuk gibi saran iki santimlik buz tabakası, gün ışığının içeri girmesine izin vermiyor. Gün ışığı da "donuk" bir yansıma olarak düşüyor evlerin içine... Mutfak raflarındaki tavuk butları donmuş halde duruyor. Damlardan, hançer keskinliğindeki buz saçakları sarkıyor.
"Sorun sadece soğuktan üşümemiz değil" diyor Artyom kasabasındaki ortaokulun öğretmeni Garazhenko; "Borular patladığı için suyumuz yok. Tuvaletler aylar önce dondu ve parçalandı. Elektrik daha sonra kararmaya başladı. Bunlar insanlık dışı koşullar".
Eksi 60 derece soğukta
Eski bir kömür madeni kasabası Artyom'da, insanlar yavaş yavaş soğuktan donarak ölüme mahkum edildiklerini düşünüyorlar. Rusya'nın uzak doğusundaki Vladivostok kentine bağlı bu kabasa, son 70 yılın en keskin kışını yaşıyor ve ısıtma sistemi kömür yokluğu nedeniyle çökmüş durumda. Kasabadaki 86 bin insan, eksi 60 derece sıcaklıkta yaşam mücadelesi verirken, IMF talimatıyla kapatılan 7 kömür madeninde tek bir kazma sesi bile duyulmuyor. Kasabanın büyük bölümü, ilk ayazın yaşandığı Ekim ayından bu yana kutup koşullarında yaşıyor. Son zamanlarda, elektrikli battaniyeleri kısa devre yaptığı için uykusunda ölen o kadar çok insan var ki; Artyom'da.
Kasabanın bir bölümünün ısınması için kasabanın yakınlarındaki tuğla fabrikasının kazanı kullanılıyormuş. Fabrikada da kömür yetersizliği başgösterip, kazanlar patlayınca ısınabilen son konutlar da soğuğun pençesine düşmüş.
Fabrikanın yöneticilerinden Yudin, kabasanın ısınma sistemi için her yıl 6 bin ton kömür gönderildiğini, bu yıl ise sadece 123 ton kömür geldiğini söylüyorlar. Belediye Başkanı Alexander Prokhurov'a gönderilen umutsuz telgraflara da hiçbir yanıt alınamamış. Zaten fabrika, yönetimin ısınma bedellerini ödememesi nedeniyle yıllardır iflas etmiş durumda...
Herşey IMF ile başladı
Vladivostok'un içinde düştüğü bu sancılı sürecin iki suçlusu var; biri Uluslararası Para Fonu (IMF) ve diğeri Rusya'nın elektrik tekeli UES. IMF, 1996 yılında bir düzine kömür madenini yeniden yapılanma programı çerçevesinde kapattırdığı için suçlanıyor. IMF'nin talimatları ile maden ocakları kapatılınca, Artyom kasabası çok kötü etkilenmiş. Bugün eksi 60 derece soğuğun insafına terk edilen kasaba, terk edilmiş 7 kömür madenine ev sahipliği yapıyor.
Madenlerin kapatılması nedeniyle ısınma sisteminde yakılan kömürlerin yarısı trenlerle 7 bin kilometre uzaklıktaki Orta Sibirya'dan getirilmeye başlanmış ve bölgenin yerel yöneticisi Yevgeny Nazdratenko'nun paraları iç ettiği yolsuzluk başgöstermiş. Yaşanan krizin temelinde arapsaçına dönen sorunlar ile birlikte, eski yöneticilerin yozlaşmasının yattığını düşünün halk, madenler açık olsaydı, kente ne soğuk, ne de donma gibi sorunların yaşanmayacağını düşünüyor.
Görevden Devlet Başkanı Vladimir Putin, Enerji Bakanı Alexander Gavrin'in istifa ettirdiği zaman; bölgenin "zorba" olarak bilinen yöneticisi Yevgeny Nazdratenko'yu da görevden alınmış, ancak tüm bunlar ne Artyom ne de Vladivostok'a sıcağı getirmemiş.
Vladivostok sadece ilk
Özelleştirilen elektrik tekeli UES'in yöneticisi Anthony Chubais de, kışın bastırması ile başlayacak ani tüketime yetecek kadar yakıtı bulundurma becerisini gösterememekle suçlanıyor. Rusya Devlet Başkanı Alexander Putin'in enerji bakanını görevden aldığı zaman; Chubais de sert biçimde uyarılmıştı. UES de sert bir karşılık vererek, yerel yönetimi suçlamıştı. Karşılıklı suçlamalar uzadı gitti. Yolsuzluk, kayırma, rüşvet ve daha bir suçlama birbirini izledi...
Uzmanlara göre; Rusya enerji sistemi için her yıl 5 milyar dolar yatırım yapmak zorunda, ancak yapabileceği sadece 1.2 milyar dolar. Vladivostok'un bu kış yaşadığı krizin ardında yatan da, IMF'nin "yeniden yapılanla programı"nın kapattırdığı madenler ile birlikte bu gereklilik. Ve öyle görünüyor ki; orada yaşananlar ızdırap içinde geçecek nice kışın sadece ilki...
ÖNCEKİ HABER

Çankaya Belediyesi işçileri eylemde

SONRAKİ HABER

İsrail'de hükümet açmazı

Sefer Selvi Karikatürleri
Evrensel Gazetesi Birinci Sayfa
Evrensel Ege Sayfaları
EVRENSEL EGE

Ege'den daha fazla haber, röportaj, mektup, analiz ve köşe yazısı...