Rusya'dan NATO'ya uyarılar

Rusya'dan NATO'ya uyarılar
NATO Genel Sekreteri George Robertson'un Rusya ziyaretinde, Avrupa'nın geleceğini yakından ilgilendiren askeri konular ele alınıyor. ABD'nin kendi füze sistemini oluşturmak istemesi ile ilgili tartışmaların yoğunlaştığı günlerde yapılan ve yine ABD'nin Bağdat'a yönelik saldırısının üzerine gelen ziyaret, ABD ve Rusya arasındaki gerilimin bir kez daha gözler önüne serilmesine yol açıyor.
NMD yerine Avrupa güvenliği
Rusya Savunma Bakanı İgor Sergeyev, Avrupa'da, ortak bir "stratejik olmayan füze savunma sistemi" kurulmasıyla ilgili Moskova önerilerini Robertson'a sundu. Söz konusu öneri, ABD'nin yeni Yıldız Savaşları projesine karşı Avrupa ülkelerinin desteğini almaya çalışan Rusya lideri Vladimir Putin'in isteği üzerine hazırlanmıştı. Moskova'ya önceki gece giden Robertson da, stratejik istikrarla ilgili, özellikle de füze savunma sistemleri konusunda kendisinin de "NATO öneriler paketi" getirdiğini söyledi.
Sergeyev, görüşme sırasında yapığı açıklamada, Rusya ve NATO arasında karşılıklı anlayışa dayalı ilişkilerin, olumlu yönde gelişmeye devam ettiğini söyledi ancak taraflar arasında sorunlar olduğunu söylemekten de geri durmadı. Sergeyev, bunlar arasında özellikle, NATO'nun doğu yönünde genişleme eğilimine dikkat çekerek, "NATO'nun Doğu yönünde genişlemesi Rusya'ya en çok rahatsızlık veren sorundur. Bir diğer rahatsızlık veren sorun ise, 1972 tarihli ABM Antlaşması'nın, stratejik dünya istikrarının temel taşı olarak korunup korunamayacağıdır. Ki bu sorun yalnızca Rusya için değil, ABD ve tüm dünya için de rahatsızlık veren bir sorundur" dedi.
Sergeyev, NATO'nun genişlemesine karşı kaygılarını Robertson'a iletti ve NATO'nun genişlemesi yerine, kapsama alınması planlanan ülkelerin güvenliği için neler yapılabileceği konusundaki öneriler sundu. Robertson'ın da, "bu önerileri dikkate alma" sözü verdiğini açıkladı.
ABD'nin bir Ulusal Füze Savunma (NMD) sistemi kurma çalışmaları Rusya'yı rahatsız ediyor.
Washington, bu sistemi kurması halinde, füze savunma sistemlerinin sınırlandırılmasını öngören 1972 tarihli ABM Antlaşması'nı ihlal etmiş olacak. Tüm ülkeleri füze savunmasından mahrum bırakan sözkonusu anlaşma, silahsızlanma anlaşmalarının zeminini oluşturuyor.
Rusya, ABD'nin bu planını bırakmasını, kendilerini ve Avrupa'yı kapsayan ortak savunma sistemleri üzerinde birlikte çalışılmasını talep ediyor. Avrupa'nın NATO'dan, dolayısıyla da ABD'den bağımsız bir ordu kurmasını isteyen Almanya ve Fransa da Rus planına yakın duruyor.
Rus planı
Rusya'nın NATO'ya sunduğu öneriler, sistemin belirli aşamalardan geçerek kurulmasını öngörüyor. Rusya Savunma Bakanlığı Uluslararası Askeri İşbirliği Dairesi Başkanı Orgeneral Leonid İvaşov'un açıklamasına göre, Robertson'a sunulan önerilerin aşamaları ve bazı ayrıntılar şöyle:
İlk aşamada, Avrupa ülkelerine yönelik, stratejik olmayan (kıtalararası olmayan) füzelerle saldırı tehdidinin bulunup bulunmadığını saptamak üzere, uzmanlar konferansı düzenlenecek. Uzmanlar, böyle bir tehdidin bulunduğunu veya ileride ortaya çıkabileceğini belirlerse, ikinci aşama başlayacak. İkinci aşamada, bu tehdidin siyasi ve barışçı yollarla bertaraf edilmesinin yöntemlerinin oluşturulması üzerinde çalışılmaya başlanacak. Üçüncü aşamada ise, gerekli görülürse ortak füze savunma sisteminin unsurları oluşturulmaya başlanacak. Bu unsurlar, mobil (hareketli) olacak, en çok tehdit alan bölgeler üzerinde kalkan oluşturma düşüncesiyle yerleştirilecek. Önerilerinin, ABD'nin gündeme getirdiği Ulusal Füze Savunma NMD sistemiyle taban tabana zıt olduğunu kaydeden İvaşov, "Sistem, tüm Avrupa kıtası üzerinde bir kalkan oluşturmuyor. Avrupa'nın, füze tehdidi altındaki belirli bölgelerinin korunmasını öngörüyor" dedi.
ABD'nin kendisi için tartıştığı öneri ise, stratejik ve stratejik olmayan füzelere karşı bütüncül bir koruma kalkanı oluşturulmasını içeriyor. 1972 tarihli ABM Antlaşması, stratejik füze savunma sistemlerini sınırladığı için, Rusya'nın önerileri, stratejik olmayan füzelere karşı savunma sistemini kapsıyor.
İvanov ile de görüştü
Rusya Dışişleri Bakanı İgor İvanov da Robertson ile biraraya geldi. İvanov, görüşme öncesinde yaptığı açıklamada "Rusya-NATO ilişkileri, Avrupa güvenliğinin ana unsurudur. Gerçekten birleşmiş ve istikrarlı bir Avrupa'nın ortaya çıkarılmasına yönelik ortak çabaların başarısı, büyük ölçüde, Rusya-NATO ilişkilerinde gelişmenin doğrultusuna, kalitesine bağlı" dedi.
Putin'den Avrupa'ya davet
NATO Genel Sekreteri George Robertson'ı dün kabul eden Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin de bakanları ile aynı görüşleri gündeme getirdi. Putin, Robertson'a sunulan önerilere, NATO'nun en kısa zamanda yanıt vereceği umudunda olduğunu söyledi. Putin, Moskova'da bulunan "Rus-Amerikan Füze Ateşleme Bildirim Merkezi"ne Avrupa ülkelerinin de katılımını arzuladıklarını belirtti. Putin, Robertson'ın, "NATO Rusya`yı hasım olarak görmüyor" şeklindeki açıklamasından memnun olduklarını, ancak Batı'daki bazı açıklamalarda, Rusya'dan "Şeytan İmparatorluğu" diye söz edildiğini kaydetti. Putin, böylelikle George W. Bush yönetimi yetkililerinin son dönemde yaptıkları ve "Rusya`nın, ABD ve Avrupa için tehdit oluşturduğu" yönündeki açıklamalara gönderme yapmış oldu.
İrtibat bürosunu açtı
NATO Genel Sekreteri Robertson, Kosova krizi sırasındaki NATO bombardımanını protesto amacıyla Rusya tarafından 1999 Mart ayında kapatılan, NATO'nun Moskova İrtibat Bürosu'nu dün yeniden açtı.