03 Şubat 2001 22:00
Çocukların kahkahası
sahnede yankılanacak...
Çocukların kahkahası sahnede yankılanacak
Rosie Cowan - The Guardian
1981 yılında Maze Cezaevi'nin H Bloku'nda yapılan ve İrlanda Cumhuriyet Ordusu (IRA) ile İrlanda Ulusal Kurtuluş Ordusu (INLA) davalarından tutuklu 10 kişinin ölümüyle sonuçlanan açlık grevi Kuzey İrlanda'nın siyasi çehresine tarihi bir değişiklik getirmişti.
Şimdi, 20 yıl sonra cumhuriyetçiler kilometre taşı saydıkları bu dönemi Batı Belfast'ta başlayacak yaratıcı bir müzikal drama ile anmaya hazırlanıyorlar.
Oyunun senaryosunu Brian Campbell ile birlikte yazmakta olan Laurence McKeown açlık grevinin sona erdirildiği 70. güne kadar gıda almayı reddetmişti. Tutukluların özel statü talepleri karşılanmamış ancak eylemden sonraki bir iki yıllık dönemde istedikleri şartların birçoğu yerine getirilmişti. 1976 yılında cinayet ve bombalama suçlarından 19 yaşında iken ömür boyu hapis cezasına çarptırılan 454 nolu tutuklu McKeown, bugün doktorasını yapmış ve tanınan bir yazar. Yeni nesillerin tarihi, onu yaşayan insanlardan öğrenebileceğine inanıyor.
'... ve intikamımız'
Oyunun adı "Çocuklarımızın kahkahası" ve Sinn Fein'in Fermanagh/South Tyrone bölgesi milletvekili seçilmesinden kısa bir süre sonra Maze'de ilk hayatını kaybeden açlık grevci olan Bobby Sands'in "...ve intikamımız, çocuklarımızın kahkahası olacak" sözlerinden alınmış.
Oyun açlık grevcilerin kendilerini anlatmaktan çok ölümlerin dışarıda yarattığı yankılar üzerinde odaklanıyor. Ailelerin, siyasetçilerin, din adamlarının ve sıradan insanların olaydan nasıl etkilendikleri sekiz karakter üzerinden yansıtılıyor.
McKeown, "Bu bir dönüm noktasıydı, silahlı mücadeleden siyasete kadar Cumhuriyetçi hareketin içinde köklü bir değişimin başlangıcıydı, ayrıca toplum üzerinde ve uluslararası çapta büyük bir etkisi oldu"diyor; "Kadınların, annelerin, eşlerin, kız kardeşlerin oynadığı rol çok önemliydi ve açlık grevi Katolik Kilisesi'nin egemenliğine meydan okuyan nitelikteydi. Bu olaydan sonra bir daha asla kiliseye uğramayan insanlar var çünkü rahipler bir açlık grevcisinin İrlanda renklerine sarılmış cesedini ibadet yerlerine sokmazlardı."
McKeown oyun için halen canlı olan anılarından yararlanıyor ve ayrıca bir film üstünde de çalışıyor. Açlık grevcilerin ailelerine danıştığını ve onlarla yaptığı görüşmelerin oldukça destekleyici olduğunu belirtiyor.
Fırtınadan önceki sessizlik
Anılarından bahsederken, "Açlık grevi için gönüllü oldu mu, kararını vermişsin demektir. IRA ordu konseyi seni herhangi bir zamanda seçebilir. Diğer insanlar da sana bağlıdır. Açlık grevine başladığım ilk günde sanki aniden bacaklarımdaki güç tükenmiş gibi gelip benim yerime hücremi temizliyorlardı ama ben bir önceki gün olduğu gibi sıradan bir insandım. H Bloklar tüm dünyam, yoldaşlarım ailem olmuştu. Radyodan tüm haberleri dinliyor, dışarıda olan herşeyden haberdar oluyorduk. Hepimiz de dışarıdakilerden ayrılmış olarak ölüme hazırlanıyorduk, fırtınadan önceki sessizlik gibiydi" diyor.
O dönemde yaşadıklarını 1994 yılında kaleme alan McKeown, cumhuriyetçilerin ilk başta açlık grevi hakkında yazdıklarının duygusallığı karşısında şaşırdıklarını, bunun zayıflık göstergesi olmasından korktuklarını belirtiyor.
Güçlü duygular gücün göstergesidir
"Tarihi galiplerin yazdığını söyleyen bir deyiş vardır ancak tarihin çoğunlukla kazanma şansı az olanlar tarafından yazıldığı daha doğru, yani cumhuriyetçiler için kendi tarihlerini yazmak çok önemliydi" diyor McKeown, "Düşmanlarımız tarafından şiddeti bilinmez bir biçimde kendimize yönelten şiddet adamları olarak tanımlanıyorduk. Ancak biz inandıklarımız için ölmeye hazırdık ve evet bunu yine yapardım. Güçlü duygular gücün göstergesidir."
Rosie Cowan - The Guardian
1981 yılında Maze Cezaevi'nin H Bloku'nda yapılan ve İrlanda Cumhuriyet Ordusu (IRA) ile İrlanda Ulusal Kurtuluş Ordusu (INLA) davalarından tutuklu 10 kişinin ölümüyle sonuçlanan açlık grevi Kuzey İrlanda'nın siyasi çehresine tarihi bir değişiklik getirmişti.
Şimdi, 20 yıl sonra cumhuriyetçiler kilometre taşı saydıkları bu dönemi Batı Belfast'ta başlayacak yaratıcı bir müzikal drama ile anmaya hazırlanıyorlar.
Oyunun senaryosunu Brian Campbell ile birlikte yazmakta olan Laurence McKeown açlık grevinin sona erdirildiği 70. güne kadar gıda almayı reddetmişti. Tutukluların özel statü talepleri karşılanmamış ancak eylemden sonraki bir iki yıllık dönemde istedikleri şartların birçoğu yerine getirilmişti. 1976 yılında cinayet ve bombalama suçlarından 19 yaşında iken ömür boyu hapis cezasına çarptırılan 454 nolu tutuklu McKeown, bugün doktorasını yapmış ve tanınan bir yazar. Yeni nesillerin tarihi, onu yaşayan insanlardan öğrenebileceğine inanıyor.
'... ve intikamımız'
Oyunun adı "Çocuklarımızın kahkahası" ve Sinn Fein'in Fermanagh/South Tyrone bölgesi milletvekili seçilmesinden kısa bir süre sonra Maze'de ilk hayatını kaybeden açlık grevci olan Bobby Sands'in "...ve intikamımız, çocuklarımızın kahkahası olacak" sözlerinden alınmış.
Oyun açlık grevcilerin kendilerini anlatmaktan çok ölümlerin dışarıda yarattığı yankılar üzerinde odaklanıyor. Ailelerin, siyasetçilerin, din adamlarının ve sıradan insanların olaydan nasıl etkilendikleri sekiz karakter üzerinden yansıtılıyor.
McKeown, "Bu bir dönüm noktasıydı, silahlı mücadeleden siyasete kadar Cumhuriyetçi hareketin içinde köklü bir değişimin başlangıcıydı, ayrıca toplum üzerinde ve uluslararası çapta büyük bir etkisi oldu"diyor; "Kadınların, annelerin, eşlerin, kız kardeşlerin oynadığı rol çok önemliydi ve açlık grevi Katolik Kilisesi'nin egemenliğine meydan okuyan nitelikteydi. Bu olaydan sonra bir daha asla kiliseye uğramayan insanlar var çünkü rahipler bir açlık grevcisinin İrlanda renklerine sarılmış cesedini ibadet yerlerine sokmazlardı."
McKeown oyun için halen canlı olan anılarından yararlanıyor ve ayrıca bir film üstünde de çalışıyor. Açlık grevcilerin ailelerine danıştığını ve onlarla yaptığı görüşmelerin oldukça destekleyici olduğunu belirtiyor.
Fırtınadan önceki sessizlik
Anılarından bahsederken, "Açlık grevi için gönüllü oldu mu, kararını vermişsin demektir. IRA ordu konseyi seni herhangi bir zamanda seçebilir. Diğer insanlar da sana bağlıdır. Açlık grevine başladığım ilk günde sanki aniden bacaklarımdaki güç tükenmiş gibi gelip benim yerime hücremi temizliyorlardı ama ben bir önceki gün olduğu gibi sıradan bir insandım. H Bloklar tüm dünyam, yoldaşlarım ailem olmuştu. Radyodan tüm haberleri dinliyor, dışarıda olan herşeyden haberdar oluyorduk. Hepimiz de dışarıdakilerden ayrılmış olarak ölüme hazırlanıyorduk, fırtınadan önceki sessizlik gibiydi" diyor.
O dönemde yaşadıklarını 1994 yılında kaleme alan McKeown, cumhuriyetçilerin ilk başta açlık grevi hakkında yazdıklarının duygusallığı karşısında şaşırdıklarını, bunun zayıflık göstergesi olmasından korktuklarını belirtiyor.
Güçlü duygular gücün göstergesidir
"Tarihi galiplerin yazdığını söyleyen bir deyiş vardır ancak tarihin çoğunlukla kazanma şansı az olanlar tarafından yazıldığı daha doğru, yani cumhuriyetçiler için kendi tarihlerini yazmak çok önemliydi" diyor McKeown, "Düşmanlarımız tarafından şiddeti bilinmez bir biçimde kendimize yönelten şiddet adamları olarak tanımlanıyorduk. Ancak biz inandıklarımız için ölmeye hazırdık ve evet bunu yine yapardım. Güçlü duygular gücün göstergesidir."
EVRENSEL EGE
Ege'den daha fazla haber, röportaj, mektup, analiz ve köşe yazısı...
