22 Ocak 2001 22:00
Amazon'a balta girecek!
Dünyanın en büyük yağmur ormanları, 40 milyar dolarlık yol projesinin tehdidi altında. Bilim adamları, projenin yağmur ormanlarının yüzde 95'ini yok edeceğini söylüyor. 
Amazon'a balta girecek!Dünyanın en büyük yağmur ormanlarının kaderine ilişkin en kapsamlı araştırma, 2020 yılında yağmur ormanlarının sadece yüzde 5'nin doğal özelliğini koruyabileceğini gösteriyor. Kötümser senaryoyu dile getirenler, 40 milyar dolarlık yeni yol geliştirme projesinin Amazon ekosistemini nasıl etkileyeceğini araştıran Brezilyalı ve Amerikalı bilim adamları.
Bilim adamları, yağmur ormanlarının yüzde 40'ını barındıran Amazon'da, bu projenin doğrudan sonucu olarak 20 yıl içinde korkunç bir küçülme yaşanacağını söylüyorlar. Ve bunun karayolları yollar, demir yolları ve barajlar inşa eden "Avanca Brazil" tarafından da bilindiğini ekliyorlar.
Pandora'nın kutusu
"Bir kere yol yapıldığında, hükümet için kontrol etmesinin neredeyse imkansız olduğu Pandora'nın kutusu açılacak" diyor Panama'daki Smithsonian Tropik Araştırma Enstitüsü'nden William Laurance. "Bir ormana bir kere yol inşa ettiğinizde, kaçınılmaz olarak yasadışı bir sömürünün, ağaç kesmenin, toprak açmanın, orman yıkımının yolunu açarsınız" diye de ekliyor.
Laurance, "Geçmişi, geleceğe bakarken bir rehber olarak kullanıyoruz. Yeni bir yol güzergahındaki ormansızlaştırmayı öngörebilmek için, Amazon'da daha önce yapılmış bütün yol ve anayol ağlarına bakıyoruz" diyor.
Laurance'ın dahil olduğu bu çalışma, iyimser ve iyimser olmayan iki ayrı senaryo alarak, geçen ay "Science" adlı dergide yayınlandı. İki senaryo da, gelişim projeleriyle Amazon'un şiddetli bir değişime uğrayacağını gösteriyor. Daha az iyimser olan senaryoya göre, yağmur ormanlarının yüzde 95'inden fazlası "el değmemiş" statüsünü yitirecek ve 2020 yılına kadar ormanların yüzde 42'si çıplak toprak parçalarına dönüşecek. Daha iyimser bakışa göre ise, Amazon ormanlarının yarısından fazlası artık "el değmemiş" statüsünü yitirecek, yüzde 30'u da geri getirilemeyecek biçimde yok olacak.
Amazon uzun zamandır, dünyadaki hiçbir yağmur ormanında görülmedik biçimde, yılda 5 milyon dönüm ormanın yok olduğu yağmacı bir yıkım ile karşı karşıya. Var olan proje de, bu yıkımın oranını her yıl yüzde 14 ile yüzde 25 arasında artıracak. Bilim adamlarına göre de, bu proje hayata geçtiğinde, dünya yüzeyindeki en büyük tropik yağmur ormanlarının yazgısı ölüm olacak.
Laurance, "Bir çörek yemek için onu küçük parçalara ayırırsınız, bu gelişim projelerinin yaptığı da bu" diyor.
YAZARLAR
A. Cihan Soylu
‘Boş tencere’ iktidarın neresinde?
Şebnem Korur Fincancı
Tehlike nedir?
Sultan Özer
Yeni anayasa tartışmaları, AKP’ye can suyu olur mu?
Hediye Levent
Erdoğan'ın Irak ziyaretinin 3 sebebi ve değişim rüzgarı!
Arif Nacaroğlu
Özgürlükçü Anayasa
Erkan Aydoğanoğlu
1 Mayıs ve sonrası
Mehmet Özyazanlar
Galatasaray kaparak, Fenerbahçe kaptırmayarak…
EVRENSEL EGE
Ege'den daha fazla haber, röportaj, mektup, analiz ve köşe yazısı...
