19 Ocak 2001 22:00
Yağma muhtırası!
Hükümetin hazırladığı ve önümüzdeki günlerde Bakanlar Kurulu'na sunması beklenen Endüstri Bölgeleri Hakkında Kanun Tasarısı, ormanlık arazı, SİT alanı gözetmeksizin bütün ülkeyi yağmaya açmayı hedefliyor.
Yağma muhtırası!
| KANUN TASARISI | ANLAMI |
| Amaç ve Kapsam Madde 1 - Bu kanun amacı yabancı sermaye yatırımlarını teşvik etmek ve yabancı sermaye girişinin arttırılması amacıyla endüstri bölgeleri oluşturulmasına ilişkin esasları düzenlemektir. | Koşulsuz teslimiyet Madde 1 - Tasarının 1. maddesinde bu düzenlemenin "yabancı sermaye yaptırımlarını teşvik etmek ve yabancı sermaye girişinin arttığırlması olduğu" vurgulanırken, bu teşvik ve davetin ulusal çıkarlarının da gözetilerek yaşama geçirileceğine dair hiç bir ifadeye, koşula ve ilkeye yer verilmiyor. "Kamu yararı" kavramı ise yasa metninin hiç bir satırında vurgulanmıyor. |
| Endüstri Bölgeleri Madde 2 - Ülke ekonomisinin gelişmesini ve teknoloji transferini sağlamak üretim ve istihdamı arttırmak ve yabancı sermayeyi teşvik amacıyla Yatırımları Teşvik Koordinasyon ve Danışma Kurulu'nca belirlenen veya yatırımcılar tarafından önerilen yerlerde, Danışma Kurulu'nun teklifi üzerine Bakanlar Kurulu'nca endüstri bölgeleri kurulabilir. Endüstri bölgesi olarak belirlenen araziler hiçbir şekilde başka amaçlarla kullanılamaz. Endüstri bölgelerinde yapılan yatırımlarda 3194 sayılı İmar Kanunu 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıkları Koruma Kanunu 2872 sayılı Çevre Kanunu 3202 sayılı Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun, 3213 sayılı Maden Kanunu ile 1580 sayılı Belediye Kanunun 15. maddesinin ikinci fıkrasının (12) numaralı bendi hükümleri uygulanmaz. Endüstri bölgelerinin kurulması için gerekli arazi temini ve alt yapı ile ilgili giderler Sanayi ve Ticaret Bakanlığı bütçesine bu amaçla konulacak ödenekten karşılanır. Bu ödeneğin harcanmasında 1050 sayılı Muhasebe-i Umumiye Kanunu 832 sayılı Sayıştay Kanunu ve 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu hükümleri uygulanmaz. | Yasalarüstü ayrıcalık Madde 2 - Nitekim bu "Koşulsuz teslimiyet" hemen 2. maddede daha da somutlaşıyor. "Yatırımcılar tarafından önerilen yerlerde" kurulacağı belirtilen "Endüstri Bölgeleri"ndeki yatırım izni, imar-inşaat, proje onayı vb. uygulamaların "engelsiz" gerçekleşmesi yönünde "hükümsüz" kılınan diğer yasalar şöyle sıralanıyor: "İmar Kanunu-Kültür ve Tabiat varlıklarını Koruma Kanunu - Çevre Kanunu - Köy Hizmetleri Kanunu - Maden Kanunu ve Belediye Kanunu'nun 15. maddesinin 2. fıkrasının 12. bendi (Kanunda ruhsatsız yapıların yıkılmasına dair bent)" Her biri Türkiye'nin planlı, imarlı tarih, kültür ve çevre değerlerine saygılı yerüstü ve yeraltı kaynaklarını da koruyan ve ülke-toplum çıkarları gözetilerek yapılaşmasını ve gelişmesini hedefleyen, ayrıca yyasadışı yapılaşmanın de önlenmesini amaçlayan "temel yasa düzenlemeleri" olan bu kanunların; "yatırımcının seçtiği yerin endüstri bölgesi ilan edilerek geçersiz kılınmasını" sağlayacak bu uygulamada yine tasarının 2. maddesindeki tanımıyla; "Yatırımları teşvik, Koordinasyon ve Danışma Kurulu" (Y.T.K.D.K.) adlı bir kurul "tam yetkili" kılınıyor. |
| Yatırımları teşvik koordinasyon kurulu Madde 3 - Yatırımları Teşvik Koordinasyon ve Danışma Kurulu Başbakanlık Müsteşarı'nın başkanlığında İçişleri Bayındırlık ve İskan, Tarım ve Köyişleri, Sanayi ve Ticaret, Enerji ve Tabii Kaynaklar, Kültür, Turizm ve Çevre Bakanlıkları müsteşarları ile Devlet Planlama Teşkilatı, Hazine ve dış Ticaret müsteşarlarından oluşur. Kurul gerektiğinde Türkiye Ticaret, Sanayi, Deniz Ticaret Odaları ve Ticaret Borsaları Birliği ile Yabancı Sermaye Derneği'nin görüşlerine başvurulur ve bunların temsilcilerini toplantılarına davet eder. Kurulun sekreterya hizmetleri Sanayi ve Ticaret Bakanlığı tarafından yürütülür. Kurulun çalışma usul ve esasları ve yatırım izninin verilmesine ilişkin usul ve esaslar Bakanlar Kurulunca çıkarılacak bir yönetmelikle tespit edilir. Endüstri Bölgelerinin yönetim ve işletmesi 4562 sayılı Organize Sanayi Bölgeleri Kanunu hükümlerine göre kurulan organize sanayi bölgelerinin yönetim ve işletilmesine ilişkin hükümlere tabidir. | Bilim ve uzmanlık devre dışında Madde 3 - Sadece yatırımcıların istedikleri yerleri değil, kendilerinin "res'en" belirledikleri alanları da Bakanlar Kurulu'na "endüstri bölgesi" olarak önerme hakkı tanınan Y.T.K.D. Kurulu'nun "kimlerden oluşacağı" ise tasarının 3. maddesi'nde yer alıyor. Konu hay yönüyle bir planlama-şehircilik ve mimarlık birikrimini gerektirdiği halde "üniversite ve ilgili meslek odası temsilcilerine yer vermeyen" Y.T.K.D. Kurulu'nun sadece ilgili görülen 8 bakanlığın (İçişleri-Bayındırlık ve İskan-Tarım ve Köyişleri-Sanayi ve Ticaret-Enerji ve Tabii Kaynaklar-Kültür- Turizm-Çevre) " Müsteşarlarından" oluşacağı ve "Başbakanlık Müsteşarları" başkanlığında çalışacağı öngörülen tasarıda, aynı kurulun "gerektiğinde" (!) danışacağı kurumlarda yine "üniversiteler ve meslek odaları engellenerek" şöyle bıralanıyor: "Türkiye Ticaret, Sanayi, Deniz Ticaret Odaları ve Ticaret Borsaları birliği (TOBB) ile Yabancı Sermaye Derneği (YASED) Yani tasarı, Endüstri Bölgelerinin saptanmasında "Bilim ve uzmanlık çevrelerinin de katılımını" açıkça sakıncalı görürken, "yatırımcıların derneklerini" adeta bu uygulamanın"başmüşavirleri" ilan ediyor. Böylece tarih-kültür-doğa-SİT'ler-kıyılar-ormanlar-kentler ve tüm değerler, bunların "korunarak kalkınmamızı" savunan, bilen ve hedefleyen yetkin kesiminden adeta kaçılarak talana teslim ediliyor. |
| Yatırım izni Madde 4 - Yabancı Sermaye Genel Müdürlüğü, yabancı sermayeli kuruluşların endüstri bölgelerinde yatırım izni başvurularını talep tarihinden itibaren 15 iş günü içerisinde cevaplandırır. Bu süre zarfında cevaplandırılmayan talepler kabul edilmiş sayılır. Türkiye'de yatırımda bulunma talebi kabul edilen ve gerekli koşulları yerine getiren yabancı sermayeli kuruluşların yurt içinde çeşitli kurum ve kuruluşlar nezdinde yapılacak her türlü izin getirilir. Ayrıca söz konusu kuruluşların endüstri bölgelerindeki faliyetleri Yabancı Sermaye Genel Müdürlüğünce denetlenir. Ancak bu işlemlerin başlatılması için talepte bulunan yabancı sermayeli kuruluş yatırımda kullanacağı sermayenin yüzde 1'ini bu amaçla Başbakanlık tarafından belirlenecek bir banka nedzinde açılacak hesaba yatırması zorumludur. Bu madde uyarınca Yabancı Sermaye Genel Müdürmüğünün yatırımcı kuruluş adına yaptığı izin, ruhsat ve benzer her türlü başvurular ilgili kamu kurum ve kuruluşları, belediye ve meslek odaları tarafından engeç 10 iş günü içerisinde öncelikle ve ividilikle sonuçlandırılır. Bu süre içinde gerekçesiz ilgili kuruluşlar tarafından sonuçlandırılmayan işlemler ve Hazine Müşteşarlığı'nın talebi üzerine almaya yetkili merci, kurullar va makamlar tarafından sorumluların beşer aylıklarının (Her türlü ödemeler dahil) kesilmesine; kusurun tekrarlanması durumunda memurluktan çıkarılmasına karar verilir. | Talanı engelleyene ceza Madde 4 - Tasarının 4. maddesi ise işte bu "talan özgürlüğünün" en kısa sürede yaşam geçmesini ve bu yönde kamusal engellerin de ortadan kaldırılmasını düzenliyor. Maddeye göre yatırımcıların bu kurallara bağlı yatırımları 15 gün içinde karşılanacak. Aksi taktirde kabul edilmemiş sayılacak. Yani yatırım talebinde bütün bu kolaylıklara rağmen yine de yasal engel bulan kamu görevlileri 15 gün "susarsa", izin verilmiş sayılacak. Böylece izin verilen yatırımların ruhsat, proje onayı, arazi tahsisi gibi diğer işlemlerini tamamlamaları için ilgili kuruluşlara tanınan süre sadece 10 gün. Eğer bu sürede işlemler sonuçlandırılmazsa ilgili kamu görevlilerine yaptırım uygulanacak. |
| Yerli Yatırımlar Madde 5 - Bu kanun hükümleri ülkeye teknoloji transferi sağlayan, katma değeri yüksek, istihdamı artırıcı nitelikte ve sabit yatırım tutarı 10 milyon ABD Dolar karşılığı Türkiye Lirası'nın üzerinde olan yerli yatırımlar hakkında da uygulanır. | Yerlilerin yararlanmasında da ayrımcılık Madde 5 - Yatırım yapmak isteyen yerlilerin yatırımları 10 milyon doların üzerinde ise bunların yatırım bölgeleri de endüstri bölgesi sayılacak ve bütün engellerden onlar da arınmış olacak. Daha fakur olanlar ise aynı ayrıcalıklardan yararlanması ise kendilerine yabancı ortak bulacaklar. |
| Diğer hükümler Madde 6 - Yerli yatırımcıların en az yüzde 60'ı yabancı sermaye olmak üzere yabancı yatırımcılarla kurdukları ortaklıklarda 2'inci madde hükümlerinden yararlandırılır. | Yerlilere bir teşvik daha Madde 6 - Böylesine bir ayrıcalıklı yağmadan yararlanmak isteyen yerlilere bir kolaylık daha sağlanmış. Sermayelerinin yüzde 60'ını yabancılara devretme gibi. |
| Geçici hükümler Geçici madde 1 - Halen yarım kalmış ya da tamamlandığı halde işletmeye geçememiş veya faliyeti durdurulmuş olan sabit yatırım tutarı 5 Milyon ABD Doları karşılığı Türk Lirası'nın üzerinde olan yerli yatırımlar endüstri bölgesi yatırım sayılır. Geçici madde 2 - 4562 sayılı Organize Sanayi Bölgeleri Kanunu hükümlerine göre kurulmuş bulunan mevcut organize sanayi bölgelerinden Yatırımları Teşvik, Koordinasyon ve Danışma Kurulunca uygun görülenler Bakanlık Kurulunca endüstri bölgesine dönüştürülebilir. | Eurogold gibilere af geliyor Geçici maddeler - Tasarının geçici maddelerinde halen yarım kalmış ya da faaliyeti durdurulmuş yatırımcılara da endüstri bölgeleri işlemiyle af olanağı tanınıyor. Bunun için de sabit yatırım tutarı 5 milyon ABD Doları'ndan az olmaması koşulu getiriliyor. Böylece Eurogold'un yarım kalmış yatırımlarına bir kurtarma olanağı sağlanıyor. |
EVRENSEL EGE
Ege'den daha fazla haber, röportaj, mektup, analiz ve köşe yazısı...
