30 Aralık 2000 22:00

2000 yıl önce 2000 yıl sonra

Yılbaşı kutlamalarının kökeni İsa'dan 2000 yıl öncesine dayanıyor.

Paylaş
2000 yıl önce 2000 yıl sonra
Bugün, tüm dünyada yaygın olan Miladi takvim uyarınca birçok ülkede kutlamalar gerçekleştiriliyor. Ve her ülke, kendi resmi saati 24.00'ü gösterdiğinde az çok kendisine özgü bir coşku sergilemeye hazırlanıyor. Bir yılın bitişini ilan etmek ve yeni gelen yılı selamlamak, yalnızca Hıristiyan alemine ait bir gelenek değil. Dahası, yeni yılın daha iyi geçeceği umudu İsa'nın doğumundan oldukça eskilere dayanıyor ve bugünkü yılbaşı kutlamaları pek çok biçimsel özelliklerini de eski Ortadoğu ve Mısır kültürlerinden alıyor.
Hıristiyanlık öncesindeki kültürlerin yılbaşı kutlamaları evrenin yenilenmesini ve güçlenmesini simgeliyor.
Ana Britannica'ya göre bilinen en eski yılbaşı kutlaması, İsa'dan önce 2000 yılında Babil'de yapıldı. Kartpostalları süsleyen karlı günlerin aksine, havaların ısınmaya başlamasıyla, yani mart ayının ortasında yapıldı bu kutlama. Asurlular ise yine aynı yıllarda, fakat eylül ayında yeni yılı kutlamaya başladılar. Tıpkı, Mısırlılar ve Fenikeliler gibi.
Dini kurallar gevşiyor
Güneydoğu Asya'daki yılbaşı kutlamalarında Buda öncesi yerli geleneklerinin ve Hindu kültürlerinin yoğun etkisi gözlenir. Tayland'da mart nisan ayları arasında kutlanan yılbaşına Trut adı verilir ve bu dönemde Budacı keşişlere armağanlar verilir. Hindular tanrılara çeşitli adaklarda bulunur, insanlar şaka amacıyla birberini ıslatırlar. Yıl içinde yasak olan kumar, üç gün boyunca süren şenliklerde aralıksız oynanır. Tibet'te de yeni yıl kutlamaları sırasında katı dini kurallar gevşetilir. Çin'de yılbaşından önce cadılar kovulur ve varlık dilekleriyle adaklar adanır. Japonya'da insanlar, "İlk gün" yada "Temel Ay" verdikleri iki-üç günlük dönemlerdeki talihlerinin yıl boyunca süreceğine inanırlar. Kapsamlı ev temizlikleri yapılır, şenlikler düzenlenir ve insanlar birbirlerine armağanlar alırlar. Evlerin girişine, kötü ruhlardan korunmak amacıyla, şimevana adı verilen pirinç sapından yapılmış ipler asılır. Zenginlik ve sağlık getirmesi umuduyla ıstakoz, turunç ve eğreltiotlarından süslemeler yapılır. Kızmabirader yerine 100 şiirini dizelerini eşleştirmeye yarayan bir tür iskambil oyunu oynanır.
Sri Lanka'da yaşayan Tamil halkı, yeni yıl için üç günlük Pongal şenliklerini düzenler. Bangladeş'te kutlamalar büyük ölçüde Ganj Nehri'nde yapılır.
Kötü yıla, kötü politikacıya elveda!
Belki de en "siyasi" yılbaşı kutlamaları Güney Amerika'da, Ekvador'da yapılır. Ekvadorlular, 31 Aralık'ta kötü bir yılı geride bıraktıklarına ve yeni yılın daha iyi olacağına inanırlar. Ano viejo adı verilen "muneco'lar, yani kuklalar yapılır. Bu kuklalar, geçen yılın kötü kişilerini, kötü olaylarını anlatır. Kumaş ve kâğıtlardan yapılan ve içlerine çatapatlar yerleştirilen bu kuklalar hemen her sokağa kurulan maket evlere yerleştirilir. Evlerin etrafında gece boyunca eğlenceler düzenlenir ve saatler yeni yılı gösterdiğinde bu kuklalar yakılır. Geçtiğimiz yıl, Ekvador halkı önce kuklaları, birkaç hafta sonra da Devlet Başkanı Jamil Mahuad'ın koltuğunu yaktı. Bugün muhtemelen yeni devlet başkanı Noboa'nın kuklaları yakılacak.
Geçtiğimiz yıl evlerinde oturan ve sadece saat 24.00'te eski ve kötü yılı uğurlamak için pencerelerinden birer kova su döken Kübalılar, bu yıl yeni binyılı karşılamaya hazırlanıyor. Küba, oldukça makul bir görüşe dayanarak, İsa'nın doğumundan bu yana ancak bu sene 2000 yıl geçmiş olacağını kabul ediyor. Nitekim, İsa'nın doğduğu dönemde Avrupa'da "sıfır" rakamının bilinmediği ve bu nedenle de Hıristiyan takviminin "bir" rakamı ile başladığı biliniyor.
Rusya'da dev kutlamalar
Bu gece, 2000 yılını selamlayacak bir başka ülke de Rusya. Moskova Belediyesi bu nedenle son yılların en görkemli kutlamalarına hazırlanıyor. Moskova Belediyesi'nin etkinlikleri, 25 Aralık'ta Noel Baba'nın, Belediye Başkanı Yuri Lujkov tarafından karşılanmasıyla başladı. Rusya'daki adı "Ded Maroz" olan Noel Baba, yani St Nikolas, Yardımcısı Sneguroçka ile birlikte, 1997 yılından beri Noel Baba'nın evi olarak kabul edilen Volgoda bölgesindeki Veliki Ustyug kentinden geldi. Noel Baba, daha sonra Kızıl Meydan'da yılbaşı için özel olarak hazırlanan buz pistini açtı. Ardından da Kremlin Sarayı'nda çocuklarla karşılandı.
Kızıl Meydan'da geçici buz pateni pistinin yanı sıra 25 metrelik yılbaşı ağacı, iki dev ekran ve büfeler hazırlandı. Devlet Başkanı Vladimir Putin'in, yeni yılın başlamasının hemen ardından halka hitaben yapacağı geleneksel konuşma da bu ekranlardan yansıtılacak. Dün bu meydanda bir dizi konser verildi.
Rusya'daki kutlamalar, kapitalizmin restorasyonun önemli ifadelerini taşıyor. Restoranlar, gece kulüpleri de yılbaşı gecesi tam kapasiteyle çalışmaya hazırlanıyor. Giriş fiyatlarının "ortalama" yerlerde 300 dolara kadar yükseldiği belirtiliyor. Bazı yerlerde bu fiyat 1000 dolara tırmanıyor. Ülkenin dört bir yanına binlerce Noel ağacı yerleştirildi. Pasifik filosunda her gemiden en uzun boylu askerler, Noel Baba kılığına girdi.
Çin'de de hemen her yeri Noel Baba ve oyuncakları istila etti. Los Angeles Times ve Washington Post gibi Amerikan gazeteleri, bu tüketim çılgınlığını bıyık altından gülerek haberleştirdiler.
Beyrut'ta Ramazan bayramı ve yılbaşı kutlamaları birleştirildi. Hıristiyanlığın merkezlerinden Vatikan da görkemli kutlamalar için hazırlandı. Japonya'nın başkenti Tokyo'da binalara toplam 10 bin Noel ağacı yerleştirildi.
ÖNCEKİ HABER

Hücre Karşıtı Platform,

SONRAKİ HABER

OHAL'de memur KHK'sı için

Sefer Selvi Karikatürleri
Evrensel Gazetesi Birinci Sayfa
Evrensel Ege Sayfaları
EVRENSEL EGE

Ege'den daha fazla haber, röportaj, mektup, analiz ve köşe yazısı...