Vergiler artacak, ücretler donacak

Vergiler artacak, ücretler donacak
TBMM'de görüşülen 2001 yılı bütçe tasarısına verilen önergelerle ücret ve maaşlar dondurulurken, pek çok ek vergiyle birlikte, "güç bedeli" adı altında elektrikte sabit ücret uygulamasını da yasalaştırılıyor. Bütçe tasarısına göre, 2001 yılında memur maaşlarında uygulanacak aylık katsayı 17.350, taban aylığı göstergesi ise 111.600 lira olarak uygulanacak. Buna göre memur maaşlarında Ocak ayında yapılacak artış yüzde 10 ile sınırlı kalacak. Bütçe tasarısında, elektrik abonelerinden "güç bedeli" adı altında "sabit ücret" alınması da hükme bağlandı. Genel Kurul'da kabul edilen üç önergeye göre de, cep telefonu abonelerinden aylık sabit tesis ücretleri kadar her yıl ocak ayında bir kez alınan eğitime katkı payı ve aynı orandaki özel işlem vergisi 12 taksitte tahsil edilecek TBMM Genel Kurulu'nda görüşülen 2001 Yılı Gelir Bütçesi'nin ilk 45 maddesi kabul edildi. Kabul edilen maddelere göre, 2001 yılında memur maaşlarındaki aylık katsayı 1 Ocak-30 Haziran 2001 tarihleri arasında 17.350, taban aylığı göstergesi ise 111.600 lira olarak uygulanacak. Sözleşmeli personelin tavan ücreti ise 762 milyon 167 bin lira olacak.
Enflasyonun memur maaşına yapılacak yüzde 10'luk oranı aşması durumunda memur maaşlarına ek zam yapılacak. Yapılacak zam oranına Bakanlar Kurulu karar verecek. Memur maaş zammıyla ilgili maddenin görüşülmesi sırasında FP milletvekilleri, taban katsayının 20 bin 550'ye, taban aylığı göstergesinin 131 bin 800'e yükseltilmesi yönünde önerge verdi. Ancak verilen önerge, 'gider artırıcı' olduğu için işleme konulmadı. 2001 Yılı Bütçesinin 48.2 katrilyon lira gideri, 42.8 katrilyon lira geliri olacak. Bütçe açığı ise 5.4 katrilyon lira olarak öngörüldü.
Elektrikte sabit ücret
Bütçe Tasarısı'nda, elektrik abonelerinden "güç bedeli" adı altında alınacak olan "sabit ücret" her faturayla birlikte alınacak ve TEDAŞ Yönetim Kurulu bu bedelin miktarını belirlemeye yetkili olacak.
TEKEL'in 31 Aralık 2000 tarihi itibariyle vadesi geldiği halde ödenmemiş olan vergi borçları, bu tarih itibariyle dondurularak silinecek. Bu görev zararının silinmesi ve diğer işlemler, Yüksek Denetleme Kurulu tarafından tespitinden itibaren Hazine Müsteşarlığı'nın bağlı olduğu bakanın teklifi üzerine Maliye Bakanlığı tarafından yapılacak.
TBMM Genel Kurulu'nda kabul edilen üç önergeye göre, cep telefonu abonelerinden aylık sabit tesis ücretleri kadar her yıl ocak ayında bir kez alınan eğitime katkı payı ve aynı orandaki özel işlem vergisi 12 taksitte tahsil edilecek. Telsiz Kanunu'na göre ruhsat ve kullanım ücretlerini de kapsayacak uygulamadan ön ödemeli cep telefonu aboleri hariç tutulacak. Bir başka düzenleme ise VCD ve DVD gibi taşıyıcı materyallerden bandrol ücreti alınmasını öngörüyor. Bu kesinti oranlarının imalat ve ithalat bedelleri üzerinden yüzde 2, ihracat bedeli üzerinden ise yüzde 1 oranında uygulanacağı belirtildi.
Koalisyon ortaklarınca verilen diğer düzenlemeyle telekomünikasyon hizmetleri veren işletmecilerden tahsil edilerek merkez saymanlık hesaplarında tutulan onbinde 5 oranındaki katkı paylarının, bütçenin vergi gelirleri bölümüne gelir kaydedilmesi sağlandı. Bu miktar Ulaştırma Bakanlığı hizmetlerinde kullanılmak üzere, (personel giderleri hariç) özel ödenek olarak kaydedilecek.
Önal petrol tekellerine kıyağı savundu
Görüşmelere sırasında Devlet Bakanı Recep Önal, petrol arama ve petrolle ilgili faaliyetlerin düzenlenmesine ilişkin fonun Hazine bütçesi içinde yer aldığını belirterek, Sayıştay 5. Dairesi'nin "Yapılan ödemelerin yasal dayanağı olmadığı" kararının "hukuken kabul edilemeyeceğini" savundu. Sayıştay 5. Dairesi 1995, 1996 ve 1997 yıllarında petrol tekellerine kur farkı ödenmesini hukuka aykırı bularak, toplam 8,9 trilyon liralık kur farkı ödemelerinin, faizleriyle birlikte tahakkuk memurları ve saymanlardan tazminen tahsiline karar vermişti. Petrol Kanunu'nda, petrol şirketlerinin sermaye transferlerinde ithal tarihindeki cari resmi kurun esas alınmasına hükmedildiğini öne süren Önal, üç yıllık bütçe kanunlarında, oluşacak kur farklarının bütçeye konacak ödenekle karşılanmasının öngördüğünü ve bunun devlet tarafından ödeneceğine ilişkin hükümler olduğunu ileri sürdü. Önal, "Petrol arama ve petrolle ilgili faaliyetleri düzenleyen fonun kurulmasına ilişkin karara göre Hazine Müsteşarlığı'nın bağlı olduğu bakanın fonda biriken tutarların Petrol Kanunu'nda öngörülen kur farkı ödemelerinde kullandırmaya yetkili olduğu hükme bağlanmıştır" dedi.
Hazine ve Dış Ticaret müsteşarlıklarının kuruluş kanununlarında hem petrol kur farkı hem de petrol arama ve petrolle ilgili faaliyetleri düzenleme fonunun Hazine bütçesi içinde yer aldığını iddia eden Önal, "Kanun ve kararların amir hükümleriyle 1995 yılına kadar 45 yıldır yapılan kur farkı ödemelerinin Sayıştay tarafından onaylandığı dikkate alınarak; Sayıştay 5. Dairesi'nin ilamlarında iddia edildiği üzere, sadece gerekçesine dayanarak bu ödemelerin yasal dayanağının olmadığının kabulü hukuken mümkün değildir" dedi.
Bu sisteme getirilen yorum ve düzenlemelerin petrol ve diğer sektörlerde yatırım yapmayı düşünen yabancı sermayeyi caydırdığı, yatırımlarını askıya almalarına yol açtığını iddia eden Önal, bu nedenle kararın değiştirilmesini istedi.