09 Kasım 2000 22:00

Serbest sömürü bölgesi

Mersin Serbest Bölgesi 1987 yılından bu yana faaliyet gösteriyor. Bölgede bulunan 457 işyeri, bünyesinde binlerce işçiyi düşük ücretle, sigortasız ve sendikasız bir şekilde çalıştırıyor.

Paylaş

Serbest sömürü bölgesi
Halil İmrek
Yabancı sermayeyi çekmek ve ihracatı kolaylaştırmak amacı ile kurulduğu iddia edilen serbest bölgeler tam bir sömürü cehennemi. İçel'in Ortadoğu ülkelerine yönelen ticaret yollarını üzerinde bulunması, büyük bir limana sahip olması ve deniz yolu ile bir çok dış pazara açılmasından kaynaklı olarak, yabancı sermayeyi çekmek amacı ile kurulduğu iddia edilen Mersin Serbest Bölgesi'nde yaşananlar buna en iyi örneklerden birini oluşturuyor. Bölgenin işletmesi özel bir firmaya verilerek, firmalara daha çok kâr garantisi sağlanan bölgede patronlara vergisiz tatlı kâr olanağı sağlanıyor. Gümrük hattı dışında sayılan ve vergi, resim, harç, gümrük ve kambiyo mükellefiyetlerine dair mevzuatın uygulanmadığı bölgede elde edilen kazanç ve gelirler izne ve vergiye tabi olmadan yurtdışına transfer edilebiliyor. Ayrıca kambiyo mevzuatına göre elde edilen gelir kurumlar vergisinden de muaf tutuluyor. Serbest bölgede patronlara sağlanan avntajlar bununla sınırlı değil. İşçilerin haklarında yapılan kısıtlamalar ile bu bölgeler işçiler için tam bir sömürü cehennemi yaratılırken, patronlar için dikensiz bir gül bahçesine dönüştürülüyor. Serbest bölgenin faaliyete geçmesinden itibaren 10 yıl süreyle grev yasağının uygulanması işçilerin hak alma mücadelelerini daha başından engelleme amacı taşıyor. Mersin Serbest Bölgesi'nde günlük çalışma süresi 10 saati aşarken ücret asgari ücret düzeyinde bulunuyor.
Serbest bölge sahip olduğu ayrıcalıklar ve yapılan anlaşmalar sonucu sendikal hareketlerden etkilenmeyecek şekilde düzenlenmiş. Grevin yasak olduğu bölgede, sendikal faaliyetlerden dolayı işten atılan işçi, başka bir işyerinde çalışma olanağına sahip değil. Patronlar bununla da yetinmeyerek, hükümetten Mersin Serbest Bölgesi'ne diğer serbest bölgelere göre daha düşük ücretle işgücü sağlamasını ve grev yasağı süresinin daha da uzatılmasını istiyor.

Patronların istekleri bitmiyor
Tüm isteklerini 'ülkenin ekonomik gelişimi' maskesi altında sunan patronlar Mersin Serbest Bölgesi'nde geçerli bulunan mevzuatın yenilenmesini ve kendilerine daha fazla ayrıcalık sağlanmasını talep ediyorlar. Taleplerini Mersin Serbest Bölge Özel Eki adlı dergide yayınlayan Serbest Bölge Müdürü Erol Taşyürek, MESBAŞ Genel Müdürü Edvar Mum ve Dış Ticaret Müsteşarlığı Serbest Bölgeler Genel Müdürü Kürşad Tüzmen'in istekleri şöyle:

Mevcut serbest bölgelerin arazilerinin genişletilmesi.

Serbest bölgede "off-shore bankacılık" işlemlerine izin verilmesi.

Elektrik enerjisinin bölgeye en ucuz fiyattan satılması.

Mal giriş ve çıkışlarından alınan binde beş fon uygulamasının, bölgeye gelen AB menşeili mallardan alınmaması.

Serbest bölgedeki kullanıcıların da serbest dolaşım için gerekli kota tahsislerinden yararlandırılması ve ilgli rejimleri de tatbik edebilmelerine imkan verilmesi.

Kullanıcıların serbest bölge tesis ve geliştirme fonlarını bölgede faaliyet gösteren bankalarını tamamından tahsiline olanak sağlanması.

MESBAŞ'taki kamu hisselerinin bölgedeki şirketlere satılması için gerekli kolaylığın sağlanması.

Serbest bölgelerin mal transferinin kolaylaştırılması, mevcut ruhsat ile mal akımı ve ticaretinin sağlanması.

Serbest bölgelere tüm gümrük noktalarından veya serbest bölgeden tüm noktalarına yapılan sevkiyatlarda UN global teminatların ile yetinilmesi, gerekirse kullanıcının bölgedeki yatırımları dikkate alınarak Serbest Bölge Müdürlüğü'nce verilecek teminat yazısının gümrük idaresince kabul edilmesi.

Serbest bölgeler arasında olabilecek mal transferlerinden fon tahsil edilmemesi ve mevcut ruhsat ile mal akışı ve ticaretinin sağlanması.

Tüm idari birimlerin ve çalışan personelerin mesai saatleri harici çalışma koşullarının birliğinin sağlanması.

ÖNCEKİ HABER

Dünya alay ediyor

SONRAKİ HABER

Üç banka daha talana açılıyor