Önce gözdağı, sonra anlaşma

Önce gözdağı, sonra anlaşma
İsrail eski başbakanı Şimon Perez ile Filistin lideri Yaser Arafat, işgal altındaki topraklarda 5 haftadır süren "şiddet"in sona erdirilmesi üzerinde anlaşmaya vardılar. Anlaşmanın yapılmasından önce bölgede bugüne dek görülen en şiddetli İsrail saldırılarının yaşanması, İsrail'in Filistin'e gözdağı verdikten sonra masaya oturmaya zorladığı yorumlarına yol açıyor.
'Şiddet' ve 'tahrikler'
İsrail Başbakanlığı'ndan yapılan açıklamaya göre, İsrail ve Filistin Özerk Yönetimi (FÖY), ABD inisiyatifiyle Mısır'ın Şarm el-Şeyh kentinde varılan uzlaşmanın hayata geçirilmesinde anlaştılar. Önceki akşam varılan anlaşmaya göre, bölgedeki "şiddet" ve "tahrikler"in sona erdirilmesi için gerekenler yapılacak. Ayrıca, İsrail'in "güvenliğinin sağlanması" adına, FÖY tarafından çeşitli önlemler alınacak. Bu önlemler kapsamında ilk adımın, İsrail'e taviz vermeye karşı olan Filistinli grupların susturulması olacağı tahmin ediliyor.
'Barışçıl mücadele' çağrısı
Filistin yönetimi, anlaşmanın ilk işareti olarak, halktan, "bağımsız devlet kurmak için İsrail'e karşı verilen mücadelede sadece barışçıl yöntemleri kullanmalarını" istedi. FÖY'ün Enformasyon Bakanlığı tarafından yapılan yazılı açıklamada, barışçıl mücadelenin, Filistinlilerin ulusal ve yasal haklarının elde edilmesi yönünde sürdürülmesi istendi.
Komisyona ne oldu?
Varılan anlaşmayla ilgili yapılan açıklamalarda, İsrail katliamlarına yönelik bir soruşturma komisyonu ile ilgili bilgi olmaması, Yaser Arafat'ın, bu hayati talepten de vazgeçtiği kuşkusunu doğuruyor.
Perez-Arafat anlaşması ile ilgili resmi açıklamada, "İsrail ve Filistin Yönetimi arasında,Şarm El Şeyh'te varılan karşılıklı anlayış temelinde, güvenlik işbirliğinin sağlanması, şiddet ve kışkırtmanın durdurulması için bir dizi adımlar atılması konusunda uzlaşmaya varılmıştır" denildi.
Anlaşmanın ardından İsrail, dün işgal altındaki topraklarda bulunan bazı tank ve ağır zırhlı araçlarını geri çekmeye başladı. Ancak İsrail askerlerinin gerçek mermiler kullandığı saldırılar, yer yer devam etti.
Karni'den tanklar çekildi
Önceki günlerde kanlı çatışmalara sahne olan İsrail toprakları ile Gazze Şeridi arasındaki geçiş noktası Karni'den İsrail tankları çekildi. İsrail ordusunun sözcüsü Tuğgeneral Ron Kitrey, bölgedeki askeri birliklere ateş açmamaları emrinin de verildiğini söyledi.
İsrail ordusu, Batı Şeria ve Gazze'yi kuşatan ve önceki gün şehirlere ölüm yağdıran tanklarını geri çekeceğini ve Filistin kentlerindeki ablukayı kaldıracağını açıkladı. Ordu Sözcüsü Tuğgeneral Kitrey, "Gerekli emirler verildi. Yalnız ateş açılmaması ile ilgili değil aynı zaman da ağır silahların geri çekilmesi ve Filistin kentlerine uygulanan ablukanın kaldırılması yönünde emir verildi" açıklamasını yaptı.
İki Filistinli daha öldü
İsrail askerleri ise, yoğun bir günün ardından dün de saldırılarını sürdürdüler. Batı Şeria'nın Hizma köyünden 17 yaşında bir Filistinli genç, taş atmasının karşılığı olarak, boynundan vurularak öldürüldü. Gazze'de önceki gün yaralanan bir Filistinli genç de hayatını kaybetti.
Gazze'deki görgü tanıkları, Filistin polisinin halkın gösteri yapmasını engellediğini ve "şiddet kullanmadan" müdahale ettiğini kaydettiler. Filistin polisinin bu çabaları sırasında ateş açan İsrail askerleri, 5 kişiyi yaraladılar.
İran yanlısı Hamas örgütü ise, İsrail ile varılan yeni anlaşmaya uymayacağını açıkladı. Hamas sözcüsü Mahmud El Zahhar, "İntifada'nın durdurulmasını kabul etmiyoruz ve ayaklanmanın devam etmesi için eylemlerimizi artıracağız" dedi.
Amerikan planı
İsrail katliamlarının başından beri, diplomatik alanda verdiği haberlerle dikkat çeken Yedihot Ahronot gazetesi, önceki günkü sayısında bir "Amerikan Planı"nı duyurdu. Habere göre ABD Başkanı Bill Clinton, iki lider ile Washington'da önce ayrı ayrı biraraya gelmeyi ardından yeni bir zirve düzenlemeyi tasarlıyor.
İsrail televizyonu da, Barak ve Arafat'ın Washington'da 7 Kasım'daki seçimlerden sonra Clinton ile ayrı ayrı görüşeceklerini doğruladı.
Habere göre, önceki gün Washington'daki temaslarına başlayan İsrail Dışişleri Bakanı Vekili Şlomo Ben Ami ve Washington'a gidecek olan Filistinli heyet başkanı Saib Erekat da bu görüşmeler için zemin hazırlayacaklar. Olağanüstü bir gelişme olmadığı takdirde Arafat'ın bu hafta sonunda Washington'a gideceği, Barak'ın ise 10 Kasım'da, Yahudi Kongresi'ne katıldıktan sonra Washington'a geçeceği bildiriliyor.