Çeyrek asırlık bir müzik serüveni

Çeyrek asırlık bir müzik serüveni
Sinan Gündoğar
Bir sanatçıyı ortaya koyduğu besteler ya da yorumladığı geleneksel ezgileriyle değerlendirmek mümkündür. Ancak kimi zaman da, onu, albümlerindeki düzenlemelerle ele almak gerekiyor. Çünkü, albümün düzenlemelerindeki farklılık, çoğunlukla müzisyenin kendisinden çok, birlikte çalıştığı aranjörlerle ilgilidir.
Aranjörler söz konusu olduğunda, kaçınılmaz bir tartışma vardır. O da, aranjörlerin kendi kafalarındaki müzikal formu, birbirinden farklı sanatçılara uyarlamasının mı, yoksa, sanatçının ürünlerinden yola çıkılarak yeni şekillerin zorlanmasının mı tercih edileceğidir.
İlk bakışta ikincisinin doğru olduğu hemen fark edilecektir. Ancak bu doğrunun yaşama geçirilmesi pek kolay olmasa gerek. Çünkü birçok örnek, bize birinci yöntemin uygulandığını göstermektedir. Örneğin kimi "özgün müzik" üretimlerinde bulunan sanatçılarla kimi arabeskçilerin düzenlemelerini yapan bir sanatçı, her iki kesim için de, birbirini andıran bir tarzı seçebilmektedir.
Şivan ve Kardeş Türküler
Benzer bir uygulama Şivan Perwer'in son albümü için de geçerli. Birçok olumlu noktayı bünyesinde barındıran "Roj û Heyv" adlı Şivan Perwer'in son albümünün düzenlemeleri "Kardeş Türküler" tarafından yapıldı. Albüm birçok yönüyle Kardeş Türküler'in saundundan izler taşıyor. En belirleyici iki özellikleri olan vurmalı çalgılar ile, "vokaller"in de ritim amaçlı kullanılışı, Şivan'ın da albümünde hemen dikkati çeken yönler olarak karşımıza çıkıyor.
Şivan Perwer'in Kardeş Türküler'le birlikte çalışması düşüncesi, birçok insanda, "muhteşem" bir sentezin ortaya çıkacağı düşüncesi doğurmuştur. Çünkü bir tarafta, gerçekten sağlam bir grup mantığıyla, yeni bir form oluşturan Kardeş Türküler bulunmakta, diğer tarafta, etkileyici yorumu ve geniş sesiyle, Kürt müziği dendiğinde ilk akla gelen isimlerden biri olan Şivan Perwer bulunmakta. Birçok dinleyicinin beğenisini kolaylıkla kazanabilecek bu albümde, kimi aksaklıklara da değinmek gerekiyor. Aslında sözünü edeceğimiz olgular, aksaklıktan çok, farklı yönelimler olarak değerlendirilebilir. Kardeş Türküler'in kimi yerlerde, Şivan Perwer'in güçlü sesini geri plana atmış olması, onun sesinin dizginlenmesi hissini uyandırıyor. Bu da, vurmalılarla sağlanan ve bir bütünlüğe hizmet eden "ayrıntılı enstrüman kullanımı" içerisinde, Şivan'ın yorumunun tam anlamıyla dinleyiciye ulaşmamasına yol açıyor. Üstelik, grubun, enstrümanlar dışında, bir de vokalleriyle katkıda bulunmaları, bazı yerlerde albümün, Şivan'dan çok gruba aitmiş gibi hava oluşmasına yol açıyor..
Albümdeki repertuvar
Albümde geleneksel Kürt ezgileri kullanılmış. Ancak bilinen parçalardan çok, daha az yorumlanmış olan ve içerik yönünden geniş bir yelpazeyi yansıtacak ürünlerle oluşturulmuş albümün repertuvarı. Göçebe kıza duyulan aşktan, cenk havasına, çalışma yaşamını yansıtan iş türkülerine kadar, farklı konuları işliyor, albümdeki eserler. Albümde, "Mirkut", "Miro", "Koçerê" ve "Dilbera min" adlı eserler, melodik yapıları, düzenlemeleri ve yorumlarıyla, albümde hemen öne çıkıyor.
Şivan Perwer, geleneksel Kürt ezgilerinden bazılarının aralarına, yeni bölümler de yazarak, eserlere farklı boyutlar kazandırmış. Bunun en iyi örneğini, "Ez Xelefim" adlı cenk havasında (şer) görmek mümkün.
Yıllar boyunca, benzer niteliklere sahip iki ayrı Kürt beyinin birbiriyle savaşını anlatan bu ezgi, ilk kez, tiyatral bir hava yaratan konuşma bölümleriyle, "yanlış bir yönelim" olarak değerlendirilmiş, böylelikle, geleneksel bir ezgiye "eleştirel" bir niteliğin katılması sağlanmış.
Şivan Perwer'i sadece bir albümle yansıtmak ona haksızlık olacaktır. Çünkü tüm dünyada, Kürt müziğinin duyulmasında gerçekten büyük bir etkisi olan bir sanatçıdır Şivan Perwer. O yüzden de, Şivan'ın hem içerik hem de düzenlemeler açısından geçirdiği evrelere bakmak, onun geldiği noktayı kavramak açısından yararlı olacaktır.