İsrail'le sarmaş dolaş

İsrail'le sarmaş dolaş
Türkiye ile İsrail arasındaki bölgesel ittifak, ticari ilişkilerle daha da pekiştiriliyor. Filistin'e yönelik askeri saldırılarını her geçen gün artıran İsrail, bu ittifak çerçevesinde, Türkiye'de bir serbest ticaret bölgesi kurmayı amaçlıyor. GAP'ı da kapsayan ticaret bölgesi İsrail açısından hayati bir öneme sahip. Özellikle tarımsal üretimi çok düşük olan İsrail, GAP'ta ciddi bir ağırlığa sahip olmak istiyor. Hükümet ve sermaye kesimleri de bu ittifaka büyük önem veriyorlar.
Ortadoğu'da terör estiren ve bir zamanlar Türkiye'nin de "terörist ve işgalci devlet" olarak ilan ettiği İsrail ile olan ilişkiler, askeri ticari alanda bütün hızıyla sürüyor. Her gün onlarca Filistinli'yi katleden İsrail hükümetini kınayan bir açıklama dahi yapmayan hükümet, topraklarının darlığı ve verimsizliği nedeniyle ticari ilişkileri oldukça zayıf olan İsrail'e özel stötülü bir serbest bölge kurma hakkı tanıdı. Bu anlaşma gereğince İsrailli bürokratlar, serbest ticaret bölgesinin kurulacağı Adana'da ve GAP'ta faaliyetlerini hızlandırdı.
İsrail heyeti bölgeyi geziyor
Bu faaliyetler kapsamında hafta başında Adana Ticaret Odası (ATO), Adana Sanayi Odası (ASO), Adana Ticaret Borsası (ATB), İsrail'in İstanbul Başkonsolosluğu ile Cine Tarım Sanayi ve Ticaret AŞ tarfından "Çukurova Bölgesinde Tarımsal İşbirliği Fırsatları Programı" toplantıları tamamlandı. Toplantıya katılan Türkiyeli sermaye kesimleri de İsrail ile olan ilişkilerin geliştirilmesine vurgu yapıyorlar. ATO Başkanı Fethi Kamışlı, Türk-İsrail ticari ilişkilerindeki gelişmelerin memnuniyet verici olduğunu söylerken, bu ilişkilerin daha da geliştirilmesi gerektiğini savundu.
Kamışlı, Türkiye'nin İsrail'e ihracatının 355 milyon dolar, ithalatının ise 287 milyon dolar seviyesine yükseldiğini belirterek, "İsrail topraklarının yüzde 50'ye yakını çöl olmasına ve doğal kaynaklarının kıtlığına rağmen itici güç ve araştırma-geliştirmeye verilen önem nedeniyle tarımsal ürünlerde dünyanın en gözde ülkelerindendir. Çukurova bölgesinin ticaretinde de İsrail'e yapılan ihracat önemli bir yer tutmaktadır. Bu ihracatı geliştirmek, işbirliğini arttırmak için Çukurova'da her türlü fırsat mevcuttur" dedi.
Tarıma özel önem
İsrail Ticaret Ataşesi Avichal Levit ise iki ülke arasındaki ticari ilişkilerin son yıllarda artığına dikkat çekerek, tarım sektörünün iki ülke arasındaki işbirliği olanağını artırdığına dikkati çekti. Levit, "Ülkelerimiz arasındaki mesafe iki saattir. Gerektiğinde mallar 48 saat içinde alıcısına teslim edilebilmektedir. Ayrıca iki ülke arasındaki serbest ticaret anlaşması da ilişkilerin gelişmesinde önemli rol oynamaktadır. Bu durumu değerlendirmeliyiz" diye konuştu.
İsrail topraklarının çok azının tarıma elverişli olmasından dolayı Türkiye'ye yöneldiklerini belirten İsrail İhracat Enstitüsü Uluslararası Projeler ve Tarım Teknolojisi Pazarlama Bölümü Müdürü İzak Kiriati de, İsrail teknolojisi ile Çukurova'daki tarıma elverişli toprağın birleştirilmesi gerektiğini savundu.
Toplantıların ardından Adana'da birçok bölgeyi dolaşan İsrail heyeti, önceki gün de GAP bölgesine geçti. İsrail heyetinin asıl ilgisini de GAP çekiyor. Daha proje döneminde ABD ve İsrail'in GAP'a yönelik yatırım planları oluşturulmaya başlanmıştı bile. Şimdi bu ülkeler bölgeden "toprak parsellemeye" geliyorlar.
İttifakın mimarı ABD
Bugünlerde ticari ilişkiler yoluyla geliştirilen Türkiye-İsrail ittifakının baş mimarı ise ABD. Nitekim İsrail'le, Filistinliler'in katledildiği şu günlerde ticari ilişkilerin yeniden gündeme gelmesinin altında, Başbakan Bülent Ecevit'in ABD ziyareti sırasında imzaladığı anlaşmaların payı büyük. ABD, Ortadoğu'nun iki önemli gücünü içine alan bir ticaret alanı yaratmaya çalışıyor. Bunun en açık ifadesi de Clinton'ın bizzat kendisinin açıkladığı "ticaret misyonu." Türkiye-İsrail yakınlaşması da bu çerçevede anlam kazanıyor.
ABD-Türkiye ve İsrail arasındaki anlaşmaya göre, yoğunluklu olarak Adana bölgesini ve GAP'ı da içine alan "serbest ticaret bölgesi", petrol boru hatlarından tarıma, enerji santrallerinden mal ve hizmet ticaretine kadar geniş bir yelpazeyi kapsıyor. Üstelik bu bölgenin ayrıcalıklı ülkesi de İsrail. Çünkü İsrail kendi topraklarının uygunsuzluğu nedeniyle bütün ekonomik aktivitelerini serbest ticaret bölgesine kaydırıyor. Bu da İsrail'in jeopolitik konumu nedeniyle dünya ekonomisinde yer edinmesinin önündeki engelleri büyük oranda kaldıracak. Ve İsrail'in bu atağında Türkiye "kaldıraç" görevi üstleniyor.