Yine İsrail'in dediği oldu

Yine İsrail'in dediği oldu
ABD ve İsrail yönetimleri Mısır'da Filistin lideri Yaser Arafat'a bir kez daha isteklerini kabul ettirdiler. Filistin Özerk Yönetimi'nin denetimindeki topraklarda bulunan İsrail askerlerinin zirve süresince dahi devam ettirdikleri görmezden gelen Arafat ve beraberindeki heyet, katliamları soruşturacak komisyonunun başında ABD'nin bulunmasını kabul etti. Tarafların kendi halklarına "sükunet" çağrısında bulunmaları da kararlaştırıldı. Ancak bir kişinin daha öldürüldüğü Filistin'de halkın Amerikan barışına ikna olması zor görünüyor. Nitekim, dün de Filistin'in birçok şehrinde sokaklara dökülen halk, İsrail'e, ABD'ye ve Arafat uzlaşmacılığına en iyi yanıtı verdi. Önceki gün öldürülen bir Filistin polisi ve 14 yaşındaki bir çocuğun cenaze törenlerinde, Arafat geri çağrıldı, Şarm El-Şery zirvesine de lanet okundu.
Gergin başlamıştı
Zirvenin ilk gününde ve dün sabah, Filistin yönetimi sert bir tutum takındı. Bunun nedeni büyük oranda Filistin halkının ve katliamların yarattığı baskı idi. Son üç haftadır yürütülen İsrail katliamlarının soruşturulması için uluslararası bir komisyon kurulmasını isteyen Filistin heyetinden bir yetkili, önceki akşam tarafların, taslak bildirgede yer alan hiçbir maddede anlaşamadığını açıkladı. Bir İsrailli kaynak ise, Filistinlilerin, sonuç bildirgesinde "Batı Şeria ve Gazze'deki şiddet olaylarına, İsrail muhalefet lideri Ariel Şaron'un Haremüşşerif'i ziyaretinin yol açtığı" ifadesinin yer almasını istediklerini ifade etti. Aynı kaynak, yetkililerin görüşmesinin "ağız dalaşına" döndüğünü ve İsrailli yetkililerin, şiddeti Şaron'un ziyaretinin başlatmadığını, bunun Arafat'ın kararı olduğunu iddia ettiklerini kaydetti.
ABD Başkanı Bill Clinton, ilk günü 17 saat süren görüşme maratonunun ardından 2.5 saat uyuyarak, görüşme masasına dün sabah geri döndü.
Erakat isyan etti
Filistinli görüşmeci Saib Erekat, görüşmelerin dün sabahki kısmında son derece öfkelendi. Erakat, ABD Dışişleri Bakanı Madeleine Albright, İsrail Dışişleri Bakanı Vekili Şolomo Ben-Ami ve AB'nin Ortadoğu temsilcisi Terje Roed-Larsen'e, "Katiller" diye bağırdı. Erekat, "Siz tüm Filistin halkını rehin aldınız. Bu kabul edilemez" dedi.
Ancak öğleden sonra Filistin'in tutumunun tamamen değiştiği gözlendi. Basına açıklama yapan evsahibi Mısır'ın Devlet Başkanı Hüsnü Mübarek, "uzlaşmayı mümkün kılan" ABD'ye teşekkürlerini sundu. Ardından konuşan ABD Başkanı ise "tarafların şiddeti sona erdirmek için derhal kesin önlemler alınması konusunda anlaştıklarını" ilan etti. Clinton, ABD'nin, Ortadoğu barış görüşmelerinin 2 hafta içinde yeniden başlatılması için taraflarla görüşeceğini de söyledi.
İsaril ayrıca Filistin'deki askerlerini geri çekmeyi kabul etti. Ancak İsrail ordusunun kağıt üzerinde verilen bu vaati tutmamak amacıyla çeşitli bahanelere başvuracağı belirtiliyor.
'İsrail ne yapacağını bilir'
Nitekim İsrail lideri Ehud Barak, düzenlediği basın toplantısında, şiddete son verilmesi konusunda anlaşmaya varılmasına rağmen, acil ulusal uzlaşma hükümeti kurma konusunun halen gündemde olduğunu belirtti. Barak, şiddetin sona ermemesi halinde ise İsrail'in "ne yapacağını bildiğini" söyledi. Acil uzlaşma hükümetine, katliamlar öncesinde Doğu Kudüs'e provokatif bir ziyaret düzenleyen Likud Partili Ariel Şaron'un da dahil edilmesi planlanıyor. İsrail, ayrıca önceki gün serbest bırakılan Hamas ve İslami Cihad militanlarının Filistin tarafından yeniden tutuklanmasını da kabul etti.
Filistin halkının umutların diplomasi labirentlerine hapseden Yaser Arafat, böylelikle bir ay içerisinde iki büyük uzlaşmacılık örneği sergilemiş oldu. Daha önce 13 Eylül'ü bağımsız Filistin devletinin doğuş tarihi olarak duyuran Arafat,. daha sonra "barış süreci"ni gerekçe göstererek bundan vazgeçmişti. İsrail'in bu "mütevaziliğe" yanıtı ise 200 kadar Filistinli genci başından ve kalbinden vurarak öldürmek oldu.
Bir kişi daha katledildi
Filistin'de ise İsrail askerlerinin saldırıları ve halkın buna karşı direnişi, dün de sürdü. Batı Şeria'nın kuzeyindeki Nablus kentinde, bir Filistinli daha öldürüldü. Nablus yakınlarındaki Beyt Furik köyü sakinleri, 28 yaşındaki Farid Musa Nassasreh'in zeytin toplarken Yahudi yerleşimciler tarafından öldürüldüğünü söylediler. Nassasreh karnından vuruldu.
Çatışmalar sürdü
Gazze Şeridi'nde, dün sabah Filistinli işçilerle İsrail askerleri arasında çatışma çıktı. Erez sınır kapısından geçmek isteyen 1500 kadar Filistinli işçi askerlerce durduruldu. Gazze'nin sanayi bölgesine çalışmaya gitmelerine izin verilmeyen işçiler, göz yaşartıcı gaz ve gerçek mermi kullanan askerlere taşlarla karşı koydular. Sırt ve baldırından yaralanan bir Filistinlinin durumunun ağır olduğu hastane kaynaklarınca bildirildi.
Dün Filistin'de yine cenaze törenleri vardı. Önceki gün öldürülen bir Filistin polisi ve 14 yaşındaki bir çocuğun cesetleri toprağa verildi. 14 yaşındaki çocuğun Beytüllühim'deki cenaze törenine binlerce kişi katıldı.
İsrail ordusu, önceki gün de Gazze Şeridi'yle Mısır arasındaki geçiş noktası Refah'ı tamamen işgal etti. Filistin güvenlik yetkilileri, İsrail askerlerinin Refah'ı kapalı askeri bölge haline getirdiğini duyurdular. Yetkililer, askerlerin tüm Filistinli görevlileri de görev yerlerinden uzaklaştırdığını belirtti.
"Tanzim silahsızlanmayacak"
Bu arada, Filistin'in Gazze bölgesi güvenlik sorumlusu Muhammed Dahlan, "İsrail askerlerinin silahlı baskısı sürdüğü sürece isyanın da süreceğini" söyledi. Dahlan, Filistin'in Sesi radyosuna verdiği demeçte, El Fetih'in gençlik örgütü "Tanzim" grubunun, şu anda silahsızlandırılmayacağını bildirdi. Dahlan, "Tanzim, ancak Batı Şeria ve Gazze Şeridi'ndeki Yahudi yerleşimciler silahsızlandırıldığında silahsızlandırılacaktır" dedi.
İsrail'in, zirvedeki şartlarından biri de Tanzim'in silahsızlandırılması idi.
İran yanlısı Hamas örgütünün lideri Ahmed Yasin de Filistin halkının İsrail`e karşı savaşmaktan başka çaresinin olmadığını söyledi. Şarm El Şeyh zirvesi için "Sahtekarlık, sonunu beklemeye gerek yok" diyen Yasin, Filistin lideri Yaser Arafat`ın görüşmelerinin "yararsız" olduğunu söyledi.
İnsan Hakları komisyonu toplandı
Öte yandan, BM İnsan Hakları Komisyonu, Cenevre'de özel oturumla toplanarak Ortadoğu'daki şiddet olaylarını görüşmeye başladı. Arap Birliği ve İslam Konferansı Örgütü (İKÖ) üyelerinin çağrısı üzerine toplanan komisyonun çalışmalarına 53 üye devletin temsilcileri katıldı. BM İnsan Hakları Komisyonu, tarihinde beşince kez olağanüstü toplanmış oldu.