07 Ağustos 2000 21:00

Hamaney'in oyunu sonuç verdi

İran'da meclise gönderdiği bir mektupla antidemokratik basın yasasının değişmesini engelleyen dini lider Ayetullah Hamaney'in istediği oldu.

Paylaş
Hamaney'in oyunu sonuç verdi
İran'da dini lider Ayetullah Ali Hamaney yanlısı mollalar, Basın Yasasını Düzeltme Tasarısı ile ilgili olarak Meclis'te çıkan olaylar nedeniyle Meclis ve hükümeti protesto ettiler. Cumhurbaşkanı Muhammed Hatemi yanlısı reformcu politikacı Said Haccariyan, tasarının bugün tekrar gündeme alınmasının beklendiğini söyledi. Basın yasasında iyileştirilmeler yapılmasını öngören tasarı, önceki gün Hamaney tarafından engellenmişti. Son aylarda artan basın kuruluşları üzerindeki baskılar, Hamaney ve Hatemi yanlıları arasındaki gerilimin kırılma noktasını oluşturuyor.
Gerici protesto
Resmi ajans İRNA'nın haberine göre, önceki akşam Meclis önünde toplanan yaklaşık 50 kişilik bir grup, 'reformcu' milletvekillerini, hükümeti ve Kültür Bakanlığı'nı protesto etti. Protesto sırasında konuşan bir din adamı ise Meclis'te ele alınmayı bekleyen bazı yasa tasarılarını eleştirerek, "Uyduyu serbest bırakmak ve basına daha fazla özgürlük vermek istiyorlar" dedi. Protestocular, akşam namazı kıldıktan sonra dağılırken, protestoyu izleyen İRNA muhabirinin 1 saat kadar tutuklandığı bildirildi. Hamaney yanlılarının maşası konumundaki Tahran Üniversiteleri Öğrenci Besic'i de bir bildiri yayınlayarak, yetkililerin, dini liderin emrini protesto eden milletvekillerini Meclis'ten atmalarını istedi. Bildiride, "Eğer yetkililer bunu yapmazlarsa, dindar öğrencilerin ve halkın bu işi yapmalarına zemin sağlamış olacaklardır" denildi. Başkent Tahran yakınlarındaki bir Besic kampına katılan yüzlerce öğrenci Hamaney'in Meclis'e tasarıyı görüşmeme emri vermesini desteklemek amacıyla gösteri yaptı. Gösteride, Hamaney'in emrine karşı bazı milletvekillerinin "saygısız konuşmalarını" kınayan ve dini lidere bağlı olduklarını ilan eden öğrenciler, "Amerikan reformlarına ölüm" diye slogan attı. Hamaney'in önceki günkü emri, milletvekilleri arasında kavgaya yol açmıştı.
'Bugün görüşülebilir'
Öte yandan Hatemi'nin İslami İran Katılım Partisi Merkez Kurul Üyesi Said Haccariyan, tasarının bugün tekrar Meclis'te ele alınmasının beklendiğini söyledi. Hayat-ı Nov (Yeni Hayat) gazetesinin haberine göre, Haccariyan, dün Hemşireler Günü kutlaması için gittiği Tahran'daki Sina Hastanesi'nde gazetecilere yaptığı açıklamada, tasarının tekrar Meclis'te ele alınması gerektiğini belirterek, ''Sonucun ne olacağını görmek için salı gününe kadar beklemeliyiz" diye konuştu. Haccariyen, bu yıl başında silahlı saldırıya uğramış, uzun süren bir operasyonunun sonunda hayata dönmüştü.
Bazı milletvekilleri ise Meclis Başkanı Mehdi Kerrubi'ye hitaben yazdıkları bir mektupla, 4 muhafazakâr milletvekilinin Abadan Milletvekili Muhammed Reşidiyan karşısındaki tutumunu protesto ettiler. Ahvaz Milletvekili Muhammed Kiyanuşrad, Hayat-ı Nov'a yaptığı açıklamada, Hamaney'in emrine Meclis Başkanı Kerrubi'nin Meclise danışmadan uymasını eleştiren Reşidiyan'a saldıran milletvekillerinin davranışlarının tamamen ahlak dışı olduğunu söyledi ve ''Bu davranış biçimlerinin önlenmesini istiyoruz'' dedi.
Hamaney'i aklama çabası
Meclis İdare heyeti Üyesi Ali Şakurirad, tasarının gündemden çıkarılmasının Meclis Başkanı Kerrubi'nin kişisel kararı olduğunu savundu. "Çünkü dini liderin mektubunda tasarıyı gündemden çıkarın diye bir şey yoktu. Sadece bir görüştü" diye konuşan Şakurirad, "Mektubun okunması ve ondan sonra Meclis'in tasarının gündemden çıkarılıp çıkarılmaması konusunda oylama yapması gerekirdi" dedi.
Şakurirad, milletvekillerinin Hamaney ile görüşmek için randevu istediklerini de söyledi. Ancak, Bazı milletvekilleri ve yazarlar, Hamaney'in mektubunun bir "dini hüküm" olduğunu ve kesinlikle uyulması gerektiğini savunarak, 1985'te zamanın Başbakanı Mir Hüseyin Musevi hakkında gensoru görüşmeleri sırasında Humeyni'nin Meclise gönderdiği yazıyı örnek gösteriyorlar.
Boşluk var
Meclis Başkan Yardımcısı Muhammed Rıza Hatemi ise bu durumlarda ne yapılacağı konusunda meclis iç tüzüğünde boşluk olduğunu, bunun giderilmesi gerektiğini kaydetti. Hatemi, meclisin ilk idare heyeti toplantısında bu konuda karar alınacağını ve bir iki gün içinde idare heyetinin olağanüstü olarak toplanacağını belirtti.
Hamaney cephesinin birçok gazeteyi kapatmasına olanak tanıyan yasa, geçtiğimiz yıl yapılan seçimler öncesinde meclisten apar topar geçirilmişti. Bugün Hatemi yanlılarının çoğunlukta olduğu yeni meclisin önemli bir kısmı, yasanın değiştirilmesini istiyor. Hamaney yanlıları, muhalif sesleri 'ABD ve Batı yanlılığı' ile suçluyorlar.
ÖNCEKİ HABER

Sincan'da çöp kavgası

SONRAKİ HABER

Tütün tekellerine karşı

Sefer Selvi Karikatürleri
Evrensel Gazetesi Birinci Sayfa
Evrensel Ege Sayfaları
EVRENSEL EGE

Ege'den daha fazla haber, röportaj, mektup, analiz ve köşe yazısı...