06 Ağustos 2000 21:00

TEDAŞ özelleştirme yüzünden zarar etti

TEDAŞ ve TEAŞ'ın borçlarının kapatılması gerekçesiyle "tasarruf genelgesi" yayınlayan hükümet yine yalan söylüyor. Elektriğin "para musluğu" dağıtım hatları özelleştirildiği için kurumlar gelir kaynaklarını kaybettiler.

Paylaş

TEDAŞ özelleştirme yüzünden zarar etti
Hükümetin "elektrik tasarruf genelgesi"nin nedeni olarak TEDAŞ'ın borçları gösteriliyor. Kurumun devlet kurumlarından ve şahıslardan toplayamadığı elektrik borçları nedeniyle zarara girdiğini savunan hükümet, bu nedenle genelgeyi yayınladıklarını iddia ediyor. Ancak TEDAŞ'ın borcu tammen özelleştirme yüzünden oldu. Elektrik sektörünün "para musluğu" olan dağıtım hatları özelleştirildiği için TEDAŞ büyük zarara uğradı. Ayrıca Yap-İşlet-Devret (YİD) yöntemiyle özel şirketlere yaptırılan elektrik santralleri de TEDAŞ'ın zararını artırdı. Çünkü TEDAŞ, bu santrallerde üretilen bütün enerjiyi almakla yükümlü tutuldu. Üstelik özel şirketler TEDAŞ'a oldukça fahiş fiyattan elektrik satıyorlar.
Her ay yüzde 2.1, 150 kilowat saati geçtiğinde yüzde 50 zam ve 500 bin lira ile 5 milyon lira arasında sabit ücret uygulamasını getiren ve elektrikte üçlü zam dalgası yaratan hükümet genelgesinin gerekçesi olarak Türkiye Elektrik Dağıtım AŞ (TEDAŞ)'nin finansman ihtiyacı gösteriliyor. TEDAŞ'ın alacaklarının toplam 200 trilyon lirasının kamu kurum ve kuruluşlarından, 55 trilyon lirasının da ertelenen sulama alacaklarından olmak üzere 426 trilyon lirayı bulduğu açıklandı.
Ayrıca Türkiye Elektrik Üretim-İletim AŞ (TEAŞ)'nin de TEDAŞ'tan alacağının 370 trilyon liraya ulaşması ve artan elektrik maliyetlerine karşın ekonomik program nedeniyle bunu fiyatlara yansıtamaması da kurumun mali yapısını bozduğu iddia ediliyor. TEAŞ'ın finansman açığının ise bu yıl 1 milyar doları bulması bekleniyor.
Dağıtım ihaleleri kaynağı kesti
Oysa TEDAŞ'ın borç sarmalına sürüklenmesinin en önemli nedenini, kurumun önemli bir gelir kaynağı olan elektrik dağıtım hatlarının özelleştirilmesi ve YİD modeli ile yaptırılan özel santrallerden fahiş fiyata elektrik alınması oluşturuyor. Üstelik dağıtım ihalelerini alan şirketler halka pahalıya sattıkları enerjiye karşılık hiçbir şekilde TEDAŞ'a olan borçlarını da ödemiyorlar.
AKTAŞ'ın yaptığı yolsuzluklarla TEDAŞ'ın nasıl soyulduğu ortaya çıkmıştı. TEDAŞ'ın AKTAŞ'tan alacağının 23 trilyona ulaştığı belirtiliyor. Aynı soygun Çukurova'da Uzanlar'a ait ÇEAŞ'ta da olmuştu. Bütün bunlar bizzat TEDAŞ müfettişlerinin raporlarıyla belgelenmiş ancak yolsuzlukların üzerine hükümet, "özelleştirme zarar görmesin" diyerek gitmemişti.
TEDAŞ'ın zarara sokan bir diğer özelleştirme modeli de YİD. TEDAŞ özel şirketler ile yaptığı anlaşmalarda üretilen bütün elektriği alma garantisi veriyor. Ancak Dünya Bankası bile YİD modeli santrallerde üretilen elektriğin aşırı pahalı olduğunu söylüyor. Nitekim YİD yöntemiyle yaptırılan ve geçtiğimiz yıl ortalarında hizmete giren santrallerin geri ödemelerinin ilk 5 yılda olması nedeniyle, TEDAŞ'ın elektrik maliyetinin 3.5 cent'ten 4.5 cent'e yükseldiği belirtiliyor. Ayrıca özel şirketler TEDAŞ'a 7 cent'e kadar elektrik satıyorlar.

ÖNCEKİ HABER

85 bin emekçi iş bıraktı

SONRAKİ HABER

EMEP'ten hükümete karşı eylem