Kararnameler rant kokuyor

Kararnameler rant kokuyor
Muzaffer Özkurt
17 Ağustos ve 12 Kasım 1999 depremlerinin hemen ardından neredeyse doğa olaylarını felakete döndürmek için her hafta Kanun Hükmünde Kararname (KHK)'ler yayınlayan Bakanlar Kurulu, Yapı Denetimine ilişkin çıkarttığı KHK'lerle yeni rant ve sömürü ortamları yaratıyor. Özellikle bu KHK'lerde yer alan uzman mühendis ve mimarlık belgesinin alınması; üniversitelerden yeni mezun olan mühendis ve mimarları 5 yıl sömürüye tabi tutuyor.
Konu ile ilgili olarak görüştüğümüz TMMOB Yönetim Kurulu Üyesi Celal Beşiktepe, KHK'leri çıkartan Bakanlar Kurulu'nun felaket ortamını rant ortamına döndürdüğünü söyledi.
Anayasa'da, TMMOB'u ilgilendiren 135. Madde de, "Kamu niteliğindeki meslek kuruluşları ve üst kuruluşları; belli bir mesleğe mensup olanların müşterek ihtiyaçlarını karşılamak, mesleki faaliyetlerini kolaylaştırmak, mesleğin genel menfaatlere uygun olarak gelişmesini sağlamak, meslek mensuplarının birbirleri ile ve halk ile olan ilişkilerinde dürüstlüğü ve güveni hakim kılmak üzere meslek disiplini ve ahlakını korumak maksadı ile kanunla kurulmuş yargı gözetiminde, gizli oyla seçimlerini yapan kamu tüzel kişileridir" dendiğini belirten Beşiktepe, 10 Nisan 2000 tarihinde yayınlanan 595 Sayılı Yapı Denetimi Hakkındaki KHK'nin devamı olarak, 28 Haziran 2000 tarihinde Resmi Gazetede yayınlanan 601 Sayılı KHK'ye göre 3458 Sayılı Mühendislik ve Mimarlık Hakkında Kanun ile 6235 Sayılı Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği Kanunu'nda değişiklikler yapıldığını ifade etti.
Bakanlar Kurulu padişah gibi
Bu değişiklik ile TMMOB'nin ve meslek odalarının alanlarının gasp edildiğini ifade eden Beşiktepe, "TMMOB'nin kurumsallığı ile ilgili söz konusu yasal düzenlemeler tek başına Bayındırlık ve İskân Bakanlığı'nca hazırlanmakta ve bu bakanlığın isteği üzerine, Bakanlar Kurulu'nca KHK olarak çıkarılmaktadır. Anayasa'nın 135. maddesinde tanımlı haklarıyla TMMOB'nin yetkili olduğu alanda Bakanlar Kurulu padişah gibi fetvalar yayınlıyor" dedi.
Anayasa'nın 135. maddesinde tanımlanan hakların 6235 Sayılı TMMOB Kanunu'nun amaç maddesinde de yer aldığına dikkat çeken Beşiktepe, "Bu amaçlara ulaşmak için gerekli gördügü bütün teşebbüs ve faaliyetlerde bulunmak yetkisi TMMOB'a verilmiştir" diyerek çıkarılan KHK'lerin hepsinin Anayasa'ya aykırı olduğunu vurguladı.
Hükümetin KHK çıkarmak için yetki aldığı 4452 sayılı yasanın temel amacının "Doğal Afetlere Karşı Alınacak Önlemler ve Doğal Afetler Nedeniyle Doğan Zararların Giderilmesi İçin Yapılacak Düzenlemeler" olduğunu hatırlatan Beşiktepe, çıkarılan KHK'lerin yetki yasasındaki amaca hizmet etmediği için hukuk dışı olduğuna, mevcut yasalarla bile çeliştiğine ve yeni felaketlere zemin hazırlayacağına dikkat çekti.
Yeni mezunlar ücretli köle olacak
595 Sayılı Yapı Denetimi Hakkındaki KHK ile 12 yıl ve daha fazla mesleki deneyimi bulunan mühendis ve mimarlara, ilgili meslek odalarınca başvuru tarihinden itibaren bir ay içersinde uzman mühendis ve uzman mimarlık belgesi verileceği, ilgili meslek odalarınca bu süre içinde uzmanlık belgesi verilmediği takdirde, bu belgenin bir defaya mahsus olmak üzere Bayındırlık ve İskân Bakanlığı'nca verileceği hükmü getirilmişti.
Böylesi bir düzenlemenin 6235 Sayılı TMMOB Kanunu'na aykırı olduğunu belirten Beşiktepe "Uzmanlık kavramını 12 yıla indirgeyerek mühendis-mimarlar arasında eşitsizlik yaratan, bilimi ve bilimsel gerçekleri göz ardı eden, evrensel mühendislik-mimarlık değerlerine tamamen aykırı bu yaklaşıma, yasal kılıf uydurmak amacıyla bu kez 6235 Sayılı TMMOB Kanunu ile 3458 Sayılı Mühendislik ve Mimarlık Kanunu'nda değişiklikler yapan 601 sayılı KHK'yi yürürlüğe soktular" dedi.
Bilimsellikten uzak
Beşiktepe sözlerine şöyle devam etti; "Kamusal denetim alanını özelleştiren, denetimi özel ticari şirketlere devrederek yaşadığımız felaketlerden ders almamakta ısrar edenler, 6235 Sayılı TMMOB Kanunu'nu değiştirerek, 12 yıllık mühendis-mimarlara uzmanlık belgesi verilmesini kurumsallaştırmak istiyorlar. Daha önemlisi bundan sonra üniversiteden mezun olacak mühendis ve mimarlar beş yıl bu uzman mühendisler ve uzman mimarlar yanında çalıştığını ispatlayamazsa uzman mühendis olarak çalışamayacak ve böylece ücretli kölelik statüsü gelişecek."
KHK ile 12 yıllık mühendis ve mimara hiçbir bilimsel kıstas olmadan uzman belgesi verileceğine dikkat çeken ve "Bu uzmanların yanında 5 yıl çalışan ne kazanacak? Belki üniversitede edindiği bilgileride unutacak. 12 yıllık mühendisin uzman olduğunu, mesleğindeki gelişmeleri takip ettiğini nereden bileceğiz" diyen Beşiktepe, KHK'lerin bilimsellikten tamamen uzak olduğunu kaydetti.
Eğitim ve sınav da var
Beşiktepe, mühendis ve mimarların TMMOB'ye bağlı odalar tarafından hazırlanan eğitim programına dahil edilmesi şartının getirildiğini söyleyerek bu durumu şöyle açıklıyor: "TMMOB'ye bağlı odalar uzmanlık için başvuran mühendis ve mimarların yani 5 yıl uzman yanında çalışmış kişilere eğitim programı verecek. Bundan sonra sınav var. Burada 'İlgili meslek odası tarafından yazılı sınav yapılır' diyor. Hep oda kelimesi geçiyor ama sınav komisyonuna gelince yine ilgili oda tarafından 7 asil 7 yedek üyeden bir komisyon oluşturulması belirtiliyor. Ancak burada 3 asil ve 3 yedek üye bakanlıktan, 3 asil ve 2 yedek üye YÖK'ten ve 1 asil ve 1 yedek üye de meslek odası tarafından belirleniyor. Yani her yerde oda kelimesi geçiyor, komisyonu YÖK ve bakanlık belirliyor."
YÖK çekip gitsin
"Burada bir soru sormak gerekir. YÖK nerede? Türkiye'deki eğitim sisteminin bilimden, bilimsellikten ve uygulamalı bir alandan uzaklaştığı devlet tarafından da kabul ediliyor ve üniversitelere güvenilemeyeceğine ilişkin mesaj veriliyor. KHK'de açıkca bu dile getiriliyor. Şimdi bu KHK karşısında YÖK suskun. YÖK, üniversitelerin bilgi üretmeyen, toplumsal sorunlardan kopuk bir yapı olduğunu kabul ediyor ki, mezunlarına 5 yıllık staj süresi ve sınav koşulu getirilmesi karşısında sesi çıkmıyor" diyen Beşiktepe, YÖK'ün çekip gitmesi gerektiğini ifade etti. Beşiktepe
"601 sayılı KHK diyorki: YÖK ve ilgili yüksek öğretim kurumları eğitim konusunda yetersizdir. Ben de faturayı gençlere çıkartırım" diye konuştu.
Uzmanlık nasıl verilecek
Beşiktepe uzmanlık belgesinin verilmesi durumunu üç ana başlığa ayırıyor. Birincisi 12 yılını aşmış mühendis ve mimarlar. Beşiktepe bunların hiçbir kural ve bilimsel kriter aranmaksızın uzmanlık belgesi alabildiğine dikkat çekerek, "Bu belgeyi 595 Sayılı Yapı Denetimi Hakkındaki KHK'ye göre TMMOB'ye bağlı odalar verecek. Vermezse, bakanlık TMMOB'nin hak ve yetkilerini çiğneyerek kendisi verecek. 601 sayılı KHK'de de 12 yıl şartı aranmakta" diyor.
İkinci olarak ise 5 yıl deneyimi olan mühendisler. "Bunlar 5 yıl uzman mühendis ve mimar yanında çalışmak zorunda değiller. Ancak iki yil içinde başvurmak zorundalar. Meslek içi eğitime girecek ve sınava tabi tutulucaklar" diyen Beşiktepe, son olarak 5 yıldan az deneyimi olanların ise 5 yıl uzman mühendis ve mimar yanında çalışmak, eğitime tabi tutulmak ve sınava girmek zorunda olduklarını söyledi.
Uzman mühendis ve mimar olabilmek için başvururken, kamu kurum ve kuruluşları ile kamu iktisadi teşebbüslerinde asli ve sürekli görevlerde çalışanların ilgili meslek odasına üye olma şartının aranmayacağının KHK'de hüküm altına alındığını söyleyen Beşiktepe, "Bununla bir yandan kamuda çalışanlar yararına bir ayrıcalık yaratılmakta, bir yandan da örgütlenme özgürlüğümüz önünde engeller oluşturan antidemokratik yapı sürdürülmektedir" dedi.
Uzman olmanın ölçütü
Uzmanlık belgesi verilmesi sırasında ölçüt olarak sadece yüz kızartıcı bir suçtan hüküm giyilmemiş olmanın alındığını belirten Beşiktepe, "Depremlerin yol açtığı yıkımların nedenleri ve sorumluları yine göz ardı ediliyor, bunlar araştırılmıyor. Örneğin Yalova'dan Gölcük'e kadar ki sahil şeridinde yapılan sitelerin enkazları altında binlerce insan yaşamını yitirdi. Yüksel Sitesi'nde çöken 3 blok altında 330 kişi yaşamını yitirdi. Ceylan Sitesi çöktü 98 kişi yaşamini yitirdi. Ceylan İnşaat'a, daha geçenlerde Bolu'da yapılacak kalıcı konutların yapım ihalesi verildi. Bu uygulamaların altına imza atan ya da yapımında rol alan mühendis ve mimarlarla ilgili ne tür bir işlem yapılacak? TMMOB onur kurullarınca verilen veya verilecek meslekten uzaklaştırma ve men cezaları hiç gündeme alınmıyor" diye konuştu.