İzaydaş'taki ölümler 'gaflet' değil cinayet

İzaydaş'taki ölümler 'gaflet' değil cinayet
Sibel Hürtaş
Çevrecilerin ve meslek odalarının eksikliklerini göstererek çalışmasına karşı çıktığı İzaydaş Katı Atık Yakma Tesisi'nde 21 Haziran günü, tıkanan kolektör hatlarını açmak isteyen Mehmet Özgür ve Nihat Durak adlı işçiler zehirlenerek yaşamını yitirirken, Binali İsmailov adlı işçi hastaneye kaldırıldı.
Tesis Genel Müdürü Kenan Emir, kazanın "işçilerin bir anlık gafleti"nden kaynaklandığını öne sürerken, Kocaeli Çevre Koruma Derneği Başkanı Nuriye Kazaner ölümlerin basına yansıtıldığı gibi olmadığını söyledi. Tesis daha önce Çevre Bakanlığı'ndan lisans alamadığı için kapatılmış, daha sonra deprem atıklarının yok edilmesi bahanesiyle hemen açılmıştı.
Açıldığı ilk günden bu yana İzmit halkı ve çevre örgütlerinin tepkisini çeken tesiste iki işçinin ölmesi olayının üstü "işçilerin gafleti" öne sürülerek kapatılmaya çalışılırken, olayın hemen ardından tesiste incelemelerde bulunan Kazaner, ölümlerin tesisten kaynaklandığını söyledi.
Ölümler kuşkulu
İzmit Çevre Koruma Derneği Başkanı Nuriye Kazaner gazetemize yaptığı açıklamada, olayın kamuoyuna yanlış aktarıldığını söyledi. Tesisin evsel depolama alanında ki 4 No'lu lotta metan gazının dışında bir gaz oluştuğunu söyleyen Kazaner, metan gazının zehirleyerek öldürmediğini, Ümraniye Çöplüğü örneğinde de olduğu gibi patladığını, burada değişik gazların türediğini açıklayarak fabrika yönetimini yalanladı. Olay yerinde incelemelerde bulunan Kazaner olayın şöyle geliştiğini anlattı: "Bu alandaki logarları temizlemek için 4 işçi 1.5 metre derinliğindeki alana giriyorlar. Mehmet Özgür'ün aşağı indikten sonra kendisinden hiçbir ses gelmemesi üzerine Nihat Durak aşağı iniyor. Ancak Durak'tan da hareket gelmiyor. Bunun üzerine üçüncü işçi olan Binali İsmailov isimli işçi aşağı doğru iniyor ve işçilerin burada hareketsiz yattığını görüyor. O henüz aşağı inmeden dördüncü işçi İsmailov'u yukarı çekiyor."
Hiçbir önlem alınmamış
Olayın ardından sağ kalan işçilerin tesis doktorunu çağırdığını söyleyen Kazaner, işçilerin logarlardan çıkarılarak çevreye yatırıldığını ve burada müdahale edilmediğini, yanlarına maskeler konarak resimlerinin çekildiğini bunun da basına dağıtıldığını söyledi. Kazaner, Tesisin Genel Müdürü Kenan Emir'in de bu şekilde basına açıklama yaptığını hatırlatarak "Bu bir anlık gaflet değil, tesisin sorumluluğunda olan bir yanlıştır" dedi. Kazanın ardından işçilerin yanlarına maskeler konduğunu öğrendiklerini söyleyen Kazaner, maskelerin yepyeni ve hiç kullanılmamış olduğunu saptadıklarına da dikkat çekerek tesiste işçiler için önlem alınmadığını ifade etti.
Kazaner, olayın yönetmeliklere uygun olmadan hazırlanan depolama alanındaki sızıntıdan kaynaklanmış olabileceğini aktardı.
Ağırgün tesisi savundu
Çevre Bakanlığı ise tesiste teknik heyete yaptırdığı hasar tespiti ile 'sağlıklı ve çalışabilir' kanısına vararak tesisi açtırmıştı. Söz konusu raporun altında imzası bulunan Çevre Koruma Genel Müdürü Sami Ağırgün ise, konu hakkında gazetemize yaptığı açıklamada, kazanın işçilerin maskelerini unutmasından dolayı meydana geldiğini, temizliğin her üç ayda bir yapıldığını daha önce herhangi bir kazanın meydana gelmediğini söyledi. Tesisten kaynaklanan herhangi bir yanlışın olmadığını öne süren Ağırgün de Ümraniye örneğini verip bu tür kazalarla sık sık karşılaşıldığını söyleyerek iki işçinin ölümünden sorumlu tutulan tesisi savundu.
Daha önce uyarmışlardı
Daha önce kamuoyu ve Çevre Bakanlığı konu hakkında birçok kez uyarılmış, tesisin kapatılması istenmişti. Çevre Mühendisleri Odası eski Başkanı Ethem Torunoğlu, İzaydaş'ın yönetmelik standartlarına aykırı olmasının yanı sıra deposunda da çatlak bulunduğunu dile getirmiş, ayrıca tesisin yaklaşık 290 bin ton tehlikeli atığı saklayacağı depo sahasının ise yapılan araştırmaya göre geçirimsiz ve sağlıksız olduğunu söylemişti.
Tesiste Greenpeace tarafından yapılan incelemelerde de endüstriyel atıkların ve yakma tesisinden kaynaklanacak taban küllerinin gömüleceği lotun, tehlikeli atık yönetmeliğindeki standartlara uygun olmadığı ortaya çıkmıştı.