Pasifik'te kirli oyunlar

Pasifik'te kirli oyunlar
Fiji'de yönetime el koyan ordu, şimdi de 'gölge darbecileri' sahneden indirmeye çalışıyor. 10 gün önce bir grup silahlı adamıyla birlikte parlamentoyu basarak kabine üyeleri ve başbakanı rehin alan George Speight, ordu ile uzlaşmaya yanaşmıyor. Askerler anayasayı tamamıyla yürürlükten kaldırdıklarını açıkladılar. Başkent Suva başta olmak üzere, bir çok kentte silahlı askerlerler her köşe başında denetimler gerçekleştiriyor. Askeri yönetimin yeni bir başbakan atayacağı belirtiliyor.
Anayasa kaldırıldı
Sıkıyönetim ilan ederek yönetime el koyan Genelkurmay Başkanı Tuğamiral Franck Bainimarama, dün de anayasayı fesheden bir kararnameyi yürürlüğe koydu. Kabinede Hint kökenlilerin de yer almasına olanak tanıyan anayasayı fesheden Bainimarama, diğer kanunların yürürlükte olduğunu bildirdi. Orduda özel bir birliğin desteğini alan ve 19 Mayıs'tan beri Parlamento binasında aralarında Hint asıllı Başbakan Mahendra Chaudhry ve Cumhurbaşkanı'nın kızının da bulunduğu bir grup parlamenteri rehin tutan isyancıların lideri George Speight da, Cumhurbaşkanı'nın istifasını ve ülkedeki nüfusun yüzde 43'ünü oluşturan Hint kökenlilere hükümette yer alma hakkı tanıyan 1997 Anayasası'nın yürürlükten kaldırılmasını istiyordu.
Ancak Speight'ın ordunun rehine eyleminin sona ermesine yönelik önerilerini kabul etmediği belirtiliyor. Darbeci komutan Bainimarama'yı, görevden alınan Cumhurbaşkanı'na sadık davranmakla suçlayan Speight, bizzat Bainimarama ile masaya oturmayacağını söyledi. Speight, askeri darbenin lideri görünümdeki Bainimarama'nın "gerçekleri göremeyecek kadar körleştiğini" ileri sürdü.
Askeri yetkililerden oluşan bir heyetin siyasi krize son vermek üzere Parlamento'da isyancıların lideriyle görüşmesi belirtiliyor. Speight da, isteklerinin tümü yerine getirilene kadar rehinelerini serbest bırakmayı reddettiğini belirterek, "Şimdilik bulundukları yerde kalacaklar" diye konuştu.
Başbakan arayışı
Geçtiğimiz günlerde kendisini başbakan ilan ettiren Speight'ın "bu görevi sürdürmek istemediğini" açıklaması üzerine askerler başbakan arayışlarını hızlandırdılar. Chaudhry hükümetinin Turizm Bakanı Adi Koila Mara'nın kocası olan eski ordu yetkilisi Ratu Epeli Nailatikau'nın başbakanlık görevine getirileceği belirtiliyor. Başbakanlık için adı geçen diğer isimler ise Maliye Bakanı, İçişleri Bakanı ve polis teşkilatı şefi. Askerler, Speight'ı bu seçeneklerden birine ikna etmeye çalışacaklar.
Generallerin göreve getirmeyi istediği Ratu Epeli, 1987'deki darbe sırasında ordudan atılmıştı.
Frank Bainimarama ise, ülkenin en büyük maun patronlarından biri olan Speight'tan "gerçekten yerli haklarını mı savunduğunu, yoksa işin içinde kendisi ve destekçilerinin şahsi çıkarları mı olduğunu göstermesini" istedi. Bainimarama, isyancıların liderinin affedileceği vaadinde de bulundu.
Speight, emek yanlısı kararları ile tanınan başbakanın ülkedeki Hint asıllıları kayırdığını ileri sürerek yerli halktan destek toplamaya çalışıyor.
Bu arada, başkent Suva kenti sokaklarının, "vur emri" verilmiş askerlerin kontrolünde olduğu ve 55 yaşın altındaki yükümlülerin askere çağrıldığı bildiriliyor.
Cumhurbaşkanı kayıp
Öte yandan, Fiji'nin eski Cumhurbaşkanı Ratu Sir Kamisese Mara'nın, ülke açıklarındaki bir karakol gemisinde bulunduğu ileri sürüldü. Avustralya Dışişleri Bakanı Alexander Downer, parlamentoda yaptığı konuşmada, "Mara'nın Fiji kıyıları açıklarında bir karakol gemisinde ve güvenlikte olduğunu düşünüyoruz" dedi. Avustralya'nın Fiji'deki temsilcisi de, Mara'nın sıkıyönetim yasasının uygulanması için görevden çekildiğini belirtti. Fiji'ye karşı ekonomik, siyasi ve sportif yaptırımlar uygulayabileceği tehdidinde bulunan Avustralya, Auckland'den başlayacak ve Suva'da son bulacak bir yelken yarışını da iptal etti.
İngiltere, orduyu 'memnuniyetle' karşıladı
İngiltere Dışişleri Bakanlığı, istifa ettiği açıklanan Fiji Cumhurbaşkanı Ratu Sir Kamisese Mara'nın, ordu tarafından görevden el çektirildiğini bildirdi. Bakanlık sözcüsü yaptığı açıklamada, ''Fiji askeri güçleri Cumhurbaşkanı Mara'ya görevden el çektirdiler" dedi. Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü, Fiji'de hukuk ve düzenin yeniden tesis edilmesine yönelik tedbirleri memnuniyetle karşıladıklarını, ancak bu gelişmeyi endişe verici bulduklarını kaydetti.
ABD ve Avustralya, Fiji'de bulunan vatandaşlarına başkent Suva ve ülkeyi terketme çağrısında bulundu. ABD'nin Suva Büyükelçiliği'nden yapılan açıklamada, Fiji'de durumun çok gergin olduğu belirtilerek, başkent Suva'da bulunan Amerikalılar'a şehri terketmeleri önerildi. Avustralya Dışişleri Bakanı Alexander Downer ise Fiji 'deki vatandaşlarını kurtarma planı üzerinde çalıştıklarını söyledi.