17 Mayıs 2000 21:00
Birlikler yağmalanacak
Önümüzdeki günlerde görüşülmesi beklenen Tarım Satış Kooperatifleri ve Birliklerin Özerkleştirilmesine İlişkin Yasa Tasarısı, kooperatiflerin gelir getiren ünitelerini birliklerden ayırıp özelleştirmeyi amaçlıyor.
Birlikler yağmalanacak
Özlem Albayrak
Cumhurbaşkanlığı seçimlerine kilitlenen Meclis, Ahmet Necdet Sezer'in cumhurbaşkanlığı görevine başlamasıyla birlikte sırada bekleyen saldırı yasalarını çıkarmaya hazırlanıyor. IMF'ye verilen niyet mektubu ile çıkarılması taahhüt edilen Tarım Satış Kooperatifleri ve Birliklerin Özerkleştirilmesine İlişkin Yasa Tasarısı, TBMM Bütçe ve Plan Komisyonu'nda kabul edildi.
Sözde Tarım Reformu'nun "en önemli parçası" olarak lanse edilen ve Tarım Bakanlığı'nın da desteklediği yasa tasarısı, üreticilerin ürünlerinin karşılığını almak için tek örgütleri olan tarım satış kooperatiflerini tasfiye etmeyi öngörüyor. "Tarım satış kooperatifleri ve birliklerinin değişen koşullara göre yeniden yapılandırılması ve demokratik bir yapıya kavuşturulması" iddiasıyla hazırlanan tasarı, "yönetimde özerkliğin sağlanması ve devlet müdahalesinin kaldırılmasını" amaçladığı söylense de, her şey dört yıl boyunca devlet kontrolünde olacak.
Sanayi tesisleri özelleştirilecek
Yasa tasarısında, birliklerin mevcut işletme ve fabrikalarından sınai tesis hüviyetindekilerin, birer anonim şirket haline dönüştürülerek, kooperatifçilik ve sanayicilik faaliyetlerinin huhuken ve fiilen ayrılması hedeflenirken, TİGEM işletmelerinin de anonim şirket haline dönüştürülmek istendiği düşünüldüğünde, birliklerin üreticiden koparılarak özel sektöre peşkeş çekilmesinin planlandığı ortaya çıkıyor. Uzmanlar, birliklerin üretim ünitelerinden yani üretilen tarım ürünlerinin işlendiği fabrikalardan ayrılmasını, gelir kaynaklarının kesilmesi olarak yorumluyorlar ve bunun birliklerin tasfiyesini getireceğine işaret ediyorlar.
Tasarı birlikleri dışlıyor
Tasarıda, kooperatif ve birliklerin, 4 yıl içinde yeniden yapılandırılması, ekonomik etkinlik ve verimlilik ilkeleri çerçevesinde faaliyetlerini sürdürebilir bir yapıya kavuşturulması ve bu amaçla alınması gereken tedbirlerin belirlenmesi konularında çalışma, inceleme ve önerilerde bulunmak üzere 7 kişiden oluşan bir Yeniden Yapılandırma Kurulu oluşturulması isteniyor. Kurul, Sanayi ve Ticaret Bakanlığı, Hazine Müsteşarlığı, üniversite ve birlik temsilcisinden oluşacak. Bakanlık ve Hazine'nin ağırlıklı olacağı kurulda birlikler sadece bir kişi ile temsil edilecekler.
Tasarıda, Kurul'un faaliyetlerini yürütmek üzere özelleştirme, planlama, denetim, kooperatifçilik veya işletmecilik konularında uzmanlardan ve danışmanlardan oluşan bir Yürütme Birimi meydana getirebileceği ifade ediliyor. Seçimle oluşturulacak bu birimin 5 kişi olması planlanırken, 7 kişilik Kurul içerisinden seçilecek bu 5 kişi arasında birlik temsilcisinin bulunma olasılığı ise çok düşük.
Diğer dikkati çeken nokta ise özerkleşme iddiasıyla hazırlanan tasarı ile kurulan Yeniden Yapılandırma Kurulu'nun faaliyet alanlarından birini de özelleştirme olarak sıralanması.
Birliklerin bugüne kadarki faaliyetlerinden doğan zarar ve kredi borçlarının Hazine tarafından üstlenilerek tasfiye edilmesini sağlayacak düzenlemelerin yer aldığı tasarıda, üreticilerin temsilinin bu kadar güdük kalması üreticiden çok birliklerin sahip olduğu fabrikalarla ilgilenildiğini gösteriyor.
Özlem Albayrak
Cumhurbaşkanlığı seçimlerine kilitlenen Meclis, Ahmet Necdet Sezer'in cumhurbaşkanlığı görevine başlamasıyla birlikte sırada bekleyen saldırı yasalarını çıkarmaya hazırlanıyor. IMF'ye verilen niyet mektubu ile çıkarılması taahhüt edilen Tarım Satış Kooperatifleri ve Birliklerin Özerkleştirilmesine İlişkin Yasa Tasarısı, TBMM Bütçe ve Plan Komisyonu'nda kabul edildi.
Sözde Tarım Reformu'nun "en önemli parçası" olarak lanse edilen ve Tarım Bakanlığı'nın da desteklediği yasa tasarısı, üreticilerin ürünlerinin karşılığını almak için tek örgütleri olan tarım satış kooperatiflerini tasfiye etmeyi öngörüyor. "Tarım satış kooperatifleri ve birliklerinin değişen koşullara göre yeniden yapılandırılması ve demokratik bir yapıya kavuşturulması" iddiasıyla hazırlanan tasarı, "yönetimde özerkliğin sağlanması ve devlet müdahalesinin kaldırılmasını" amaçladığı söylense de, her şey dört yıl boyunca devlet kontrolünde olacak.
Sanayi tesisleri özelleştirilecek
Yasa tasarısında, birliklerin mevcut işletme ve fabrikalarından sınai tesis hüviyetindekilerin, birer anonim şirket haline dönüştürülerek, kooperatifçilik ve sanayicilik faaliyetlerinin huhuken ve fiilen ayrılması hedeflenirken, TİGEM işletmelerinin de anonim şirket haline dönüştürülmek istendiği düşünüldüğünde, birliklerin üreticiden koparılarak özel sektöre peşkeş çekilmesinin planlandığı ortaya çıkıyor. Uzmanlar, birliklerin üretim ünitelerinden yani üretilen tarım ürünlerinin işlendiği fabrikalardan ayrılmasını, gelir kaynaklarının kesilmesi olarak yorumluyorlar ve bunun birliklerin tasfiyesini getireceğine işaret ediyorlar.
Tasarı birlikleri dışlıyor
Tasarıda, kooperatif ve birliklerin, 4 yıl içinde yeniden yapılandırılması, ekonomik etkinlik ve verimlilik ilkeleri çerçevesinde faaliyetlerini sürdürebilir bir yapıya kavuşturulması ve bu amaçla alınması gereken tedbirlerin belirlenmesi konularında çalışma, inceleme ve önerilerde bulunmak üzere 7 kişiden oluşan bir Yeniden Yapılandırma Kurulu oluşturulması isteniyor. Kurul, Sanayi ve Ticaret Bakanlığı, Hazine Müsteşarlığı, üniversite ve birlik temsilcisinden oluşacak. Bakanlık ve Hazine'nin ağırlıklı olacağı kurulda birlikler sadece bir kişi ile temsil edilecekler.
Tasarıda, Kurul'un faaliyetlerini yürütmek üzere özelleştirme, planlama, denetim, kooperatifçilik veya işletmecilik konularında uzmanlardan ve danışmanlardan oluşan bir Yürütme Birimi meydana getirebileceği ifade ediliyor. Seçimle oluşturulacak bu birimin 5 kişi olması planlanırken, 7 kişilik Kurul içerisinden seçilecek bu 5 kişi arasında birlik temsilcisinin bulunma olasılığı ise çok düşük.
Diğer dikkati çeken nokta ise özerkleşme iddiasıyla hazırlanan tasarı ile kurulan Yeniden Yapılandırma Kurulu'nun faaliyet alanlarından birini de özelleştirme olarak sıralanması.
Birliklerin bugüne kadarki faaliyetlerinden doğan zarar ve kredi borçlarının Hazine tarafından üstlenilerek tasfiye edilmesini sağlayacak düzenlemelerin yer aldığı tasarıda, üreticilerin temsilinin bu kadar güdük kalması üreticiden çok birliklerin sahip olduğu fabrikalarla ilgilenildiğini gösteriyor.
YAZARLAR
Mustafa Yalçıner
İsrail-İran güç gösterisi nereye varacak?
Nuray Sancar
Vatan millet ıstakoz
Bülent Falakaoğlu
Istakozun faturası!
Ahmet Yaşaroğlu
Çocuklar ve gençler kime emanet?
Adnan Gümüş
Köy Enstitüsü farkı, şehre ve geleneğe uymazlığı: Hümanist, yararcı, bütüncül köy rehberi
Yücel Özdemir
AB, İran’a karşı Türkiye’ye rol verme peşinde
EVRENSEL EGE
Ege'den daha fazla haber, röportaj, mektup, analiz ve köşe yazısı...
