25 Nisan 2000 21:00

Göstermelik nükleer konferansı

ABD'nin New York kentinde yapılan Nükleer Silahların Yayılmasını Önleme Konferansı'nda nükleer devleri...

Paylaş

Göstermelik nükleer konferansı
Birleşmiş Milletler (BM) bünyesinde düzenlenen Nükleer Silahların Yayılmasını Önleme (NPT) Konferansı, New York'ta başladı. 19 Mayıs'a kadar sürecek toplantıda pek çok konuda tartışmalar yaşanırken, dışarıda da nükleer karşıtları protesto gösterileri düzenliyor.
Gösterilerin ilki dün BM binasının karşısındaki Dag Hammarskjold Plaza Meydanı'nda düzenlendi.
Nükleer gerçekler
Çok sayıda demokratik kitle örgütü, konferans süresince nükleer silahlar konusundaki çalışmalarını kamuoyuna duyuracak. Bu örgütlerden biri olan "Atomic Mirror" (Atomik Ayna) adlı kuruluş tarafından hazırlanan bir raporda, "NPT'ye taraf nükleer devletlerin sözleşmenin öngördüğü koşulları yerine getirmedikleri" ifade edildi. NPT sözleşmesi, 1995 yılında süresiz olarak uzatılmıştı. 'Nükleer kulübe' üye ABD, İngiltere, Fransa, Rusya ve Çin, o tarihte, öteki ülkeleri, "ellerindeki nükleer silahları tasfiye edecekleri ve bu silahları, nükleer silaha sahip olmayan ülkelere karşı kullanmayacakları" yolunda güvence vererek, ikna etmişlerdi. "Atomic Mirror" örgütünün raporunda, aradan 5 yıl geçtikten sonra söz konusu ülkelerin ulaştıkları sonuç 120 puan üzerinden 29 puan olarak değerlendirildi. Dünyada 36 bin nükleer bomba bulunduğu ve bunlardan 5000'inin her an kullanılmaya hazır olduğunun ifade edidiği " Nükleer Gerçekler" başlıklı belgede yer alan verilerden bazıları şöyle:

ABD ve Rusya, bir savaşta nükleer silaha ilk önce kendilerinin başvuracaklarını açıklamış bulunuyorlar.

Rusya, nükleer silahlarını, bu silaha sahip olmayan ülkelere karşı da kullanabileceğini duyurdu.

ABD, ulusal savunmasının temel öğesini nükleer silahların oluşturduğunu ifade etti.

G. Afrika 1993 yılında, elindeki tüm nükleer silahları tamamiyle tasfiye eden ilk ülke oldu.

BM Genel Kurulu 1946 yılında tüm nükleer silahların tasfiye edilmesi çağrısı yapan bir karar tasarısını oybirliğiyle kabul etti. Aradan 54 yıl geçmesine rağmen bu silahlar hâlâ tasfiye edilmedi.

Soğuk savaşın bitiminden bu yana 10 yıl geçtiği halde ülkelerin elinde hâlâ 36 bin atom bombası var.

ABD 1945'ten bu yana nükleer silah üretimi ve teknolojisi uğruna 5.8 trilyon dolar harcadı.

Nükleer silahların kalıntıları 250 bin yıl daha öldürücü olmaya devam edecek.
Annan'dan ABD'ye eleştiri
Konferansın açılış konuşması BM Genel Sekreteri Kofi Annan tarafından yapıldı. Annan, "Barışın korunması ve üye ülkeler açısından büyük bir tehdit oluşturan nükleer tehdidin ortadan kaldırılması için tüm ülkelere, çabalarını iki katına çıkarmaları" çağrısında bulundu. NPT'ye 187 ülkenin katılmış olmasının, sözleşmenin önemini gösterdiğini kaydeden Annan, "Uygulamanın hiç kimseyi tatmin etmediğini" de sözlerine ekledi.
Rus parlamentosunun START-II sözleşmesi ile kısa adı CTBT olan nükleer denemelerin yasaklanması sözleşmesini onaylamasından duyduğu memnuniyeti dile getiren Annan, "Tüm bu sözleşmelerin bir an önce yürürlüğe girmelerini umut ettiğini" söyledi.
Kofi Annan, isim belirtmeden, ABD'nin füzesavar füze sistemi geli ştirme çabalarına değindi ve "Ulusal füze sistemleri geliştirilmesi konusundaki baskılar, antibalistik füze sözleşmesini tehlikeye atma noktasına gelmiş ve yeni bir nükleer silahlanma yarışı başlatma tehlikesi doğurmuştur" diye konuştu. Annan, konuşmasının sonunda, şu 4 öneride bulundu:
"CTBT yürürlüğe sokulsun. Nükleer silah stoklarında indirime gidilsin. Nükleer silahtan arınmış bölgelere yenileri eklensin. Nükleer silaha sahip olmayan ülkelere, bağlayıcı nitelikte güvenlik garantisi verilsin."
Albright'tan savunma
Konferansta konuşan ABD Dışişleri Bakanı Madeleine Albright, ülkesinin nükleer silahsızlanma alanında kaydettiği "başarıları" savundu ve verdiği sözleri yerine getirdiğini iddia etti. Albright, "Amerikan vergi mükellefinin, eski Sovyetler Birliği'nin elindeki nükleer silahların tasfiye edilebilmesi amacıyla 5 milyar dolar katkıda bulunduğunu" söyledi. Rusya Dışişleri Bakanı İgor İvanov'un toplantının bugünkü bölümünde konuşması bekleniyor.
Albright inandırıcı değil
Çin Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Sun Yuxi, ülkesinin silahsızlanma konusundaki tutumunun değişmediğini belirtti. Sözcü, bugün Pekin`de düzenlediği basın toplantısında, Çin'in her egemen ülke gibi güvenliği zarar gördüğünde önlem alma hakkı olduğunu söyledi.
Çin'in ABD'ye yönelik eleştirileri de devam ediyor. Çin Uluslararası Radyosu`nun dünkü yorumunda, Albright`ın dün New York`ta yaptığı konuşmanın "inandırıcılıktan uzak olduğu" belirtildi.
Tartışma konuları
Konferansta, Brezilya, İrlanda, Mısır, Güney Afrika, Yeni Zelanda, Meksika ve İsveç'ten oluşan grubun, toplantılar sırasında, nükleer devletlerin atom silahlarının tasfiyesi alanında şimdiye kadar yaptıklarının yetersizliğini savunacağı öğrenildi. Arap ülkelerinin ise Ortadoğu'da nükleer silahlardan arındırılmış bölge oluşturulmasını öngören bir karar tasarısı hazırlayarak, toplantı sırasında kabul edilmesini sağlamaya çalışacakları belirtildi. Arap ülkelerinin, bu girişimle büyük miktarlarda nükleer silaha sahip olan İsrail'i zor durumda bırakmayı hedefledikleri bildiriliyor.
Hindistan ile Pakistan'ın, resmen nükleer kulübe üye olmadıkları halde nükleer deneme yapmış olmalarının da konferansta hayli tartışma yaratacağı belirtildi.

ÖNCEKİ HABER

Asya'nın giriş kapısı sallandığında...

SONRAKİ HABER

İran yine karışıyor