19 Nisan 2000 21:00

Hem ticaret, hem siyaset

Çin Devlet Başkanı Jiang Zemin, İsrail ve Mısır'dan sonra geldiği Türkiye'deki temaslarına başladı. Çin lideri, Türkiye ile yeni işbirliği alanları oluşturmak istediklerini söyledi.

Paylaş
Hem ticaret, hem siyaset
Çin Devlet Başkanı Jiang Zemin, Ortadoğu'da ABD ile uyumlu bir dış politika izleyen İsrail ve Mısır'ı ziyaretinden sonra Türkiye'ye geldi. Zemin'in ziyaretinin, Orta Asya ve Ortadoğu'da ABD çıkarlarını temsil eden bir politika yürüten Ankara'yı bu alanda tarafsızlaştırmayı amaçladığı kaydediliyor. Zemin'in Ortadoğu'ya yaptığı ziyaret, Çin'in yakın gelecekte, dünya egemenliği mücadelesinde güç olma iddiasının da bir ifadesi.
Ziyaret, Türkiye'nin hem Orta Asya ülkeleriyle ilişkileri bakımndan, hem de Çin'in aşırı hassasiyet gösterdiği Sincanlı Uygurlar'ın "bağımsızlık" girişimleri bakımından önem taşıyor. MHP'nin muhalefetteyken kullandığı simgelerden birisi olan "Çin tarafından ezilen Uygur Türkleri" edebiyatı artık zor kullanılacak. BBP ve ona paralel derneklerin Zemin'i protesto eylemi ise MHP tabanında soru işaretleri yaratacak. Türkiye'nin "Batı'nın ileri karakolu" olarak Orta Asya ülkelerindeki girişimlerinin karşısına da, önümüzdeki yıllarda, Çin'in çıkışlarına tanık olmamız, sürpriz olmayacaktır.
Hem ticaret hem siyaset
Ziyaret, Çin açısından bölgesel bakımdan da önem taşıyor. İsrail ile ABD arasında yapılan ve Türkiye'nin de dahil edildiği üçlü askeri anlaşma ve Mısır'ın da bu bloğa yaklaştırılması, Çin'i tedirgin etmişti. Çin'in kendi içindeki "istikrar" adımlarından sonra, çevresindeki etkinliğini koruma ve kurma arayışına paralel olarak Ortadoğu'nun en önemli üç ülkesine yaptığı ziyaret, yeni dış politika yönelişinin uzantısı olarak görülüyor.
Zemin'in ziyareti, ticari olduğu kadar askeri amaçlar da taşıyor. Çin ürünü silahlar için pazar arayışının bu gezinin bir parçası olması, Zemin'in Ortadoğu ziyaretine, Amerikan teknolojisine karşı Çin ürünü silahlar seçeneğini getirmesi, gezinin önemini artıran bir etken olarak değerlendiriliyor.
Demirel: Küresel bir güç
Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel'in daveti üzerine Türkiye'de bulunan Çin Devlet Başkanı Jiang Zemin için dün resmi karşılama töreni düzenlendi. Demirel, törende yaptığı konuşmada, Çin'in 21. yüzyılın en önemli küresel aktörlerinden biri olduğunu belirtti ve "Türkiye, Çin ile ilişkilerine büyük önem ve öncelik vermektedir" dedi. Demirel, "Ülkelerimiz, bölgelerinde istikrar, denge ve refah unsuru olarak küresel ekonominin sunduğu yeni fırsatları birlikte değerlendirmek hususunda önemli işbirliği imkanlarına sahiptir" diye konuştu.
Bölgesel konular
Zemin ile yapılacak görüşmelerde karşılıklı işbirliğinin somut bir biçimde ileriye götürülebileceği alanların belirleneceğini bildiren Demirel, "Başta Avrasya coğrafyasının barış, istikrar ve refahının kalıcı hale getirilmesi olmak üzere, iki ülkeyi yakından ilgilendiren bölgesel ve uluslararası konularda görüş alışverişinde bulanacağız" dedi.
Zemin'in konuşması
Zemin ise, karşılama töreninde yaptığı konuşmada iki ülke arasındaki ilişkileri değerlendirerek "yeni yüzyıla yönelik yeni işbirliği alanlarının araştırılacağını" kaydetti.
Baraja talipler
Bu arada, Muğla'da "yap-işlet-devret" modeliyle işletmeye verilecek Sandalcık Barajı'na Çinlilerin talip olduğu, Çin'in böylece ilk defa yurtdışında bir "yap-işlet-devret" projesine katıldığı öğrenildi.
Maliyeti 255 milyon dolar olan baraj, "Zemin'ın Türkiye ziyaretinin ilk meyvesi" olarak değerlendiriyor. Bir yetkili, Jiang Zemin'in ziyareti sırasında yapılacak görüşmelerde, iki ülke arasındaki turizm konusunun da gündeme geleceğini kaydederek, "Çin'de tatil yapabilme imkanına sahip 180 milyon kişi bulunuyor. Bu da üç büyük Avrupa ülkesinin nüfusuna eşdeğer. Çin, turizm alanında ciddi bir pazardır" dedi.
Çin ile Türkiye arasında imzalanmış olan bir askeri işbirliği anlaşması da bulunuyor.
ÖNCEKİ HABER

İdam cezaları arttı

SONRAKİ HABER

Lille'de göçmen öfkesi

Sefer Selvi Karikatürleri
Evrensel Gazetesi Birinci Sayfa
Evrensel Ege Sayfaları
EVRENSEL EGE

Ege'den daha fazla haber, röportaj, mektup, analiz ve köşe yazısı...