Savaşı kazanan insan faktörü oldu

Savaşı kazanan insan faktörü oldu
Vietnam Savaşı'nın efsane generali Vo Nguyen Giap, uzun zamandır ilk kez yabancı gazetecilere çeşitli konulardaki görüşlerini açıkladı. Giap, ABD hükümetinin Vietnam ile ilişkileri normalleştirmesi ve savaşın yıkımının onarılması için kendilerine yardım etmesi gerektiğini söyledi.
General Giap, önceki gün kalabalık bir gazeteci grubu ile yaptığı sohbette, Amerikalı işgalcilerin "insan faktörü"nü göz önüne almadıkları için yenildiklerini vurguladı.
'Komünist ruhum hâlâ genç'
Vietnam Savaşı'nın halkın zaferiyle sonuçlandığı 30 Nisan tarihine birkaç hafta kala yapılan söyleşide oldukça neşeli görünen 88 yaşındaki Giap, "Yaklaşık on yıl sonra 100 yaşına gireceğim, ama komünist ruhum hâlâ genç" diye konuştu. İki saat boyunca gazetecilerin sorularını yanıtlayan general, savaş sırasında kendilerinden çok üstün kaynaklara sahip olan ABD ile "dişe diş mücadele"ye girmeleri halinde kaybetmiş olacaklarını söyledi. "Küçüğü büyüğe karşı, geri silahları modern silahlara karşı kullanmak zorundaydık" diyen Giap, "Savaşta en önemli olan şey insanlar ve silahlardır. Sonuçta zaferi sağlayan ise insan faktörü oldu" diye konuştu.
En mutlu an
Uzun askeri ve siyasi yaşamı boyunca birçok mutlu olaya tanıklık ettiğini dile getiren general, en mutlu anının ise, 30 Nisan 1975'te, komünistler öncülüğündeki halkın Saygon'daki Başkanlık Sarayı'na girdiği an olduğunu belirtti. Giap, o günü şu sözlerle anlattı: "Haberi duyduğumuzda Komuta Konseyimizden bir kükreme yükseldi. Ben dahil birçok komutanın gözlerinden sevinç yaşları dökülüyordu. Batılı emperyalistlere karşı kesin zaferi kazanmıştık."
Agent Orange felaketi
Vietnam'da topyekûn savaş taktikleri uygulayan ABD, çoğu sivil milyonlarca insanı kimyasal silahlar ve ağır bombardımanla katletti.
İki ülke arasındaki resmi ilişkiler beş yıl önce başladı, ancak ABD halen tazminat ödemeyi reddediyor. Vietnam tarafı, tazminat sorununda özellikle ABD uçakları tarafından tüm ülke üzerine boşaltılan yüzbinlerce ton Agent Orange gazı üzerinde duruyor. Yüzbinlerce insanın ölümüne yol açan bu kimyasal silah nedeniyle ülkede hâlâ kanser ve sakat doğum vakalarına rastlanıyor.

---

Vo Nguyen Giap kimdir?
Vietnam'ın bağımsızlık mücadelesine Ho Chi Minh'ten sonra ikinci lider olarak adını yazdıran Giap, 1912'de yoksul bir ailede dünyaya geldi. Sömürgecilere karşı nefreti, lise yıllarında katıldığı eylemlerde doğdu. 14 yaşındayken katıldığı Büyük Vietnam Devrimci Partisi saflarında Fransız sömürgecilere karşı savaştı. Hanoi Üniversitesi'nde gördüğü hukuk öğrenimini 1937'de, o zamana kadar Fransızların Çinhindi'nde verdiği en büyük akademik ünvan olan doktor ünvanıyla bitirdi. Mezun olduktan sonra bir yandan tarih öğretmenliği yaparken, bir yandan da partinin yayın organı olan Nhan-Dan (Halk) gazetesine yazılar yazıyordu.
1939'da, Fransız baskısının artması üzerine Çin'e geçti. Ama eşi ve baldızı tutuklandı. Baldızı giyotinle idam edilirken, eşi de üç yıl sonra cezaevinde yaşamını yitirdi.
Giap, 1941'de, daha sonra Vietnam Halk Ordusu'nun temelini oluşturan ilk gerilla örgütü olan Viet-Minh'i kurdu. Ho Chi Minh önderliğinde ve Giap'ın komutasındaki Vietnamlılar bir yandan Eylül 1940'ta ülkeyi işgal eden Japonlara, diğer yandan Fransız sömürge yönetimine karşı savaşıyordu. Mart 1945'te Japonlar tüm Çinhindi'ni işgal ettiler. Ho Chi Minh'in çağrısıyla harekete geçen Giap, Saygon ve Hanoi kentlerini ele geçirdi. 2 Eylül 1945'te, Vietnam Demokratik Cumhuriyeti kuruldu. Giap, 1946'da hem savunma bakanı, hem de kendi kurduğu Vietnam Halk Ordusu'nun başkumandanı idi.
Japon işgalinden kurtulduktan sonra, sıra Fransa'ya gelmişti. Aralık 1946'da başlayan savaş, Giap'ın askeri dehasını gösterdiği 1954 Dien Bien Phu saldırısıyla noktalandı. Aynı yıl Cenevre Konferansı'yla ülke ikiye bölündü ve güneyde Vietnam Cumhuriyeti kuruldu. Giap, 1960'ta, Amerikan uydusu haline gelmiş olan bu yarıda saldırıya geçti. 500 bin ABD askerine karşı yürütülen zorlu mücadele, Giap komutasında zaferle sonuçlandı. 1976'da, iki Vietnam birleşti ve Vietnam Sosyalist Cumhuriyeti kuruldu.
Giap, savaşta gerilla taktiklerini anlattığı iki de kitap yazmıştır.