06 Nisan 2000 21:00

Kapsamlı bir edebiyat ansiklopedisi

Evrensel Basım Asım Bezirci'nin 25. kitabını da okurlarıyla buluşturarak kapsamlı bir edebiyat ansiklopedisini kültür hayatına kazandırdı.

Paylaş
Kapsamlı bir edebiyat ansiklopedisi
Şenay Aydemir
Evrensel Basım Yayın, 2 Temmuz 1993'te Sivas'ta katledilen Türkiye'nin yetiştirdiği önemli edebiyat adamlarından Asım Bezirci'nin eserlerini okurlarıyla buluşturuyor.
"Bütün Eserleri" başlığı altında toplanan bu çalışma, geçtiğimiz günlerde yayınlanan "Türk- Yunan Dostluk ve Barış Şiirleri" isimli kitapla 25. ürününü verdi. Uzun yıllar boyunca titiz ve yöntemli bir çalışmanın ürünü olarak kaleme alınan eserler, yine aynı yöntemlerle okurlarına sunuluyor. Evrensel Basım Yayın bugün gerçekleştireceği bir tanıtım toplantısıyla 'Edebiyat Ansiklopedisi' olarak tanımladıkları 25 kitaplık bu hazineyi kamuoyuna duyuracak.
Evrensel Basım Yayın Genel Yayın Yönetmeni Hayri Erdoğan ile kitapların yayınlanma gerekçelerini, Asım Bezirci'nin kültür hayatımızdaki önemini ve yayınevinin yeni projelerini konuştuk.
- Evrensel Basım Yayın, "Bütün Eserleri" başlığıyla okurlara sunduğu Asım Bezirci kitaplarının yirmi beşincisi olan "Türk- Yunan Dostluk ve Barış Şiirleri"ni çıkarttı. Yayınevinizin böyle bir çalışmayı kültür hayatına kazandırmaktaki temel amacı neydi?
- Asım Bezirci'nin bütün eserlerini yayınlamak, gerçekte Bezirci'nin sağlığında başlayan bir ortaklığı onun fiziki yokluğu koşullarında sürdürmek anlamına geliyor. Bezirci tarafından derlenerek Türkçeye kazandırılan "Felsefe, Bilim ve Din" adlı eser Bezirci ile çalışmamızın başlangıcını oluşturuyor.
Bir daha geri dönmeyeceği Sivas'a giderken ise bu kitabın ikinci basımının düzeltmeleri ile dizilmek üzere yine bir çeviri olan "Diderot"yu yayınevine bırakmıştı. Asım Bezirci'nin iktidarın açık teşviki ve göz yumması ile diğer 34 insanla birlikte katledilmiş olması, elbette onun bütün eserlerini yayınlama kararımızı etkiledi. Ama yalnızca o değil. Bizi bu büyük külliyatı bir araya getirmeye iten, asıl olarak bu eserlerin içeriğidir.
- Asım Bezirci'nin eserlerinin temel özellikleri nelerdir?
Asım Bezirci, 26 yılı son derece düzenli bir mesaiyi gerektiren bir işte çalışarak geçmiş 66 yıllık yaşama 70 eser sığdırmış bir karıncadır. Eserlerinde Tanzimattan bugüne edebiyatın gelişim seyrini, belli başlı edebiyat akımlarını, bu akımların önde gelen temsilcilerini incelemiştir. Zengin ve bir o kadar da ulaşılması zor bir kaynak olan halk şiirinin en eski ürünlerine ulaşmıştır. Bezirci, kimsenin tek başına cüret edemeyeceği büyük işleri omuzlamıştır. Nâzım'ın, O. Veli'nin, C. S. Tarancı'nın vb. şiirlerini yayına hazırlamıştır. Bu ünlü şairlerin eserleri bugünkü hallerine kavuşmadan önce yüzlerce ve hatta binlerce gazete ve dergiye dağılmış haldeydi. Nâzım'ın şiirlerinin son ve düzeltilmiş hallerini bulan, sıraya koyan Bezirci'den başkası değildir. Bunlara bir de çevirileri eklemek gerek.
Ve Bezirci, tüm bunları savunduğu dünya görüşünü, bilimsel sosyalizmi edebiyat alanına uygulayarak, nesnel/bilimsel bir eleştiri anlayışını geliştirerek yapmıştır. Amaçsız bir derlemecilik ve kaba özetçilik, onun eserlerinde görülmez. O ele aldığı edebiyat olayı, kişisi veya eserini, onu çevreleyen koşullar içinde ele alır. Kısacası Bezirci'nin her bir eseri, sosyalist dünya görüşünün edebiyat alanına uygulanışının somut birer ifadesidir. Asım Bezirci'nin bütün eserlerini bir edebiyat ansiklopedisi olarak tanımlamak sanırım bir abartma olmayacaktır.
- Asım Bezirci'nin 70 eseri olduğundan söz ettiniz. Yayınevinizin bu kitapları da kültür hayatına kazandırmak gibi bir projesi var mı?
- Doğallıkla Asım Bezirci'nin bütün yapıtlarını bir araya getirmek gibi bir amacımız var. Bu onun da yaşarken en büyük düşü idi. Asım Bezirci'nin imza attığı kitap sayısı yetmiş olmakla birlikte, bu yazdığı kitapların sayısını değil, yayına hazırladığı kitapların sayısını ifade ediyor.
Bunların büyük bir çoğunluğu ülkemizin önemli şair ve yazarlarının kitaplarıydı. Bu bakımdan bu yapıtları basmamız söz konusu değil, bu yapıtlar başka yayınevleri tarafından basılmaktadır. Ama biz, Asım Bezirci'nin özgün yapıtlarını basmayı sürdüreceğiz. Bu da sayı olarak yetmiş değildir, otuzu biraz geçecektir. Onun monografi çalışmalarından olan "Abdülhak Hamit" ve "Ahmet Haşim" yakın dönemde yayınlayacağımız kitaplardır.
- Asım Bezirci kitaplarının hangi okur profiline ne gibi katkılar sunacağını düşünüyorsunuz?
Bezirci'nin eserleri, elbette ki en geniş okuyucu kitlesinin yararlanacağı niteliktedir. Lise öğrencisinden, kamu çalışanına ve fabrika işçisine kadar. Örneğin Bezirci'nin işçilerin ihtiyaçlarını gözeterek yazdığı "Halk ve Sosyalizm İçin Kültür ve Edebiyat" her işçinin anlayarak ve zevk alarak okuyacağı özelliktedir. Hele bugün bize gösterilmek isteneni değil de üstü örtülmek isteneni tanımak, anlamak isteyen okuyucular için Bezirci'nin eserleri gerçek bir pusula işlevi görecektir. Bu eserler, emekçilerin hem edebiyattan zevk almalarını sağlayacak, hem de onların beğenilerini geliştirecek, olgunlaştıracaktır.
Ama bu eserler, "yazmayan okuyucular" kadar edebiyat dünyası bakımdan da yararlıdır. Bezirci varken, edebiyatçıların hata yapma şansı yoktu. O eleştirirken, kim nerede yazıyor, eleştirirsem ne kaybederim gibi kaygılar onun aklına bile gelmezdi. Bezirci, bu bakımdan da bir fenerdir. Hem üretkenlik, yöntemli ve titiz çalışma bakımından örnek ve yol göstericidir; hem de yalınlık, tutarlılık, halka bağlılık bakımından.
Halka bağlı, halktan beslenen, emperyalizme ve gericiliğe karşı çıkan bir sanat anlayışında ısrar eden veya bu yönde ürünler vermeye aday olan edebiyat insanları, araştırmacılar, eleştirmenler, Bezirci'nin bütün eserlerinde sağlam bir temel bulacaklardır kendilerine.
Bu nedenlerden dolayı bu eserleri basmış olmak, ölmüş bir insana karşı vefa borcunu yerine getirmiş olmak değildir sadece. Günümüzün ilişkileri içerisinde, bize yöneltilmiş olan politik ve kültürel saldırılara karşı güncel bir cevap anlamı da taşımaktadır.
- Yayınevinizin yayın çizgisi ve projelerinden de kısaca söz eder misiniz?
Yayınevimiz, işçilerin ve emekçilerin dünyayı değiştirme mücadelesine yayın alanında katkı sunmak perspektifiyle kitap yayınlamaktadır. Bir bakıma geçmiş birikimi ifade eden ve günümüzün ilişkilerini ele alan edebi, kültürel ve politik ürünleri kitap olarak kalıcılaştırıyor, şimdiki ve gelecek kuşakların kullanımına hazır hale getiriyoruz. Mütevazı ancak önemli bir görev.
Öncelikle iki yüz yıl boyunca işçi sınıfının dünyanın her yanında verdiği mücadelelerin ve sosyalist inşa pratiğinin derslerini yansıtan, tarihi ve teoriyi anlamamızı kolaylaştıran ürünlere yer veriyoruz. Teori kitaplarına, niteliği yüksek edebi ürünlere, anı ve biyografilere vb...
Güncel sınıf mücadelesinin ihtiyaçlarından yola çıkan, kapitalizmin niteliğini ve yeni saldırılarını teşhir eden kitaplar yayınlamaya çalışıyoruz. Projelerimiz de bu anlayışa göre şekilleniyor.
Kitaplarımızı, mücadele eden emekçinin omuz başındaki kavga arkadaşı olarak tanımlıyoruz. Bu tanımın bize büyük bir sorumluluk yüklediğinin farkındayız. Yayınevi çalışanları olarak, tüm gücümüzle bu sorumluluğu yerine getirmeye çalışacağız.
Bizi daha nitelikli bir yayın sürdürmek konusunda teşvik eden ve cesaret veren okuyucularımıza da sizin aracılığınızla teşekkür ediyoruz.
ÖNCEKİ HABER

Diyarbakır'da 1 Mayıs alanda

SONRAKİ HABER

Cuntanın yargılanmasını

Sefer Selvi Karikatürleri
Evrensel Gazetesi Birinci Sayfa
Evrensel Ege Sayfaları
EVRENSEL EGE

Ege'den daha fazla haber, röportaj, mektup, analiz ve köşe yazısı...