Kemal Özer'in arşivi

Kemal Özer'in arşivi
Sennur Sezer
Geçenlerde edebiyatın gençlerinden biri, "Şu 50 Kuşağı hâlâ iktidarda, sırrını bir türlü anlayamadım" dedi. 50 Kuşağı, Kemal Özer, Adnan Özyalçıner, Hilmi Yavuz, Erdal Öz, Demir Özlü, Ülkü Tamer, Orhan Duru, Doğan Hızalan, Konur Ertop gerçekten edebiyattan kopmamışlar, yıllardır aynı tempoda sürdürüyorlar koşularını. Genç arkadaşın "iktidar" dediği bu olmalı. (50 Kuşağı'na Leyla Erbil'i de eklemek gerekli.) Gerçi hiçbiri "çoksatar" olmadı. Ama kimse değerlerini tartışamaz. Bu kuşak "A Kuşağı", "A'cılar" diye de anılır. Elli yıla yaklaşan bir dostluğu, yol arkadaşlığını da sürdürürler. Hem edebiyata adım attıkları günlerin, hem A dergisinin belgeleri yayımlandı bu günlerde: Sanatçılarla Yazışmalar 1. Kitap Kemal Özer'in imzasını taşıyor, Kemal Özer'e yazılmış mektuplardan oluşuyor çünkü. Ayrıca Özer, bu mektupların her öbeği için bir önsöz, bir de mektuplardaki ayrıntılar için notlar yazmış.
Kemal Özer, mektupları yayımlama gerekçesini şöyle açıklıyor kitabının Sunuş'unda: "Zaman geçtikçe, bu birikimin yalnız bana seslenen yanlarının azaldığını, buna karşılık herkesi ilgilendirecek bir nesnelliğe ulaştığını düşünmeye başladım. Bu düşünceye ulaştıktan sonra da onları bir dizi halinde yayınlamaya karar verdim."
Sanatçılarla Yazışmalar 1'de mektupları yer alan yazarlar: Adnan Özyalçıner, Cemal Süreya, Erdal Öz, Ülkü Tamer, Onat Kutlar, Orhan Duru, Ece Ayhan, Bilge Karasu, Afşar Timuçin, Hilmi Yavuz, Ergin Günçe. Kemal Özer bu kişileri "Yazın yaşamına birlikte başladığımız, ilk yazma heyecanlarını ve ilk yayınlama serüvenlerini ortaklaşa yaşadığımız arkadaşlar" diye tanımlıyor. Sonra kendi mektup saklama titizliğini göstermeyen arkadaşlarına küçük bir sitem yolluyor: "Yazışma başlığının çağrışımı, mektupların yanıtlarıyla birlikte yayınlanmasını gerektirdiği halde, ne yazık ki biri dışında buna olanak bulamadım. Çünkü mektuplarını yıllardır koruduğum arkadaşlar, Erdal Öz dışında, benim gönderdiğim yanıtları saklamamıştı." Sunuş'un burasını okurken utandığımı açıklamalıyım. Adnan Özyalçıner'in mektupları sakladığını biliyorum. Kemal Özer'inkileri de... Erdal Öz'ünküleri de. Erdal Öz'ün "Anuşka" diye başlayan mektupları bir rastlantıyla gözüme çarpmıştı çünkü. Zarfları resimli İlhan Berk mektuplarını da anımsıyorum. Adnan onların hepsini bir bavul ya da çantaya saklıyordu. Taşınmalar, yeniden yeniden yerleşmeler, yer darlığı içinde nerede olduğu belirsiz yazılı belgeler durumuna geldi. Benim basıma hazır bir inceleme, bir oyun, bir de çalışılmakta olan çocuk romanımın durumu da aynı olduğuna göre, suçlu benim. Kamuoyu önünde özür dilerim.
Adnan Özyalçıner ile Kemal Özer'in sanat serüvenleri birlikte başlamış. Mektuplaşmaları da bir özellik taşıyor: "Adnan Özyalçıner'in mektubu 30 Eylül 1954 tarihini taşıyordu ve hiçbir arkadaşın ilk mektubu ondan önce yazılmış değildi."
Bu mektupların bir bölümünün ilginçliği ise "birlikte geçirilen günlerin gecelerinde" yazılması. Özyalçıner bir yazısında bu yazışmayı, "Eve döndüğümüzde defter kağıtlarına kendimizi yazıp bu mektupları birbirimize gönderiyorduk" diye anar. Kemal Özer, Adnan Özyalçıner'in mektuplarının kimilerini "elini neye değdirse öyküye dönüştürdüğünün göstergesi" diye niteliyor. Mektupların genel özelliği ise "İkimizin de yaşam ve sanat üzerine durmadan ürettiğimiz görüşleri, bizi nasıl bir dünyanın belirlediğini yansıtması."
1954'ten 1974'e uzanan bir dizi mektup. Dergiler, gazeteler, tartışmalar, sevinçler, üzüntüler, küçük dedikodular. Bir kuşağın yazarlık serüveninin ilk günleri. "Senden bazı kitaplar isteyeceğim. Paran varsa hemen alıp gönder" diye sonlanan yazışmalar.
Okumanın, yazmanın, araştırmanın, yazarak düşünmenin egemenliği. Belki de yazarlığı elli yıla yakın süre sürdürebilmenin gizi burada.
Hem kültür tarihimizin yakın yıllarını öğrenmek isteyenler, hem yazının gizini öğrenmek yolundakiler bu mektupları okumaya başlamalı. Arkası gelecek, üstelik Kemal Özer'in yanıtlarıyla birlikte. Demet Yayıncılık'ın Yordam Kitapları arasında yer alan Sanatçılarla Yazışmalar 1'e ulaşmak için şu adrese yazabilirsiniz: Kemal Özer, İstanbul Evleri 27/134590 Bahçelievler - İstanbul. Telefon ve faks olanağı da var: (212) 502 16 90.