Engelli kadın ikinci planda

Engelli kadın ikinci planda
Sibel Hürtaş
Türkiye Körler Federasyonu Kadın Komisyonu'nun federasyona üye görme engelli kadınlar üzerinde yapılan anket, Türkiye'de görme engelli kadının sorunlarının vahim boyutlara ulaştığını gözler önüne seriyor. Görme engelli kadınların toplum içinde ikinci plana atıldığını söyleyen yetkililer, kadınların sorunlarla mücadele etmesi gerektiğini dile getiriyorlar. Anketi inceleyen federasyon yetkilileri, çizilen görme engelli kadın tipinin hiç de iç açıcı olmadığını belirterek, kadınların yüzde 67'sinin işsiz, yüzde 39'unun ise hiç gelirinin olmadığını vurguluyorlar. Anketin sadece örgütlü görme engelli kadınlar üzerinde yapıldığına dikkat çeken uzmanlar, anket sonuçlarının vahimliği açısından bireye örgütsüz kadının ne yaptığı konusunda tahmin hakkı bile tanımadığını dile getiriyorlar.
Görme engelli kadının sorunlarını tekrar gündeme getirmeyi başaran anket için Ankara, İstanbul, Bursa, Eskişehir ve Antalya'da toplam 103 engelli kadın ile görüşüldü. Ankete katılan kadınlardan yüzde 72'sini 16-31 yaş arasındaki kadınlar oluştururken, bunların sadece yüzde 64'ü kabartma yazıyı tanıyor. Kadınların yüzde 42'si lise mezunu, yüzde 46'sı ilkokul, yüzde 12'si yüksekokul mezunu. Kadınların sadece yüzde 27'si rehabilitasyon eğitiminden geçmiş.
Yüzde 67'si işsiz
Görme engelli kadınların gelir durumları incelendiğinde hiçbir geliri olmayanların oranı yüzde 39; 50 ila 100 milyon arasında geliri olanların oranı yüzde 26; 100 ila 200 milyon arasında geliri olanların oranı ise yüzde 18. Kadınların sadece yüzde 6'sının geliri 200 milyonun üstünde. Kadınların yüzde 67'si işsizken, iş sahibi olanların oranı yüzde 43.
Kadınların yüzde 42'si akraba evliliği yüzünden kör kaldıklarını belirtirken, yüzde 48'inin kör olma nedeni hastalık. Kadınların yüzde 10'unun kör olma nedeni ise çeşitli kazalar.
Federasyon, görme engelli kadının çevresine ailesi tarafından tanıtılmadığını belirterek, görme engelli olmanın birey açısından bir özür olmadığına dikkat çekiyor ve aileleri hassas davranmaları için uyarıyor. Öyle ki ankete katılan kadınların yüzde 5'i aile tarafından çevreye hiç tanıtılmadığı, yüzde 16'sı sadece yakın çevreye tanıtıldığını gösteriyor. Bu durumun kadınların aile yaşamından sonrasına da yansıdığını kaydeden uzmanlar, evlilik öncesi bir erkek arkadaşları olmayanların oranının yüzde 57 olduğuna dikkat çekiyorlar. Bekâr kadınların ise yüzde 63'ünün gören bir erkekle beraberliği olmamış. Kadınların yüzde 5'inin yalnız, 89'unun ailesiyle, yüzde 9'unun da arkadaş grubuyla yaşamasının ise yine bu durumun sonuçları olduğu belirtiliyor. Kadınların yüzde 28'i evli iken, yüzde 72'si bekâr. Uzmanlar, görme engelli kadınların evliliklerinin sağlam koşullarda oluşturulmadığını belirtiyorlar. Öyle ki evli kadınların yüzde 43'ünün eşi görme, yüzde 7'sinin ortopedik, yüzde 4'ünün eşi ise işitme engelli.
Ailesinde kendisinden başka bir özürlü daha olanların oranı yüzde 20, iki özürlü olanların oranı yüzde 9, üç özürlü olanların yüzde 6, üçten fazla olanların oranı ise yüzde 5.
Engelli olma ilişkilerde belirleyici
Sosyal ilişkilerde özürlülüğün belirleyici olmaması gerektiğini söyleyen federasyon üyeleri, görme engelli kadınların normal insanlar gibi sosyal ilişkilere özgürce katılmaları, kurumlar tarafından da buna olanak sağlanması gerektiğini kaydettiler. Sosyal ilişkilerde özrün engelli olmalarının bu ilişkilerdeki belirleyiciliğine yüzde 12'si tamamen, yüzde 66'sı kısmen, yüzde 22'si ise belirleyici olmadığı cevabını vermiş.