29 Şubat 2000 22:00
Özelleştirmenin mantığı bu
İstanbul Avrupa Yakası'nın BEDAŞ bünyesindeki sayaç okuma, elektrik kesme ve açma işinin taşeron firmalara verilmesiyle birlikte...
Özelleştirmenin mantığı bu
Şerif Karataş
İstanbul'un Avrupa Yakası'ndaki elektrik kesme ve sayaçların okunması işinin taşeron şirketlere verilmesi, hizmet yetersizliğini ve yolsuzluk iddialarını birlikte getirdi. Bazı televizyon ve gazetelerde taşeron şirketlere bağlı olarak çalışan işçilerin BEDAŞ abonelerinden rüşvet aldıklarına yönelik haberler yayınlandı, çok sayıda rüşvet iddiası ortaya çıktı. Bütün bu iddiaların muhatabı işçiler ise tepkili. Enerji işkolunda örgütlü olan Tes-İş ve Enerji Yapı Yol-Sen de işçilerin adeta bu işe zorlandıklarını vurguladılar.
Konuya ilişkin olarak görüştüğümüz Tes-İş İstanbul 1 No'lu Şube Başkanı Hasan Tahsin, bu işçilerin düşük ücret ve sigortasız çalıştıklarını belirterek, "Hatta hatta bunlara maaş dahi verilmiyor. 'Sen git yolunu bil deniliyor.' Bunlar ne yapacaklar. Tabii ki vatandaştan alacaklar. Bu her yerde olan bir şey" dedi.
Rüşvet olaylarının kıran kırana yapılan ihalelerden kaynaklandığına da dikkati çeken Tahsin, ihaleye katılan şirketlere az para verildiği için bu şirketlerin de işçilere verdiklerini en asgari düzeyde tuttuklarını, işçilerin de geçim sıkıntısı nedeniyle "rüşvet" yoluna başvurmak zorunda bırakıldığını vurguladı. Tahsin şöyle konuştu:
"Olan halka oluyor. Özel sektörün mantığı bu. Biz bunu halkta anlatamadık. Devlet bunu kendi elemanı ile yapsa böyle bir şey olmayacak. Bunun benzerini Aktaş'ta da yaşadık, halen de yaşıyoruz. Bunların önlenmesi için devletin bu işi kendi elemanına yaptırması gerekiyor. Bunların başındakiler belli bir adres veriyorlar ve o adreslerden belli bir miktar para istiyorlar. Bu parayı getirmeyen işçinin işine son veriliyor."
Aldıkları ücret aylık 20-30 milyon
Enerji Yapı Yol-Sen İstanbul Şube Başkanı Gürsel Ümit Sever ise, taşeron işçilerin yıllardır sendikasız, sigortasız, günde kaç saat çalıştıkları belli olmayan ve aldıkları ücretin de 20-30 milyon lira arasında olduğuna dikkati çekerek, "Dolasıyla bu şartlar altında çalışıyor bu insanlar. Bunlar özelleştirmenin bir sonucu. Özelleştirme uygulamaları nedeniyle yıllardır BEDAŞ'a eleman alınmıyor. Dolayısıyla biraz ucuz işgücü, biraz da sendikaları bitirmek için bu işleri taşerona verdiler. Öncelikle taşeronlaştırma ve özelleştirme uygulamalarından vazgeçilmesi gerekiyor. Zaten özelleştirme bir yerde yolsuzluk demektir" diye konuştu.
Rüşvet iddiaları üzerine sorularımızı yanıtlayan, ancak işten atılma korkusuyla ismini vermeyen işçiler de çalıştıkları işin koşullarının oldukça ağır olduğunu ve komik ücretler karşılığında 10 saatin üzerinde çalıştıklarını söylediler.
'Dayak bile yiyoruz'
10 aydan beri elektrik sayaçlarını okuma işinde çalıştığını anlatan O.B. günde 14-15 saat çalıştıklarını, hiçbir sosyal hakları olmadığını, belirli bir ücret yerine yaptıkları işe göre prim aldıklarını söyledi. Bir sayacı 4 bin liraya okuduklarını belirten O.B., son günlerde ortaya çıkan rüşvet iddialarıyla ilgili olarak da "Sistem işçilerin rüşvet almaya itiyor. Bir ayda elime 50-60 milyon para geçiyor. Hoş bir durum değil" dedi. Elektrik sayaçlarını okumaya gittiklerinde birçok sorunla karşılaştıklarını, tehdit edildiklerini söyleyen O.B., zaman zaman dayak bile yediklerini anlattı.
'TEDAŞ'tan geldiğimizi söylüyoruz'
Y.D. adlı işçi ise taşeron firmasına bağlı olarak çalışmalarına rağmen abonelere gittiklerinde TEDAŞ'tan geldiklerini söylediklerini ifade etti.
Günde 40-50 elektrik kesme işini yaptıklarını belirten Y.D., sabahleyin saat 08.00'de başladıkları mesainin akşam 21.00-22.00'de bitirdiklerini söyledi.
Akşam saat 16.00'dan sonra kestikleri elektrikleri açmaya gittiklerini anlatan Y.D., bir elektrik açma işinden 150 bin lira aldıklarını, bunun ayda ortalama 45 milyon liraya denk geldiğini belirtti.
Günde ortalama 3 milyon lira yol parası verdiğini ve yemek masrafını da kendisinin karşıladığını söyleyen Y.D., şöyle devam etti: "Kirlenmiş çarkın içinde temiz işçi bulmak mümkün değil. Ya buna karşı duracaksın ya da çarkın parçası olup gideceksin."
Şerif Karataş
İstanbul'un Avrupa Yakası'ndaki elektrik kesme ve sayaçların okunması işinin taşeron şirketlere verilmesi, hizmet yetersizliğini ve yolsuzluk iddialarını birlikte getirdi. Bazı televizyon ve gazetelerde taşeron şirketlere bağlı olarak çalışan işçilerin BEDAŞ abonelerinden rüşvet aldıklarına yönelik haberler yayınlandı, çok sayıda rüşvet iddiası ortaya çıktı. Bütün bu iddiaların muhatabı işçiler ise tepkili. Enerji işkolunda örgütlü olan Tes-İş ve Enerji Yapı Yol-Sen de işçilerin adeta bu işe zorlandıklarını vurguladılar.
Konuya ilişkin olarak görüştüğümüz Tes-İş İstanbul 1 No'lu Şube Başkanı Hasan Tahsin, bu işçilerin düşük ücret ve sigortasız çalıştıklarını belirterek, "Hatta hatta bunlara maaş dahi verilmiyor. 'Sen git yolunu bil deniliyor.' Bunlar ne yapacaklar. Tabii ki vatandaştan alacaklar. Bu her yerde olan bir şey" dedi.
Rüşvet olaylarının kıran kırana yapılan ihalelerden kaynaklandığına da dikkati çeken Tahsin, ihaleye katılan şirketlere az para verildiği için bu şirketlerin de işçilere verdiklerini en asgari düzeyde tuttuklarını, işçilerin de geçim sıkıntısı nedeniyle "rüşvet" yoluna başvurmak zorunda bırakıldığını vurguladı. Tahsin şöyle konuştu:
"Olan halka oluyor. Özel sektörün mantığı bu. Biz bunu halkta anlatamadık. Devlet bunu kendi elemanı ile yapsa böyle bir şey olmayacak. Bunun benzerini Aktaş'ta da yaşadık, halen de yaşıyoruz. Bunların önlenmesi için devletin bu işi kendi elemanına yaptırması gerekiyor. Bunların başındakiler belli bir adres veriyorlar ve o adreslerden belli bir miktar para istiyorlar. Bu parayı getirmeyen işçinin işine son veriliyor."
Aldıkları ücret aylık 20-30 milyon
Enerji Yapı Yol-Sen İstanbul Şube Başkanı Gürsel Ümit Sever ise, taşeron işçilerin yıllardır sendikasız, sigortasız, günde kaç saat çalıştıkları belli olmayan ve aldıkları ücretin de 20-30 milyon lira arasında olduğuna dikkati çekerek, "Dolasıyla bu şartlar altında çalışıyor bu insanlar. Bunlar özelleştirmenin bir sonucu. Özelleştirme uygulamaları nedeniyle yıllardır BEDAŞ'a eleman alınmıyor. Dolayısıyla biraz ucuz işgücü, biraz da sendikaları bitirmek için bu işleri taşerona verdiler. Öncelikle taşeronlaştırma ve özelleştirme uygulamalarından vazgeçilmesi gerekiyor. Zaten özelleştirme bir yerde yolsuzluk demektir" diye konuştu.
Rüşvet iddiaları üzerine sorularımızı yanıtlayan, ancak işten atılma korkusuyla ismini vermeyen işçiler de çalıştıkları işin koşullarının oldukça ağır olduğunu ve komik ücretler karşılığında 10 saatin üzerinde çalıştıklarını söylediler.
'Dayak bile yiyoruz'
10 aydan beri elektrik sayaçlarını okuma işinde çalıştığını anlatan O.B. günde 14-15 saat çalıştıklarını, hiçbir sosyal hakları olmadığını, belirli bir ücret yerine yaptıkları işe göre prim aldıklarını söyledi. Bir sayacı 4 bin liraya okuduklarını belirten O.B., son günlerde ortaya çıkan rüşvet iddialarıyla ilgili olarak da "Sistem işçilerin rüşvet almaya itiyor. Bir ayda elime 50-60 milyon para geçiyor. Hoş bir durum değil" dedi. Elektrik sayaçlarını okumaya gittiklerinde birçok sorunla karşılaştıklarını, tehdit edildiklerini söyleyen O.B., zaman zaman dayak bile yediklerini anlattı.
'TEDAŞ'tan geldiğimizi söylüyoruz'
Y.D. adlı işçi ise taşeron firmasına bağlı olarak çalışmalarına rağmen abonelere gittiklerinde TEDAŞ'tan geldiklerini söylediklerini ifade etti.
Günde 40-50 elektrik kesme işini yaptıklarını belirten Y.D., sabahleyin saat 08.00'de başladıkları mesainin akşam 21.00-22.00'de bitirdiklerini söyledi.
Akşam saat 16.00'dan sonra kestikleri elektrikleri açmaya gittiklerini anlatan Y.D., bir elektrik açma işinden 150 bin lira aldıklarını, bunun ayda ortalama 45 milyon liraya denk geldiğini belirtti.
Günde ortalama 3 milyon lira yol parası verdiğini ve yemek masrafını da kendisinin karşıladığını söyleyen Y.D., şöyle devam etti: "Kirlenmiş çarkın içinde temiz işçi bulmak mümkün değil. Ya buna karşı duracaksın ya da çarkın parçası olup gideceksin."
YAZARLAR
A. Cihan Soylu
‘Boş tencere’ iktidarın neresinde?
Şebnem Korur Fincancı
Tehlike nedir?
Sultan Özer
Yeni anayasa tartışmaları, AKP’ye can suyu olur mu?
Hediye Levent
Erdoğan'ın Irak ziyaretinin 3 sebebi ve değişim rüzgarı!
Arif Nacaroğlu
Özgürlükçü Anayasa
Erkan Aydoğanoğlu
1 Mayıs ve sonrası
Mehmet Özyazanlar
Galatasaray kaparak, Fenerbahçe kaptırmayarak…
EVRENSEL EGE
Ege'den daha fazla haber, röportaj, mektup, analiz ve köşe yazısı...
