29 Şubat 2000 22:00

Avrupa ordusu için bir adım daha

Avrupa ordusu için bir adım daha
Avrupa Birliği (AB) üyesi ülkelerin savunma bakanları, Portekiz'in Sintra bölgesinde gayri resmi bir toplantıda bir araya geldi. Ana gündemini Avrupa Güvenlik ve Savunma Kimliği (AGSK)'nin oluşturduğu görüşmelerin en kritik tartışma konusu ise AB üyesi olmayan NATO üyesi ülkelerin AGSK'ya katılımları.
Helsinki zirvesinde alınan kararlar doğrultusunda, 2003 yılına kadar, "insani yardım operasyonları" ve "kriz yönetimi harekâtları" adı altında müdahaleler düzenleme yeteneğine sahip askeri bir güç oluşturmak isteyen AB, bu amaçla, gereğinde 60 bine kadar askeri bir araya getirebilecek bir mekanizma kurmak istiyor.
AB, genelkurmay başkanlarından oluşan bir ''askeri komite'' ile üst düzey uzman ve bürokratları bir araya getirecek bir "Savunma ve Güvenlik Komitesi" çerçevesinde karar mekanizmasını harekete geçiriyor.
AGSK bünyesinde, NATO'nun devreye girmediği durumlarda kullanılacak olan bu güçlerin, NATO imkânlarından yararlanması arzu edilirken, AB üyesi olmayan İttifak ülkelerinin, AGSK'nın karar mekanizmasına katılım durumları önemli bir sorun oluşturuyor.
Belçikalı diplomatlar, "AGSK dosyasının en zayıf bölümünün, AB üyesi olmayan NATO üyelerinin durumundaki belirsizlik olduğunu savundular ve bu ülkelerin (Türkiye, Macaristan, Polonya, Çek Cumhuriyeti, Norveç ve İzlanda) "haklı endişelerine" yanıt getirilmesi için önce AB'lilerin gerçek askeri yeteneklerinin ve niyetlerinin belirlenmesi gerektiğini anlattılar.
AGSK'nın karar mekanizması dışında kalmayı reddeden ve bu durumda AB'nin NATO imkân ve yeteneklerini kullanmasına sıcak bakmayan Türkiye gibi ülkelerin tepkilerini değerlendirecek olan savunma bakanlarının, "böyle bir sorun yüzünden AGSK'nın en baştan fiyaskoya dönüşmesinden endişe ettikleri" belirtiliyor. Türkiye, AGSK konusunda Amerikan politikalarının en ısrarcı savunucusu konumunda. Amerika, AGSK'nın maddi harcamalarının tümünün Avrupa ülkeleri tarafından karşılanmasını, ancak örgütün karar mekanizmasının NATO'ya bağlı olmasını istiyor. Türkiye de, AGSK'nın karar organlarında yer almakta ısrar ederek, AGSK-NATO ilişkisini pekiştirici bir rol üstleniyor.
Avusturya'ya tepki
Öte yandan, Avusturya'nın yeni hükümetinin Savunma Bakanı Herbert Scheibner'in AB toplantısına katılımı tepkilere yol açtı. Faşist Özgürlük Partisi (FPÖ) üyesi olan Scheibner'in katılımını protesto eden Belçika Savunma Bakanı Flahaut, aralarında Avusturyalı meslektaşının da bulunduğu bakanlar önünde yaptığı konuşmada, ''rahatsızlığını'' dile getirdi. Flahaut, ''FPÖ, geçmişte Avrupa'yı savaşa ve soykırıma götüren ideolojilerin sloganlarından yola çıkmış bir partidir. Bu partinin iktidardaki icraatını beklemek gerekmiyor. Şimdiden diskalifiye olmuştur" diye konuştu.

Evrensel'i Takip Et