21 Şubat 2000 22:00

'Meddahlık Sınavı'nda

ilk aşamayı geçtiler

Paylaş

'Meddahlık Sınavı'nda ilk aşamayı geçtiler
Mustafa Kara
Bir asa, bir mendil ve bir sandalye... Bunlar, meddahın dekorunda yer alan üç unsur. Söz konusu olan "Meddahlık Sınavı" olunca, sandalye sayısı beşe çıkıyor, o kadar... Ama bu kadarı bile meddahın elinde, o kadar çok şey anlatıyor ki...
"Meddahlık Sınavı"nın meddah adayları, "toprak ana İştar"dan, Cumartesi Anneleri'ne; Medea Mitosu'ndan İSKİ skandalına; insanın ruhunu şeytana satmasını anlatan Faust mitosundan 1946'dan bugüne kendileri ile birlikte ülkenin geleceğini emperyalist şeytanlara pazarlayanlara kadar geniş bir yelpazede "dünü" ve "bugünü" anlatıyorlar, değişen ve değişmeyenleri ile birlikte... Ve elbette, bir meddah diliyle, üslubuyla...
Meddah'ın gelişimi
Evrensel Kültür Merkezi'nde bir araya gelen gençlerin, Haşmet Zeybek ile birlikte oluşturduğu "Oyun İşliği"nin, ilk ürünlerinden biri "Meddahlık Sınavı" adlı oyun. Meddahlığın kökenlerini, gelişimini ve bugün için anlamını, mitosları güncel göndermelerle oynayarak anlattıkları "Meddahlık Sınavı" adlı oyunu, ilk kez geçtiğimiz cumartesi günü sahnelediler. Ortaasya'dan Anadolu'ya, meddahlığın tarihsel serüvenini, referanslarını, antalım öğelerini, Şamanizm ve İslam'dan etkinlenmelerini bir çırpıda özetleyiverdiler önce. Sonra da, sırayla aldılar asayı ellerine, mendili omuzlarına koydular ve oturdular sandalyelerine...
Yaşayan mitoslar
"Meddah adayları"ndan Çiğdem Gürsoy, "Toprak Ana İştar"dan alıp, oğullarını yitiren Barış Anaları'na, Cumartesi Anneleri'ne getirdiği oyununda, Anadolu kadınının serüvenini aktarıyor. Meddahın diliyle... Esin Dal'ın anlatımı ise, "Medea Mitosu" üzerine kurulu. Kadının hak etmediği ihanetler karşısında, öfkesinin nerelere varabileceğini gösteriyor bize, kadının yüzlerce yıllık ezilmişliği, sindirilmişliğini anlatarak. "İSKİ skandalını ortaya çıkaran da, bir kadının ihanete uğramışlığı değil miydi?" diye soruyor Dal ve "Medea Mitosu" gibi, birçok mitin sadece tarihe, geçmişe ait olmadığını, bugün de geçerliliğini koruduğunu dillendiriyor.
Ruhunu şeytana satanlar
Bülent Baydemir'in anlattığı "Faust Mitosu" da, bizi "insanların ruhunu şeytana satanlar"ın dününü, bugününü gösteriyor. İkinci Paylaşım Savaşı'nın radyolu günlerinden, Demokrat Partili günlere ülkenin yakın tarihini aktarıyor Baydemir ve ruhunu "şeytana" satanların, ülkeyi de nasıl "emperyalist şeytan"a teslim ettiğini anlatıyor. "1946 ruhunun bir Faust ruhu" olduğunu vurguluyor Baydemir ve "Faust Mitosu'nun bugün de ruhunu emperyalist şeytana satanlarda yaşadığını" söylüyor.
Serpil Bal'ın Missiuri Zırhlısı'nın heyecan ve mutlulukla karşılayanları, başka bir deyişle "emperyalist şeytan"dan umar umanları hicvetmesi gibi güncel göndermeler içeren oyunuyla, Faust Mitosu'nun bugün yaşayan yönünü gösteriyor bize.
Tek kişilik oyunlar toplamı
"Meddahlık Sınavı", meddah üslubuyla oynanan ayrı oyunların tek bir oyunda birleştirilmiş hali aslında. Geçmişiyle, bugünüyle meddahlığın anlatıldığı oyun, kısa sürede çok fazla unsur ve ayrıntı içeren "tek kişilik oyunlar" toplamına dönüşüyor. Ahmet Öztürk'ün oynadığı "Meddahlık Sınavı"nın çaycısı da, "tek kişilik oyunlar" toplamının aralarında renkli kişiliğiyle ve güncel esprileri ile oyunun mizah unsuru olarak yerini alıyor.
Uzun sözün kısası, "Meddahlık Sınavı"na giren beş "meddah adayı", Evrensel Kültür Merkezi'ndeki ilk gösterimlerde, sınavı başarıyla geçiyorlar sonunda. Ama son sınav değil, yeniden bu sınava girecekler, ilk fırsatta yeniden seyirci jürisinin önüne çıkacaklar çünkü...

ÖNCEKİ HABER

Ulucanlar davası bugün

SONRAKİ HABER

Pan Yayınları'ndan üç yeni kitap