11 Şubat 2000 22:00

Beş yüz yıl önce, Avrupa'da...

Beş yüz yıl önce Avrupa'da miras zengini bir imparator yaşamış, şu günlerde müzelerin gündeminde o var. Biz Şarlken diye okumuştuk. Beşinci Şarl anlamına geliyordu.

Paylaş
Beş yüz yıl önce, Avrupa'da...
Sennur Sezer
Beş yüz yıl önce Avrupa'da miras zengini bir imparator yaşamış, şu günlerde müzelerin gündeminde o var. Biz Şarlken diye okumuştuk. Beşinci Şarl anlamına geliyordu. Tanıtımlarda Charles V, Carolus, Kaizer Karel, Keizer Karellijn diye değişik biçimlerde görünce aklım karıştı. Ansiklopedik bilgi için adını bulmakta zorlandım. Öyle çok Charles gelip geçmiş ki... Neyse bu günlerde, özellikle Hollanda ve Avusturya müzelerinin gündemine aldığı Karl V (Şarlken) 1500 yılında doğmuş. Flandre'da. Estamadurra'da 1558' da ölmüş. Viyana'da Kunsthistorisches Museum, 16 Haziran -10 Eylül 2000'de başlayacak bu imparatorla ilgili resimleri sergilemeye. Belçika ise 1999 Eylül'ünde başlattığı proğramı sürdürüyor, Gent, Mechelen, Brüksel, Antwerpen, Leuven, Olen ve öteki şehirlerde. Çünkü etkinliğin adı 1500'den 2000'e Kayzer Karel. Tablolar, binalar, takılar, bu ünlü imparatorun döneminde yapılmış sanat eserleri sergilenecek, gezilecek. Uzun kültürel bir turizm. Bizimkiler, bir başka deyimle ekonomik zorluklar yüzünden göçmen işçi, konuk işçi durumundakiler bir olanağını bulup izlesinler isterim, hiç değilse bir iki sergi gezsinler. Bu imparatorun dönemi düşünsel bakımdan da önemli çünkü, Erasmus'un, Luther'in dönemi...
Biraz da Şarlken'in miras zenginliğine değinmek gerek. Avusturya Arşıdükü Güzel Philip ile Castilya (İspanya) Kraliçesi Çılgın Juana'nın oğlu olan Karl ya da Şarl, dedesi Avusturyalı Maximilian'ın başlattığı evlenme yoluyla akrabalık kurup, hükümdarlık mirasına konma yoluyla geniş bir imparatorluğa kavuşmuş. Sıfatları Hollanda Prensi (1516-1555), İspanya Kralı (1516-1556), Kutsal Roma Germen İmparatoru (1519-1556) olan bu hükümdarın konduğu en görkemli miras kuşkusuz ana tarafından dedesinin ölümüyle el koyduğu topraklar: İspanya'nın Amerika'daki Sömürgeleri, ayrıca Napoli ve Sicilya Krallıkları..
Bir dönemin sanat eserlerine, mimarisine turistik turlar düzenleyebilmek için, nasıl bir çevre bilinci ya da koruma gerektiğini yazmak istemiyorum. Dönemde önemli sanatçıların varlığı da gerekli. Dönemin en önemli ressamı Tzian. En ilginç yapıtlar ise Amerika yerlilerinden... Keizer Karel 1500-2000 projesi ünlü pek çok şirketin destek verdiği bir proje. Belçika ve Hollanda'da danışma büroları var. Hadi biraz fantazist davranıp e-mail adresi (info@charlesv2000.org, http://charlesv2000.org/ ) vereyim. Belki daha geniş bilgi edinmek isteyen olabilir. Şirketlerin evliliklerinin işçi sınıfının canına okuduğu şu günlerde Şarlken de nereden çıktı demeyin. Ben yurtdışına çıktığımda gidemediğim her yerle ilgili afiş, broşür, dergi toplar dururum. Sonra da düş kurarım. Bugünkü durumla geçmiş hakkında, bu düşler gerçek bağlantılar saptamamı da engellemez.
Hadi okumayı sevmiyoruz, zamanımız yok, bir başladığımız kitabı bitirdiğimiz olmadı (bu cümle yurtdışından yirmisinde bir arkadaşın) afiş, broşür biriktirmemize, bu konuda araştırma yapmamıza ne engel var? Çevreyle bütünleşmesek bile, çevreyi tanırız, kültürel mirasların hepsinin işçi sınıfının malı olduğunu anımsar, kültürel miraslara, irdeleyerek daha kolay sahip çıkarız. İşçi sınıfı kültürüne de...
Nicedir yazamadığım mektupları, selamları bu köşeye sığdırmaya çalışıyorum. Avusturya'daki, Hollanda'daki, Yunanistan'daki tüm dostlara selam, sevgi özlem desem olur mu ki... Her zamanki dağınıklığımla adreslerini, telefonlarını yitirmişim. Hepsinin dostluğu geçerli de, arayamıyorum.
Aramalarını bekliyorum. Son gezdikleri sergiyi, okudukları kitabı da merak ediyorum.
Şarlken'in en önemli özelliğini unuttum, Hollanda Florini'ni Fransız Eküsü'nden daha değerli duruma getirmiş. Bizim bu konuda ona alternatif bir tarihsel kişimiz ya da dönemimiz var mı? Araştırmalı...
ÖNCEKİ HABER

FP kayıp silahlar için

SONRAKİ HABER

'Lumpen tartışması

Sefer Selvi Karikatürleri
Evrensel Gazetesi Birinci Sayfa
Evrensel Ege Sayfaları
EVRENSEL EGE

Ege'den daha fazla haber, röportaj, mektup, analiz ve köşe yazısı...