Sivil bir anayasa yapılmalı

Sivil bir anayasa yapılmalı
Ankara Barosu tarafından 25 yıl aradan sonra düzenlenen "Hukuk Kurultayı-2000" dün başladı. Kurultayın Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Konferans Salonu'nda yapılan açılış törenine, Başbakan Bülent Ecevit, TBMM Başkanı Yıldırım Akbulut, FP Genel Başkanı Recai Kutan'ın yanı sıra çok sayıda bakan, milletvekili, yüksek yargı mensupları, avukatlar ile hukuk fakültesi öğrencileri katıldı.
Kurultayın açılış konuşmasını yapan Ankara Barosu Başkanı Avukat Hakkı Süha Okay, Türkiye'nin Avrupa anakarasındaki yerini yeniden saptadığını, bunun siyasal, ekonomik, toplumsal ve kültürel değişimleri gerektireceği gibi, yeni bir hukuk yapılanmasını da getireceğini söyledi. Yeni dönemin "bilgi" çağı olacağını, Türkiye'nin bu oluşum içinde, hak ettiği yeri almak amacıyla yeni bir hukuk evrimine gereksinim duyduğunu dile getiren Okay, tam demokrasi ve hukuk devletinin kurulmasına katkıda bulunmak için, özgür düşünceden, laik hukuk düzeninden, çoğulcu demokrasiden, insan haklarından ve hukukun üstünlüğünden yana ödünsüz tavır konulmasını istedi. Okay, geniş kapsamlı ilk hukuk kongresinin 1972 yılında toplandığını, 1975'te toplanan 2'inci hukuk kongresinde "ekonomi-hukuk" konularının ele alındığını, ancak bu toplantılarda belirlenen kimi önerilerin yaşama geçirilmediğini ifade etti. Okay, aradan geçen 25 yıl sonra, ulusal hukukun sorunlarını, ulusalüstü hukukun ulusal hukuka etkilerini tartışacaklarını dile getirdi.
'İdam cezası kaldırılsın'
Türkiye Barolar Birliği Başkanı Prof. Dr. Eralp Özgen ise, hukuk reformuna büyük gereksinim olduğunu, hukuk reformunda ilk sırayı anayasa değişikliğinin almasını ve temel insan hakları ve özgürlükleri sağlayacak bir sivil anayasanın gerçekleştirilmesini istedi. Ölüm cezasını yürürlükten kaldıran Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin 6 No'lu ek protokolünün imzalanmasını isteyen Özgen, baronun, kurulduğu 1969 yılından beri ölüm cezasına karşı olduğunu ifade etti. Yargı bağımsızlığının tam olarak sağlanması gerektiğini dile getiren Özgen, yargı kararlarının yasama ve yürütme için bağlayıcı olduğunu, bu nedenle idari yargı kararlarına uyulmamanın suç sayılmasını istedi.
Adalet Bakanı Hikmet Sami Türk de hukuk sistemine, insan haklarına saygı, özgürlüklerin geliştirilmesi değerlerini yerleştirmek zorunda olduklarını, hukuk reformu konusunda çalışmalar başlatıldığını söyledi. Türk, Türk Medeni Kanun tasarısının Meclis'e sunulduğunu, Borçlar Kanunu, Türk Ticaret Kanunu ve Türk Ceza Kanunu'na ilişkin tasarıların hazırlanacağını, adaletin hızla sürmesi için usul kanunlarında değişiklik yapılacağını kaydetti.
Hükümetin hukuksuzlukları sıralandı
Başbakan Bülent Ecevit ise bu çağda, yalnız ekonomi değil, hukukun da özellikle demokratik ülkeler topluluğunda, giderek küreselleştiğini, hatta insan hakları bağlamında hukukun hızla evrenselleştiğini söyledi. "Avrupa Birliği'yle ilişkilerimiz derinleştikçe, biz de, kendi ulusal yaşamımızda, çağımızın bu gerçeğinin daha çok ayrımına varacağız" diyen Ecevit, birkaç ay önce gerçekleştirilen bir Anayasa değişikliğiyle uluslararası tahkimi ve özelleştirmeyi sağlam temellere dayandırıcı bir adım atmış olmanın, gerek ekonomide gerek hukukta küreselleşmeye uyum sağlama çabasının somut göstergelerinden birisi olduğunu öne sürdü. Ecevit, hükümet döneminde 100'ü aşkın yasanın hazırlandığını belirterek, bazılarından örnekler verdi. Ecevit, uluslararası tahkimi ve özelleştirmeyi sağlam kurallara bağlayıcı bir Anayasa değişikliğinin yapıldığını, uyum yasasını da önümüzdeki hafta başında Meclis'e sunacaklarını, DGM'lerin sivilleştirilmesini sağlayan Anayasa ve yasa değişikliklerinin yapıldığını, "işkenceyi ve kötü muameleyi ağır yaptırımlara bağlayan" yasa çıkarıldığını, "parti kapatmayı zorlaştıran" yasa çıkarıldığını belirtti. "Memurların ve diğer kamu görevlilerinin yargılanması önündeki engelleri azaltıcı" bir yasa ile Pişmanlık Yasası ve Çıkar Amaçlı Suç Örgütleriyle Mücadele Yasası'nın çıkarıldığını kaydeden Ecevit, 'Sosyal Güvenlik Reformu'nun gerçekleştirildiğini, Ek Vergi Yasası'nın yürürlüğe konulduğunu, Gümrük Reformu Yasası ile bankaların ekonomiye katkısını özendirici ve denetimini kolaylaştırıcı yasa çıkarıldığını ifade etti. Ecevit, bu yıl da Yeni Medeni Yasa Tasarısı, Yerel Yönetimleri Reformu Tasarısı, Yeni Ceza Yasa Tasarısı, "anlatım özgürlüğünü daha da geliştirecek" yasa değişikliği, milletvekillerinin dokunulmazlıklarının sınırlandırılmasına ilişkin Anayasa değişikliği ve depreme dayanıklı yapılaşma için gerekli İmar Yasası değişikliği yapacaklarını dile getirdi.
Ecevit kimi suçluyor!
Ecevit, Türkiye'nin idam cezasını 16 yıldır uygulamadığını, 57 idam hükümlüsünün dosyalarının yıllardır rafa kaldırılmış durumda olduğunu, idam cezasını kaldırarak bu çelişkiden bir an önce kurtulunması gerektiğini ve Avrupa'da Türkiye'den başka, idam cezasını yürürlükte tutan bir ülkenin kalmadığını söyledi. Hukuk düzeninde cezalar arasında dengesizlik olduğunu belirten Ecevit, "Kimi durumlarda, azılı katiller veya devleti ve halkı soyanlar, hukuk düzenimizdeki çelişkilerden yararlanarak, çok küçük cezalarla kurtulurken, hatta bazen zaman aşımı sayesinde hiç ceza görmezken, bir pankart açan, duvara bir döviz yazan veya açlığını bastıramayıp iki dilim baklava çalan çocuklar yıllar süren hapis cezalarına mahkûm ediliyorlar" diye itirafta bulundu.
TBMM Başkanı Yıldırım Akbulut da yeni bir çağa girildiğini ve hukukun da kendisini bu değişime adapte etmesi gerektiğini dile getirdi. Hukukun üstünlüğünün olduğu bir ülkede her problemin çözüleceğini kaydeden Akbulut, sözde değil özde bir hukukun üstünlüğünün sağlanması ile hür yaşanacağını ileri sürdü. Kurultay'da, çok sayıda yerli ve yabancı katılımcı, uluslararası hukuk, insan hakları, yargı ve medya, idari yargı ve tahkim gibi konularda görüş ve bildiri sunacak. Açılıştan sonraki bölümleri Bilkent Oteli'nde devam edecek kurultay, 16 Ocak'ta sona erecek.